Hamabigarren Kapitulua

San Benoatek egin zituen mirakuilu batzu gosete
denbora batean eta goseterik etzelarik

        Bortz ehun eta berrogoigarren urthea zelarik, San Benoatek igorri zuen Espainiarat fraide saindu bat, Tubiria deitzen zutena, bertze hameka fraide lagunekin. Eta hari esker gure Ordre Saindua hedatu zen husu Espainia guzian.

        Handik berehala, igorri zituen oraino bertze bi fraide andana, Tertuliok eman lurretan egin zituen bi komentu berrietarat.

        Komentu hetarik bat, Maiolako komentua, hainitz urrun zen hiri eta herri guzietarik. Eta halarik ere, nola Maiolako mendi hura leze ttiki batzuz dena bethea baitzen, hango fraidek galdetu zioten leze ttiki hetarat joaitea, eta han egotea, penitentzia gehiagoren egitea gatik.

        San Benoatek bazakielakotz bakharrik bizitzea ez dela on fraide guzientzat, etzioten onhetsi beren galdea, batzuei baizik. Eta hek ere joan ziren komentutik, beren jakinarekin, komentuko abadearen meneko izanen zirela komentutik kanpo izana gatik ere; eta komenturat beharko zirela ethorri Aita Abadeak erranen ziotenean.

        Bortz ehun eta berrogoigarren urthe hartan zelarik oraino, San Placidek gaztigatu zion berri bat atsegin handia egin ziona: komentua eta eliza, biak eginak zituela. Eta gure Aita loriosak eskerrak eman ziozkan Jainkoari, bere komentuko haurride guziekin.

        Handik ondoko urthea, hainitz urthe borthitza izatu zen Italia guziarentzat.

        Hainitz aro tzarrak egin zituen, alabainan, eta uztak edo errekoltak osoki huts egin zuen. Gosete lazgarri bat zuten beraz bazter guzietan.

        Bainan Jainkoak etzituen utzi laguntzarik gabe denbora trixte hetako jendeak.

        Xoriei berei ere bizia ematen dioten Aita onak, nola utz zetzazken sokhorritu gabe bere idurira eginak dituen haur maiteak!

        Behinik-behin, Naple inguruko jendek aurkhitu zuten beren sokhorria Casingo mendi gainean.

        Eta halaz Jainkoak ezagutarazi zion mundu guziari nolakoa zen gure Aita loriosaren karitatea lagunaren alderat, eta bertzalde, zein ziren handi haren bothereak.

        Ezen goserik zauden guziak bazohazin San Benoaten ganat, lehenagoko denbora batzuetan Esiptoarrak Josepen gana zohazin bezala.

        Hala-hala, egun-alde ondikozko hetan, Benoat Sainduak utzi zituen bertze egiteko guziak komentuko athean egoteko, goizetik arratseraino. Eta bazuen zer-egin, hainbertze jenderen etxean hartzeaz eta hekiei emateaz behar zutena.

        Ezen jende erromes hetarik hainitzak eri ziren. Eta eriei Sainduak ematen zioten ez bakharrik ogia, bainan oraino osasuna.

        Bihiaz bezenbatean, etziteken izan komentuan, nihola ezin akabatuzko bihiketarik. Ezen aintzineko urtheak etziren bertze urthe batzu baino hobeak izatu. Eta bertzalde, Jainkoak etzion nihori eman manurik selaru berrien egiteko, eta selaru hetarat biltzeko ahal zen bezenbat bihi.

        Eta beraz, jateko guziak eman dituzkenean, zer beharko du egin San Benoatek? Zer beharko diote erran, aintzina ere ethorriko zaizkon jende dohakabe hekiei?

        Ez duela gehiago zer eman?

        Ez! ez du holakorik erranen.

        Bihirik, ez bertze jatekorik ezpada ere, Sainduak ez ditu hetsiko komentuko atheak; ez-eta-ere etxerat igorriko eskuak hutsik, goseak iharrarazten hari dituen erromes hek guziak.

        Ordean bihiketa zabiltzan fraidek erraten ziotenean etzela gehiago deusere, berriz igortzen zituen ikustera, ian egiazki etzen gehiago batere.

        Eta fraidek ikusten zuten oraino ere bazela.

        Eta mirakuilu hori gerthatu zitzaioten, ez behin edo bietan, bainan askotan.

        Erran nahi baita, Jainkoak eman ziola gure Aita benedikatuari mirakuilurik handienen egiteko botherea.

        Eta bizkitartean, mirakuilu hek guziak ikusirik ere, behin, fraide batzu beldurtu ziren, berak jatekorik gabe izatera zohazila. Etzutelakotz othuruntzara bi oren aintzinetik, bazkariteko behar zutenaren laurdena ere.

