www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Iturriagaren Elhestaldiak
Emanuel Intxauspe
1857, 2004

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak, (Rosa Miren Pagola eta taldearen edizioa). CD-ROMa, Bilduma osoaren edizio digitala. Deustuko Ubibertsitatea / Eusko Jaurlaritza, 2004

 

 

aurrekoa hurrengoa

Laugerren elhestaldia

 

        BASILIO. Huna heben abereska bat zük ezagützen ez-tüzüna.

        ANTONIO. Heben atzaman düzü?

        BASILIO. Ez, Ameriketan sortzen da, eta hantik ekharten die tinta egiteko. Koxenilla deitzen die.

        ANTONIO. Alabena koxenilla gorri da eta abereska hori hauts kolore.

        BASILIO. Otharraina ere berde da berañez, bena egostian gorritzen da. Biñagre txorta bat ixurten badeiozü, ikhusiko düzü nola gorritüren den.

        ANTONIO. Zoiñen xabal eta biribil den! üdüri dü ilhar-xabala. Müthürra xerriarena bezalako dü.

        BASILIO. Hartakoz deitzen die espagnolez koxinilla. Bada beste har bat hau üdüri, Kermes deitzen dena. Bena harek emaiten dian tinta ez-ta haiñ eder.

        Bata ala bestia zühaiñetan aurkhitzen dira, zeren haien amek zühaiñen ostoetan üzten beitütie bere arraultziak. Harrak hoietarik elkhitzen dira, eta egiten dütie maillak, berak barnen egoiten direlarik. Bada beste tinta gorri bat orano ederrago dena. Purpra deitzen da, bena hain da bakant, non ezinago gütik ükhen beitezakeie. Arrain-küskü baten barnen edireiten da, eta txakür bati zor zaio.

        ANTONIO. Zer! txakür bati! nola agitü zen hori?

        BASILIO. Txakür batek ebil ohi zian gosiak hilik. Gosiak eroan zian itxas bazterriala eta hasi zen arrain-küsküdün jaten. Egün oroz joan ohi zian bere gosiaren hileraztera. Ützültzen zen müthür güzia gorritürik. Norbaitek ustez odola zela eta zauri zonbait bazükiala, heltü zeion. Eta horra nola aurkhitü zen tintarik ederrena eta khariuena.

        ANTONIO. Bai, khario izan behar dü, ezi arrain-küsküdün hanitz behar date bildü suñeko baten tintatzeko.

        BASILIO. Haiñ da khario non erregek eta handi zonbaitek bakhoizki ükhen beitiokeie. Orobat gerthatzen da perlaz. Arrain-küskü baten barnen edireiten da itxasoan. Horra non mündian diren gaizarik baliusenak zor zaitzen abereska eli bati.

        ANTONIO. Bai egiazki! nork erran lioke errege eta erregiñen aphaindürak hoier zor zaitzela!

        BASILIO. Orobat gerthatzen da elizako ornamentientako.

 

aurrekoa hurrengoa