J. KRISTOREN
EBANJELIO SAINDUA
SAN MARK-EN ARAUERA

I. KAP.

        1 Jesus Kristo Jainkoaren Semearen Ebanjelioaren hastapena, 2 hala nola baida eskribatua Isaias profetaren baitan: «Huna non dudan igortzen ene aingerua zure aitziñean, zeinek aphainduko baidarotzu zure bidea zure aitziñean. 3 Adituko da desertuan oihuz dagoenaren boza: Aphain zazue Jaunaren bidea, xuxen zatzue haren bideskak». 4 Joanes zen desertuan, bathaiatzen hari zela eta predikatzen penitenziazko bathaioa bekhatuen barkhamenduarentzat. 5 Judeako herri guzia eta jerusalendar guziak bazohazen haren ganat, eta bere bekhatuak konfesatzen zituztelarik, bathaioa errezitzen zuten Jordango ibaian. 6 Eta zen Joanes bestitua kamelu illez, larruzko gerriko bat zuen gerrian, xartalez eta basa eztiz bizi zen, eta predikatzen zuen zioelarik: 7 «Heldu da ene ondoan ni baiño borthitzago den bat; eta ni ez naiz gai lurrerat beheititurik haren zapata lokharrien lexatzeko. 8 Nik bathaiatu zaituztet urez, baiñan hark bathaiatuko zaituzte Izpiritu Sainduaz».

        9 Denbora hartan berean ethorri izan zen Jesus Nazareth Galileakotik eta izan zen bathaiatua Joanesez Jordanean. 10 Uretik ilkhi zen bezain sarri, ikusi izan zituen zeruak zabalduak eta Izpiritua uso baten anzuran jausten zela eta haren gaiñean gelditzen. 11 Eta boz bat aditu zen zerutik: «Zu zare ene Seme maitea; zure baitan dut ene gogo guzia».

        12 Ondoan berehala Izpirituak butatu izan zuen morturat. 13 Eta egon zen han berrogoi egunez eta gauez; tentatua izan zen Satanez; bizi zen han bestien artean eta aingeruek zuten zerbitzaten.

        14 Joanes preso emana izatu zen, bada; ethorri zen Jesus Galilearat Jainkoaren Erresumako Ebanjelioa predikatzen zuela, 15 erraten zuelarik: «Konplitu da denbora eta Jainkoaren Erresuma hurbil da; egizue penitenzia eta sinhets zazue Ebanjelioa».

        16 Galileako itsaso basterrean zebillan ordu batez, ikusi izan zituen Simon eta Andres, haren anaia, sareak itsasorat etxatzen zituztela, arrantzaleak ziren ezen. 17 Eta erran zaroen Jesusek: «Zatozte ene ondotik eta egiñaraziko zaituztet gizonen arrantzale». 18 Berehala utzirik bere sareak jarraiki zitzaizkon. 19 Handik aphur bat aitziñatu eta, ikusi izan zituen Jakobe Zebedearen semea eta Joanes, haren anaia, hek ere bere sareen antolatzen hari zirela barku batean; 20 eta berehala deithu izan zituen eta hek, utzirik bere aita Zebedea barkuan bere langilleekien, segitu zuten.

        21 Ethorri ziren gero Kafarnaumat eta berehala sarthu zen Jesus sabato egunean sinagogan; han hari zen irakasten. 22 Eta espantituak zeudezen haren dotrinaz, irakasten baitzaroen ezen autoritate zuen gizon batek bezala eta ez eskribauek gisa. 23 Zen, bada, hekien sinagogan gizon bat izpiritu lohiaz poseditua; eta jarri zen oihuz, 24 erraten zuelarik: «Zer duzu zuk gurekien, Jesus Nazarethekoa? Gure galtzerat ethorri zare, Jainkoaren Saindua?». 25 Baiñan mehatxatu izan zuen Jesusek, erraten zioelarik: «Ixil adi eta ilkhi adi gizon horren baitarik». 26 Orduan izpiritu lohia, gizon hura porroskaturik eta oihu handi bat eginik, ilkhi izan zen harenganik. 27 Eta espantitu ziren guziak halako maneraz, non bere artean galdez baitzeudezen ziotsotelarik: «Zer othe da hau? Zer othe da dotrina berri hau? Buruperekien manatzen baidaroe izpiritu lohiei eta hek obeditzen ere baidiote». 28 Eta denbora berean jo zuen haren famak Galilea guzian.