        Izatu ziren, beraz, fraide bakhar batzu erasian hasi zirenak beren buruarekin, ian bada, hekien Aitak etzuen ikusi behar bazituela, etxean berean ere, biziarazi behar zituenak? Eta zergatik etzuen kontu pixka bat egiten, kanporat eman-orde komentuko jateko guziak?

        Benoat Sainduak etzuen bere beharriez entzun erasia horietarik deusere; ordean, Jainkoaren Izpirituaz argitua zelakotz, ikusi zuen nolakoak ziren hekien gogoetak. Erran zioten beraz:

        «Zergatik ez ditutzue khentzen izpiritutik gogoeta beltz horiek, konturik ere egin gabe? Bai, gaur jateko guti duzue, ordean bihar, izanen duzue nasaiki».

        Eta beren Aita onak erran bezala gerthatu zitzaioten.

        Biharamunean, goizean-goizik, aurkhitu zuten komentuko athe aintzinean berrehun zakutara irin. Eta gehiago dena, ez du egundaino nihork jakin ahal izatu nori esker zuten amoina eder hura.

        Bainan nor-nahi izan zadiela haren ekhartzailea, errexki ikusi zuten Jainko Jauna zela haren igorraraztailea. Jainkoari eman ziozkaten beraz eskerrak, eta othoitz egin zuten irin hura ekharri zuenarentzat.

* * *

        Ixtorio hunen irakurtzen hari zarena, beharbada laborari bat zare, edo langile bat, edo oraino ama familiako bat, zure egin-ahalean Jainkoaren nahiaren arabera bizi zarena, eta hargatik, ikharetan zaudena ez dakizulakotz nola haziko eta beztituko ahal ditutzun Jainkoak eman darozkitzun haurrak.

        Zuek beraz, laborari, langile eta ama giristinoak, khentzatzue zuen burutik gogoeta beltz horiek.

        Bada zuen inguruetan norbeit, Jainkoak manatzen diona zuei ematea zuek eskas duzuena.

        Utzazue ahalkea bazterrerat eta galdezazue.

        Ordean, hala ere, ez bazinute nahi zinuketen guzia, oraino ere ikusten bazinute asko gauzaren beharretan zaretela, atxikazue gogoan Jesus maitea bera ere, erromes edo pobre sorthu dela, erromes bizi eta erromes hil dela; Jesus maitea erromesen adixkidea dela; eta bertzalde, hekiena dela zeruko erresuma.

* * *

        Orai aiphatzen dugun gosete denbora hartan, eliza-gizon bat ere joan zitzaion San Benoati, othoi, eman zezola olio xorta bat. Eta Sainduak, balin bazakien eta ez bazakien berentzat ere etzutela aski, Sainduak beraz manatu zion jatekoen kargua zuenari, eman zezola eliza-gizon hari galdetzen zuena.

        Fraideak etzuen oliorik, baizik ere xorta bat boteila baten zolan. Eta hortakotz, etzen lehiatu egiterat manatua izatu zitzaion bezala.

        Ordean, San Benoaten begientzat ez bide zen egotu gordea fraide haren lana. Ezen, aphur baten buruan, galdetu zion ian eman zuen olio hura.

        Eta fraideak aithortu zion guzia, zena zen bezala, etzuela eman etzitzaiolakotz iduritzen ezarri behar zuela komentu guzia oliorik batere gabe.

        Eta orduan Benoat Sainduak etzuen gorde zer atsekabea ematen zion fraide haren eitateak. Ezen ikusten zuen, manu baten eginarazi gabe uzteak ondoriorik txarrenak izaten ahal zituela bertze fraide guzientzat.

        Erakusterat ematen zuelarik, beraz, samindura bizi bat bere mintzoan eta bere begitartean, erran zioten han, orduan, haren inguruan ziren bertze fraide batzuei:

        «Har zazue olio boteila hura, eta arthikazue komentu zolako harroketarat. Ez da gisa jan dezagun oliorik norbeiten desobedientziari esker».

        Joan zen beraz boteila harrokei behera. Eta halarik ere etzen hautsi, eta olioa ere etzen ixuri.

        Mirakuilu hortaz ohartarazi zutenean San Benoat, ekharrarazi zuen boteila hura, eta eman zion eliza-gizonari bere olio guziarekin.

        Bilarazi zituen orduan elkharretara fraide guziak, eta han, guzien aintzinean, erran ziozkan gaizkiak fraide obeditu etzuen hari: jadanik hainbertze mirakuilu ikusia, hainbertze gisetara ezagutua, Jainko Jaunak zer artha zaukan hetaz, zertako etzuen sinheste gehiago hain maite gaituen Jainko on haren baithan.

