www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Maria birjinaren hilabetia
Emanuel Intxauspe
1894

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Maria Birjinaren hilabetia, Michel Inchauspe. Pauen Vignancou, 1894

 

 

aurrekoa hurrengoa

HOGEIGERREN EGÜNA

 

Jesüs galdürik Jerüsalemen

 

        Jinkoaren Aingüria berriz agertü zeion Josefi Ejiptan eta erran zeion: Jeiki zite, har zazü haurra eta haren Ama eta ützül zite Israel zure herrialat. Phartitü ziren, berriz igaran zütien Arabiako desertiak eta jin ziren Nazaretheko bere etxialat. Han bizi ziren ixilian, itzalian, mündiaz gütietsirik, egüneko ogia bere lanaz irabazten zielarik; eta Jesüs handitzez zoan khorpitzez bezala, zühürtarzünez eta graziaz. Urthe oroz bazoatzan Maria eta Josef Jerüsalemera Bazkoko besten egitera; Jesüsek hamabi urthiak bethe zütianian, eraman zien berekin. Zortzi egün iraiten zien Bazko bestek; ürhentü zirenian abiatü ziren oro bakhoitzak bere herrietarat; Jerüsalemerik Nazarethera bazen hogei eta zortzi lekua, hirur egünen bidia. Saldoka bazoatzan ber herrietako jentiak, gizonak eta emaztiak berhez. Jerüsalemerik phartitzian, uste zian Mariak Jesüs Josefekin zatekiala, eta Josefek Mariarekin. Arratsen algarganatü ondoan ikhusi zien izidürarekin haurra galdü ziela. Txerkhatü zien auherki askazien eta ezagünen artian; ihurk ez-zian ikhusi. Ützüli ziren esmeriatürik nigarrez Jerüsalemerat. Hirur egünez debalde üngüratü ondoan etxiak eta kharrikak, bathü orori galthatzen zielarik: ikhusi düziela gure Jesüs haurra, sarthü ziren Tenploan, einhiak, bihozminak eta nigarrek aurritürik; bena zer izidüra eta bihotz largatzia ez-zien borogatü, ikhusi zienian bere Seme Jesüs, Dotorren, legeko jakintsien biltzarre handi baten erdian jarririk; haier galtho egiten, haier ihardesten, eta bere jakitatiaz eta bere arrapostien zühürtarzünaz oro izitürik edükitzen! Hüllantü zeion Ama eta erran zeion: Ene semia, zertako hola egin deiküzü? Aitak eta nik esmeriatürik txerkatzen züntügün. — Ihardetsi zeion Jesüsek: zertako txerkatzen nündüzien? ez-zenakiena behar düdala izan ene Aitaren egitekoak diren lekhian? — Joan ziren gero algarrekin Nazarethera; eta han bizi ziren lanian; mündiaz gütietsirik, praube beitziren; eta Jesüsek Amaren eta Josefen maniak egiten zütian.

        O Maria, Jesüsen galtze hori izan düzü zure bihotzarentako ordartino ükhen zünian zauririk mingarriena; Ejiptarat ihes egitian sofritü zünian, bena bazünian ürgaizgarri zurekin, zure Seme Dibinoa. Bena oraiko gerthü huntan, seme hura, zure bihotzeko tresor batkoitza, galdü ükhen düzü eta hirur egünez mingazki nigarstatü eta arranküra handienarekin txerkatü düzü.

        O Ama Maitia, begira gitzatzü Jesüsen galtzetik gure faltaz, bekhatü eginez; eta jagoiti hel balekigü zorigaitz hori, egizü phausürik eztezagün ükhen hura berriz ediren artino; eta harekin baketü artino, egiazko dolümen batekin penitenziazko sakramentialat hüllantüz.

 

 

Istoria edo gerthaldia

 

        Jinko hunak nahi ükhen dü begiratü antze berhezi batekin Nazaretheko familia saintiaren etxia. Santa Helenak eraiki erazi zien eliza eder bat eta etxe hura haren barnian hartü. Bena Türkak nausitü ziren hamahirurgerren mentian Palestinako lürrez, eta khiristien elizak egotxi zütien lekhü haboroetan. Nazarethen, Santa Helenak eraiki Eliza erauzirik izan zen; bena haren erdian, Ama Birjinaren etxe txipia xuti beratü zen. — Zeliak ez-zian nahi fedegaben artian egon ledin, eta Aingüriek eraman zien Dalmazialat Maiatzaren hamarian 1291 gerren urthian; Khiristi zonbaitek ikhusi zien airian, eraisten eta phausatzen Tersatzeko hiri khantian. Alexandre, Tersatzeko aphezküpia eri gaizki zen, ohian hirur urthe hartan. Ama Birjina agertü zeion eta erran: haren Nazaretheko sor etxia ekharririk izan zela haren hiri khantiala, joan ledin ezagütziaren egitera, eta gerthü horren jakilegoaren egiteko osagarria ützültzen zeiola. Jeiki zen berhala aphezküpia, oro etxen eta kanpoan haren sendo ikhustez izierazten zütialarik; eta joan zen jente saldo handi batekin, Maria Birjinak markatü lekhiala, eta han ediren zien etxe txipi bat; hameka metra lüze eta laur metra eta erdi largo; harri althare bat bürü batian khürütxe batekin eta Mariaren imajina Jesüs haurrarekin. Ama Birjinak erran zeion Alexandre aphezküpiari, Altharia Jondone Pethirik eraikirik zela eta imajina zedratze zurez Sen Lükasek eginik. Aphezküpia belhainkatü zen, mürrier errespektüekin pot egin, eskerrak eta othoitziak Mariari eskentü. Gero Dalmaziako Gobernadoria eta Alemaniako Enperadore katolikoa abisatü zütien gerthaldi izigarri horrez. Eta Enperadoriak igorri zian, Tersatzeko Aphezküpüsendotiarekin, laur gizon jakintsü Palestinerat; eta han ikhusi zütien etxiaren fundameneko harriak lüherrasian, Dalmaziako etxiaren ber izariko eta harriak mota bereko; eta khiristiak dolü handitan etxe saintia galdüz.

        Ama Birjinaren etxia ez-zen hirur urthez baizik egon Dalmazian. Berriz Aingüriek eroan zien Italietara, orai Loretta deitzen den lekhiala, 1295n urthian; Bonifazi VIII gerrena zen Aita Saintü. Manü eman zian miraküllü hori argitürik izan ledin. Igorri zütian hamasei depütatü jakintsü, lehenik Dalmaziala eta gero Nazarethera, segürtatzera egiazki Maria Birjinaren etxia dela. Orai Eliza ezinago eder den baten erdian, marbre baliusenez üngüratürik, ikhusten da etxe saintü hura, zointan Maria sorthü beita eta zointan Aingüriak ekharri beitzeion berria izanen zela Salbazaliaren Ama. Paul II gerrenak hasi zian Eliza hura eta Jüles II gerrenak ürhentü. Hamasei Aita saintük aberastü die, eta elizako tresor spiritüalez haborok dohaintü. Ezin khunta ditake han Maria Birjinak egin dütian graziak eta mirakülliak.

 

aurrekoa hurrengoa