        29 Sinagogatik ilkhi eta berehala ethorri ziren Simon eta Andresen etxerat Jakobe eta Joanesekien. 30 Zetzan, bada, Simonen amagiñarraua ohean hel gaitzekien eta berehala mintzatu zitzaizkon hartaz. 31 Eta hurbildurik alxarazi zuen eria eskutik harturik; eta betbetan utzi zuen sukharrak eta eman zen hekien zerbitzatzen.

        32 Iguzkia sarthu eta arratsean ekharri izan ziotzaten eri guziak eta deabruaz posedituak zirenak. 33 Eta bildua zen hiri guzia athe aitziñerat. 34 Sendatu zituen haiñitz presuna eritasun diferentez tormentatuak zirenak eta khendu zituen hainitz deabru; ordean ez zituen uzten deabruak mintzatzerat eta erraterat nor zen bazekitela.

        35 Biharamunean hagitz goiz jaikirik, ilkhi zen eta goan bakhar lekhu batetarat, eta jarri izan zen othoitzean. 36 Eta jarraiki zitzaizkon Simon eta harekien ziren bertzeak. 37 Eta aurkhitu izan zutenean, erran zioten: «Guziak zure bilha dabiltza». 38 Ihardetsi izan zaroen: «Goazen hurbilleko herrietarat eta hirietarat, hetan ere predika dezadan; hartakotz ethorria naiz ezen». 39 Eta hari zen predikatzen hekien sinagogetan eta Galilea guzian eta deabruen khenzen.

        40 Denbora hartan ethorri izan zitzaioen lepratsu bat errekerimenduz, eta haren aitziñean belhaurikaturik erran izan zioen: «Baldin nahi baduzu, garbi nazakezu». 41 Urrikaldu zitzaioen, bada, Jesusi eta eskua hedaturik ukitu zuen eta erran zioen: «Nahi dut; zaren garbi». 42 Hori erran izan zuen bezain sarri, goan zitzaioen bere ladretasuna eta garbitua ediren zen. 43 Eta berehala igorri zuen handik mehatxaturik, 44 ziotsola: «Begirautzu nihori erratetik. Baiñan zohaz eta erakuts diozazu zure burua aphezen prinzeari eta ofrenda zazu zure garbitzearentzat, Moisek exleitu izan duena lekhukotasuntzat balia dakientzat». 45 Baiñan hura ilkhirik, hasi zen erraten gauza eta banatzen halako maneraz, non Jesus ezin gehiago sar baitzeiteken hirian ageririk; aitzitik kanpoan baitzegoen bakhar lekhuetan eta harat ere ethortzen zitzaizkon alde guzietarik jendeak.

II. KAP.

        1 Berriz ere sarthu zen Kafarnaumen zenbait egunen buruan. 2 Eta aditu zutenean etxean zela, bildu ziren hanbat jende, non ezin iduki baitzezaken etxeak, ez eta athe inguruek ere; eta hari zitzaien Jainkoaren hitza predikatzen. 3 Ordu hartan ekharri izan zioten paralitiko bat, laur gizonek garraiatzen zutena, 4 eta nola ezin hurbil baitzezaketen Jesusen aitziñerat jendetzearen fuertzaz, urratu zuten etxearen estalkia, eta idekidura handi bat eginik, erautsi izan zuten behererat paralitikoa zetzan ohea. 5 Ikusirik, bada, Jesusek hekien fedea, erran zioen paralitikoari: «Ene haurra, barkhatzen zaizkitzu zure bekhatuak». 6 Eta ziren han jarriak eskribauetarik zenbait, zeiñek erasten baitzuten bere bihotzetan: 7 «Zer darasa hunek? Blasfematzen du. Nork barkha ahal detzake bekhatuak Jainkoak berak baizen?». 8 Jesusek berehala ezaguturik bere Izpirituaz zer gogoeta zerabillaten bere barrenean, erran zaroen: «Zergatik darabiltzatzue gogoeta horiek zuen bihotzetan? 9 Zer da errexago? Ala erratea paralitikoari: Barkhatzen zaizkitzu zure bekhatuak, ala erratea: Altxa zaite, eramazu zure ohea eta ibill zaite? 10 Dakizuentzat, bada, Gizonaren Semeak baduela bothere lurrean bekhatuen barkhatzeko», erran izan zioen paralitikoari: 11 «Zuri nagotzu: altxa zaite, eramazu zure ohea eta zohaz zure etxerat». 12 Altxatu zen betbetan eta bere ohea harturik, abiatu zen guzien aitziñean; halako maneraz, non espantitu baitziren guziak eta glorifikatzen baitzuten Jainkoa, ziotsatelarik: «Egundaiño ikusi ez dugu hunelakorik».

