Iruñeko bestak 1845

        Izan haiz, Chaho, Iruñian,

        Iraila zenian lauian.

        Bada zer dukan han kaustu?

        Zertako ez duk kondatu?

        Egotu nauk beira gosia

        Noiz, egorriz behin asia,

        Hik, Ariel aberatsa

        Ezkiltzen huen hatsa.

        Ah! ez dakik bada othe

        Jendek zenbat hauten maite,

        Jainkua utziz elizekin,

        Mintzo bahiz gizonekin?

        Paristarren koplak utziz

        Hitan, baduk bethi untziz,

        Eltze ustelian iraki,

        Izpiritua ausarki.

        Paristarrak gatzik eztik,

        Emaguk beraz hiretik.

        Errak: gazen Iruiñerat,

        Hango besten ikusterat.

        Bigarren egunian horra

        Non ginen zaldian gora,

        Urdazuriko patarrian

        Mendiz eramanak airian.

Irailaren lauian horra

Non ginen zaldian gora

Urdazuriko patarrian

Mendiz eramanak airian.

Lehen bizkarren puntatik,

Lapurdi galtzian bixtatik,

Pisu bertzalderat jaustian,

Baztan hedatu zen lezian

Han Moya eta Arizkun

Urak elkharrekin lagun,

Ikusten dire herrunan

Sorroz ferdatzen errekan;

Etxe hazkarrekin naski,

Bainan beltzak ere aski;

Xutik utzi behar dire

Gustu zaharrian baitire.

Arthaldiak bi alderditan

Alha dire mendietan;

Inguru nasaiki sasi,

Hetan otsua bethi nausi;

Idatze, othe, erreka,

Non nahi sortzen metaka;

Eremu hoietan doana

Bihotzian niaiz da ilhuna.

Elizondo zelhai batian

Garbi jauntzia ikustian,

Bihotza zaizu arintzen,

Arraizia gaindik sortzen,

Iduri du dioela,

Oihian igeri dagola.

Hauzuak, beira ungi niri,

Non da herri ni iduri?

Landan badu artho, harbi;

Lurrak ekhartzen zer nahi;

Lagun maite ostatuko,

Errak hik ezetz, Patxiko?

Ez da eskas haragirik,

Ez zikhiro gizendurik;

Diru duna sakoletan

Ungi heltzen ostatutan.

Emaztiak dire jakinak

Nola atzeman arrainak,

Saltoz bere hoberenian

Jauztian hekin etxen aldian:

Sarian dituzte baratzen,

Amuz direnian trufatzen;

Harri azpitan aingira

Gizentzen trenxoinen beira.

Aitzinat, haurrak, aitzinat;

Laster Maringo zubirat,

Zubi ozar eta, haltua:

Ez egin behiti saltua.

Bi menditan ukiz zangoz,

Nonbait da erdian hondoz;

Berri-berritan egina,

Segurian dua beldur dena.

Barnia sudun edariaz

Ukiz izari handiaz,

Loth arimaz Belateri,

Higan mihia ageri,

Higan, higan, bethi higan,

Makhur, zutik, itzulikan,

Oihanak handi orotan,

Fagoz dire patar hartan.

Baldin denboraz Belaten

Zenbat herio egin den

Nihor kantaz hasten bada,

Gorraren egitia on da

Aitzian mendi horren leziak

Lehen gorde heriotziak,

Bada lazteko beldurrez

Eta urtzeko nigarrez.

Harria bezain borthitza

Izanik ere bihotza,

Ez gal denbora solasen,

Nola bazine Parisen;

Mendia bezin handiak

Hemen obratu gaizkiak;

Ez da nihon izan lurrik

Hain odol garbiz bustirik.

Mendiz hiru oren huntan,

Utz dezagun orai Baztan,

Erratzu ezker haranian,

Ultzama berriz eskunian;

Zuazte ahalaz airetan

Bideko bi herrixketan,

Ez baituzu gustuz segur

Janen, nahiz duzun agur.

Behin han jaten banago;

Hirriak bazuen gogo,

Hirugarren zerbitzuan

Ethortzian zopa kaikuan;

Garbantzotik zikhirorat,

Oliotik azetarat,

Behar zen gan hastamuka

Beldurrez nausia xoka.