www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Argiz argi
Xabier Iratzeder
1947 -1957

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Biziaren olerkia, Iratzeder. Gero, 1983

 

 

aurrekoa hurrengoa

ARANTZAZURAT

 

                Arantzazuko anai guzieri.

 

Elurrez elur eta gauez gau,

                anai Bizente bidari,

Igan nitzaio leizen artetik

                Arantzazuko gainari:

Ilargi pean mendi buruak

                zerurat zauden, zoin xuri,

Beren jauzian tanpez hormatu

                itsas-uhainak iduri.

 

Arantzazuko mendi buruen

                arkaitz hezurren indarra

Ari baitute lo zurrungaka

                zirti-zartatzen elurra.

Hara mamu beltz, Aitzabal-mendik

                dirdir daukala bizkarra

Oi! goiz-argian bertze mamuen

                aztapar gaitzen oldarra...

 

Loaren beso zabaletarik

                jaliko diren orduko

Zer lazgarriko gudu burrunbak

                diren gain hoitan jauziko:

Beldur daldaraz lurrari zainak

                xehakaturen baitzaizko.

Tanpez eginen diotelarik

                gainek elgarri kaskako.

 

Azkenik huna menditartean

                Aloñapeko ziloa

Jaun Goikoaren Lore garbiak

                hautatu arantz-xokoa.

Azkenik huna arantz-umeen

                ongi etorri goxoa,

Huna zabalik Amaren bihotz...

                bihotz neurrigabekoa.

 

Arantzazuko Ama bihotza

                argi ta gozoz igeri...

Hartan badabil nasaiki gazte

                goi-Amodioz dantzari.

Arantz-koroa dute buruan,

                bihotz barnean bortz zauri:

Ea noiz duten eskain ahalko

                mundu-zabala Jaunari.

 

Kanta, gazteak, kanta Jaunari

                euskal-mendien mintzairaz

Gaupeak eta mendi mamuak

                goi-argiraino jauzaraz.

Kanta, gazteak, kanta zerurat:

                bihotz indarka denek haz

Arantzazuko Amaren bihotz

                hain zabalaren zabalaz.

 

                    * * *

 

Zoin ederra den zeru-lurretan

                zoin ederra den, oi Jauna,

Denak moldatuz, denak apainduz

                dabilan zure Izena.

Zuk duzu, Jauna, lurrez ta zeruz

                lohiz ta mendiz egina

Aingerueri bere bihotzaz

                hain hurbila den gizona.

 

Zoin ederra den mendi tartean

                zoin denen zora-garria

Gaupeak urtuz zirrintan dagon

                iduzkiaren begia.

Zirrintan dago, zirrintan dabil

                agiz eta suz jauntzia

Jauzi-mauzika nasai ereiniz

                zorion eta bizia.

 

Jaunarena da mundu-zabala

                Jaunarena da zerua

Harek du harek Iduzki soa

                lurpen hertzetan sartua.

Hara lurpetik, mendi tartetik

                —berri dadien mundua—

Jaunaren bila dabil-mabiltzan

                gizon berrien Oihua.

 

                    * * *

 

Arantzazuko mendi mendian

                hamalau saindu kantari,

Itsas-ondoko leihor hezurren

                hamalau arkaitz largarri.

Arantzazuko mendi mendian

                triputs mamuak iduri

Hamalau saindu Jainkoaz gose,

                Jainko-Biziaz egarri.

 

Goazen gainez gain, euskal-fraideak,

                goazen harrokaz-harroka

Lot gaiten oro zeru-min minez

                Hamalaueri besarka.

Heien egarri gose gaitzeri

                gauden hurrupa-mupaka,

Nehoiz nehola Euskal-arima

                ez dugun ahantz, ez uka.

 

Arantzazuko mendi mendian

                nasaiki gazte kantari:

Arantz-koroa dute buruan

                bihotz barnean sei zauri.

Arantzazu mendi mendian

                hamalau arkaitz lazgarri,

Bai zeru-minez, bai euskal-minez

                bihotz guzien pizgarri.

 

Zelaietako euskal-jendeak

                estekak oro gaur trenka:

Utz odolkiak, utz debrukiak

                igan hunaino trumilka.

Hamalauekin Amari beha

                zeru-minez has... goitika

Eta barneko mundukeriak

                igor errekaz-erreka.

 

Arantzazuko mendi mendian

                euskal-semeen lokarri...

Bihotz bat ezin zabalagoa:

                hartan deus lano, deus neurri,

Hartan Iduzki, hartan Itsaso,

                goi-indar eta goi-irri

Zeru zerua bezein nasaiak

                hartan hamalau iturri.

 

9-6-56

 

                        Belokeko Amaren

                        besta-egunean.

 

aurrekoa hurrengoa