        13 Handik bihurtu zen berriz itsaso alderat; eta populu guzia heldu baitzitzaioen, instruitzen zituen. 14 Eta iragaitean ikusi izan zuen Lebi Alfearen semea, bureuean zegoela jarria eta erran zioen: «Jarraik zakizkit». Jaiki zen eta segitu zuen. 15 Eta Jesus haren mahaiñean eman baitzen, jarri izan ziren halaber haiñitz publikano eta bekhatoros Jesusekien eta haren dizipuluekien, haiñitz ziren ezen jarraitkitzen zitzaizkoenak. 16 Eskribauek eta farisauek ikusirik publikano eta bekhatorosekien jaten zuela, erran zaroten haren dizipuluei: «Nondik heldu da, publikano eta bekhatorosekien jaten eta edaten baidu zuen nausiak?». 17 Hori aditurik Jesusek, erran zaroen: «Ez dute sendo direnek miriku beharrik, baiñan bai eri direnek; ez naiz ezen ethorri justuen deithzerat, baiñan bai bekhatoreen».

        18 Joanesen eta farisauen dizipuluak, bada, barurtiarrak baitziren, ethorri zitzaizkon eta erran zioten: «Zergatik barurtzen dire Joanesen eta farisauen dizipuluak eta zureak ez dire egiten?». 19 Ihardetsi zaroen Jesusek: «Estaietako jendeak barur ahal othe daitezke esposa hekiekien deiño? Eki, esposa berekien duteiño ezin barur daitezke. 20 Baiñan ethorriko dire egunak, zeiñetan idekiko baitzaie esposa eta orduan dire barurtuko.

        21 Nihork ez dio josten oihal berrizko pedazu bat arroba zahar bati. Ezperen, pedazu berriak eramaten dio zaharrari zenbait zathi eta arroba gehiago hautsten da. 22 Halaber nihork ez du ematen arno berria zahagi zaharretan; ezperen, leher eragiten daroe arnoak zahagiei, eta isuriko da arnoa eta galduko ere dire zahagiak; baiñan arno berria eman behar da zahagi berrietan».

        23 Gerthatu izan zen oraiño Jauna iragaten zela eraintzetan gaindi sabato egun batez, haren dizipuluak bidean zihoazela, hasi zitezen ogi buruka hausten eta hartzen. 24 Erran zioten bada Farisauek: «Ikusazu; horra nola egiten duten zure dizipuluek, sabato egunean egitea zilhegi ez dena». 25 Ihardetsi izan zaroen: «Ez duzue egundaiño irakurri zer egin izan zuen Dabidek, beharrean aurkhitu zenean, bera eta harekien zirenak gosez hertxatuak izan ziren batez? 26 Nola sarthu izan zen Jainkoaren etxean, Abiathar aphez handiaren denboran, eta jan izan zituen proposizioneko ogiak, zeiñetarik jatea ez baitzitzaien zilhegi aphezei baizen, eta nola eman izan ziotzaten harekien zirenei ere?».

        27 Erran zaroen oraino: «Sabatoa gizonarentzat egiña izan da eta ez gizona sabatoarentzat. 28 Bada Gizonaren Semea sabathoaren ere nausi da».

III. KAP.

        1 Sarthu izan zen Jesus bertze aldi batez ere sinagogan eta zen han gizon bat eskua elkortua zuena. 2 Eta begira zegozkon hea sabatho egunean sendatuko zukeen, hartaz gero hura akusatzeko. 3 Orduan erran zioen eskua elkortua zuen gizonari: «Altxa zaite guzien erdirat». 4 Gero erran izan zaroen hei: «Zilhegi othe da sabatho egunean ungi egitea? bizia salbatzea ala idekitzea?». Baiñan hek ixillik zeudezen. 5 Baiñan Jesusek alde guzietarat behatze hasarratu bat etxatzen zaroela, notatua baitzen hekien bihotzetako itsumenduaz, erran zioen gizon hari: «Heda zazu eskua». Hedatu zuen eta sendatu zitzaioen eskua. 6 Ilkhirik bada berehala farisauak, jarri ziren batzar egiten haren kontra herodianoekien, nola galduko othe zuten.