        Eta gero, gauza bat edo bertze manatzen daukutenean, ez ginukela gure gogoari eman behar badakigula zer den egiteko, manatzen daukutenek baino hobeki; hori urguilua delakotz.

        Zerbeit holako erran ondoan fraide buruzkin hari, eta zohakon gaztigua hari eman ondoan, bera belhauniko jarri zen othoitz baten egiteko.

        Bainan zer galdetzen othe dio Jainkoari othoitz hartan?

        San Benoatek galdetzen dio Jainkoari, urrikal dakizkola fraide hek guziak, eta hazkarraraz dezala hekien fedea mirakuilu berri batez.

        Eta huna zer gerthatu zen:

        Orduan ziren barne hartan berean, bazen barrika baino handiagoko olio-untzi bat, han zagona bere estalkiarekin, bainan hutsik. Eta hargatik fraideak ohartu ziren zerbeitek higitzen eta altxatzen ziola estalkia. Ohartu ziren ere, untzi hura olioz bethea zela gain-gaineraino.

        Handik berehala, eta oraino harrituak zaudelarik, nondik zuten olio hura, ikusi zuten gaindi egiten zuela, ixurtzen hari zela ere bai; eta etzakiten zer egin.

        Hargatik ezagutu zuten beren Aita loriosaren othoitzari esker ematen ziotela Jainkoak untzitara olio hura.

        Erran zioten, beraz, Sainduari, etzuela gehiago zeren othoitzik egin, untziak bazuela olioa gaindika.

        Bai, San Benoat xutitu zen, olioa ere gaindika joaitetik baratu zen, bainan etzituen lanerat igorri fraideak, erran gabe han ziren guziei, eta bereziki obeditu etzuen fraideari, gaizki zela Jainkoaren ontasunaren gainean ez osoki kondatzea.

        Untzitara handi bat olio ematen zuena boteila-zola batean zen olio xortaren ordain, gai zela hekiei emateko hek behar zutena. Konda zezatela beraz haren gainean, eta sokhorri zetzatela erromesak, beldurrik gabe erromestuko zirela amoina egin zutelakotz.

* * *

        Ez dezakegu utz aiphatu gabe gure Aita onak egin zuena bertze aldi batez.

        Aldi batez, bazen gizon gaizo bat, zor ziozkana norbeiti hamabi sos urrezko. Horrek erran nahi baitu, zor ziola berrehun eta berrogoita hamar liberaren heina.

        Eta hamabi sos hek hartze ziozkanak hainitz tinkatzen zuen: paga zetzala edo preso altxarazten zuela.

        Bere ezinbertzean, gogoak eman zion joan behar zela San Benoati erratera zer hersturetan zen. Eta hala-hala egin zuen.

        Abade Sainduak egiten zioten ongi-ethorri ona ikustera joaiten zitzaizkon guziei. Aisean ezarri zuen beraz gizon gaizo hura ere.

        Eta gero, bere atsekabea kondatu zionean, erran zion orduan etziola deusik ematen ahal, etzelakotz komentuan, ez-eta urre bakhar bat ere. Bainan ethor zadiela handik bi egunen buruan.

        San Benoatek egin zuen bi egun hetan, bertze orduz baino ere, othoitz gehiago. Ezen gizon gaizo haren sokhorritzeko dirua Jainkoaren ganik esperantza zuen, eta ez bertze nihoren ganik. Eta haren esperantzaren arabera antolatu zen egitekoa.

        Hirugarren egunean, beraz, Saindua oraino othoitzean hari zelarik, eta sos beharretan zena ethorria zelarik, fraide batek ekharri ziozkan, bozkariorik handienean, hamahirur sos urrezko: bihia zaukaten arkharen gainean aurkhitu zituela.

        Gure Aita loriosak emanarazi ziozkan hamahiruak gizon hari. Eta erran zion bazituela hamabi sos zorraren pagatzeko, eta hamahirugarrena ematen ziola beretzat.

* * *

        Egia da, Jainkoak eman ziozkanaz geroz hamahirur urre, hamabi baizen etziolarik galdetzen, egia da, kasik ageri zela zer behar zuen egin.

        Bainan, zenbatak etziren izanen, bertzela ere arrazoinatuko zutenak? Eta berentzat atxikiko zutenak galdetua ere etzen sos hura?

        Bertze edozeini bezein ongi, gogoak erraten zion San Benoati sos urre haren beharra izaten ahal zela komentuan ere. Bainan nola Jainkoaren graziak erraten baitzion, bere aldetik, hobeki zela haren ematea, igorri zuen, eginez bere buruarekin, aintzina ere Jainkoak emanen ziotela behar zuten guzia.

        Jarraik gaiten, gu ere, Jainkoaren graziari, eta ez gare gaizki helduko.