        7 Baiñan Jesus bere dizipuluekien aldaratu zen itsaso parterat eta jarraiki zitzaioen jendetze handi bat Galileatik eta Judeatik, 8 Jerusalemetik, Idumeatik eta Jordanez bertze aldetik; eta Tirgo eta Sidongo inguruetan zirenetarik ere ethorri zitzaioen aralde handi bat, aditurik hark egiten zituen gauzak. 9 Eta erran zaroen bere dizipuluei iduk ziozotela han barku bat zerbitza ahal zekioena, jendetze hark leher ez zezan. 10 Ezen nola haiñitz sendatzen baitzuen, zerbait plaga zuten guziak etxatzen ziren haren gaiñerat, hura ukitu bederen nahiz. 11 Eta izpiritu lohiek hura ikusten zutenean bere buruak arthikitzen zituzten haren oiñetarat, ziotsatelarik oihuz: 12 «Zu zare Jainkoaren Semea». Baiñan hark mehatxatzen zituen handizki ez zezatentzat ager.

        13 Igan zen gero mendi batetarat, eta deithu zituen bere ganat berak nahi zituenak; eta ethorri zitzaizkon. 14 Berezi izan zituen hamabi harekien izateko eta predikatzerat igortzeko. 15 Eta eman zaroen botherea erhasunen sendatzeko eta deabruen khasatzeko. 16 Hek ziren Simon, zeiñari eman baitzioen izengoitia Piarres; 17 eta Jakobe Zebedearena eta Joanes Jakoberen anaia, zeiñei eman baitzaroen izengoititzat Boanerjez, erran nahi da Ihurzuriaren semeak; 18 Andres, Filipe, Bartholome, Mathiu, Thomas, Jakobe Alfearena, Thadee, Simon Kananearra, 19 eta Judas Iskariotez, zeiñek bera traditu ere baitzuen.

        20 Eta ethorri izan zirenean etxerat, bildu zen berriz harat oste handia, non ezin har ere baitzetzaketen bere othruntzak. 21 Hori aditurik, ethorri ziren haren ahaideak haren hartzerat, erraten zuten ezen zoratu zela.

        22 Jerusalemetik ethorri izan ziren eskribauek, berriz, zioten Beelzebuth zuela barnean eta deabruen prinzearen partez kasatzen zituela deabruak. 23 Baiñan hark erakharririk hek bere alderat, erraten zaroen paraboletan: «Nola Satanek kasa ahal dezake Satana? 24 Baldin erresuma bat partitzen bada bera beraren kontra, ezin iraun dezake erresuma hark. 25 Eta baldin etxe bat partitzen bada bera beraren kontra, ezin iraun dezake etxe hark. 26 Beraz baldin Satana altxatzen bada bera beraren kontra, partitua diteke, ezin iraunen du, baiñan akhabo da hartaz.

        27 Nihork ezin eraman detzake borthitz baten armak haren etxean sarthurik, non ez duen lehenik borthitza estekatzen, gero ondoan haren etxea arrobatzeko.

        28 Erraten darotzuet egia: Barkhatuko zaizte gizonen umei egiñen dituzketen bekhatu eta blasfemio guziak, 29 baiñan nork ere blasfematuko baidu Izpiritu Sainduaren kontra, eta hark ez du ardietsiko sekulan barkhamendurik; aitzitik hobenduri izanen da sekulan iraganen ez zaioen bekhatu batez». 30 Erraten baitzuten ezen izpiritu lohia berekien zuela.

        31 Ethorri ziren, bada, haren ama eta haren anaiak eta kanpotik zeudezela igorri zuten norbeit haren bilha. 32 Eta zegoen jendetze bat jarria haren inguruan, eta erran zioten: «Horra non daudezen zure ama eta zure anaiak kanpo hortan zure galdez». 33 Orduan ihardetsi izan zaroen eta erran: «Nor da ene ama eta nor dire ene anaiak?». 34 Eta behaturik bere ingurutakoei, «Horra», diotsa, «ene ama eta ene anaiak. 35 Nork ere ezen egiñen baidu Jainkoaren borondatea, hura diteke ene anaia, ene arreba eta ene ama».

IV. KAP.

        1 Gero berriz hasi zen irakasten itsas bazterrean; eta hain jendetze handia bildu zen haren alderat, non barku batetarat iganik, han jarri baitzen, mundu guzia leihorrean itsas bazterrean zegoela. 2 Eta irakasten zaroen paraboletan hainitz gauza, eta erraten zaroen bere doktrinan:

        3 «Adi zazue. Ilkhi izan zen ereille bat ereinterat. 4 Eta ereiten hari zela, ereintzaren parte bat erori zen bide bazterretarat eta aireko xoriek ethorririk jan zuten hura. 5 Bertze parte bat erori zen lekhu harritsuetarat, zeiñetan bihiak ezbaitzuen lur haiñitzik; eta berehala ilkhi zen zer ezbaitzuen lurrak loditasunik.

        6 Eta iguzkia goratu zenean, erre zen, eta nola ez baitzuen errorik, ihartu zen.

        7 Bertze parte bat erori izan zen elhorriperat eta elhorriek handiturik itho zuten hura, eta ez zuen ekharri fruiturik. 8 Bertze parte bat berriz erori izan zen lur onerat eta eman zuen fruitu; burutu zen eta handitu, bihi batzuk ematen zutela batentzat hogoi eta hamar, bertzeek hirur hogoi eta bertzeek ehun». 9 Eta erraten zaroen: «Beharriak dituenak aditzeko, adi dezala».

        10 Baiñan bakharrik izan zenean, galdegin zioten harekien ziren hamabiek parabolaren sensua. 11 Eta erran zaroen: «Zuei eman izan zaitzue Jainkoaren Erresumako misterioen ezagutzea, baiñan kanpoan direnentzat hitz eztalitan dohaz guziak, 12 halako moldez, non begiz ikusirik ere ez baidute ikusten, eta beharriz aditurik ere ez baidute aditzen, konberti ez daitezen eta bere bekhatuak barkha ez dakizkoten».

        13 Eta bada erran zaroen: «Oraiño ez dakizue parabola hori? Nola beraz jakinen ditutzue parabola guziak? 14 Ereillea da hitza ereinten duena. 15 Dire bada bide bazterretan direnak», zeiñetan erein izan baida hitza, zeiñek entzun duketenekotz, berehala heldu baida Satana eta arrapatzen baidu hekien bihotzetan ereina izan zen hitz hura. 16 Dire halaber lekhu harritsuetarat hazia errezibitzen dutenak haiñak, zeiñek enzutean hitza, berehala bozkariorekien hartzen baidute; 17 ordean ez baidute errorik bere baitan, iraupen gutitako dire eta gero, heldu zaienean ezaldarterik eta atsekaberik, hitzaren ariaz berehala behaztopatzen dire. 18 Dire berriz elhorriperat hazia errezibitzen dutenak haiñak, zeiñek entzuten baidute hitza; 19 baiñan mundu huntako antsiak eta aberatstasunen enganioak eta bertze gaiñerako pasioneak hekien gogoan barna sarthurik, ithotzen dute hitza eta fruitu gabe bihurtzen. 20 Fiñean lur onerat hazia hartzen dutenak dire haiñak, zeiñek entzuten baidute hitza eta errezibitzen eta ekhartzen fruitua, batak hogoi eta hamar, bertzeak hirur hogoi eta bertzeak ehun batentzat».

        21 Erraten zaroen halaber: «Kandela ekhartzen othe da gaitziru edo ohe azpian emateko? Aitzitik ez othe da kandelerean ezartzeko ekhartzen? 22 Deusere ez da ezen gorderik agertu beharko ez ditekenik, eta ez da gerizean egin denik, kanporako ez denik. 23 Beharriak dituenak entzuteko, entzun dezala». 24 Erraten zaroen oraiño: «Goardia emazue zer aditzen duzuen; ezen zer ere neurriz neurthu baidiekezue bertzei, eta neurri beraz neurthuko zaitzue zebei ere, eta oraiño berretuko ere zaitzue. 25 Ezen duenari emanen kaio eta ez duenari duena ere khenduko zaio».

        26 Gehiago erraten zaroen: «Jainkoaren erresumaz diteke, gizon batek hazia lurrerat arthikitzen balu bezala. 27 Ala dagoen lo, ala dabillan jaikia gauaz eta egunaz, hazia ilkhitzen da eta hazten da, hark nola ez dakiela. 28 Bere baitarik ezen ekhartzen du lurrak lehenik belharra, gero burua, gero ogi bihi bethea buruan. 29 Eta ondu ditekenean bihia, berehala ezartzen zaio ihiteia, zeren ethorri baiditeke uztaren denbora».

        30 Erraten zuen oraiño: «Zeren pare dela erranen dugu Jainkoaren Erresuma edo zer konparazionez konparatuko dugu? 31 Konpara daiteke mustarda haziarekien, zeiña lurrean ereinten denean, lurrean diren hazi guzietarik xumeena baida; 32 baiñan erein den ondoan, garatzen da eta egiten belhar guzietarik handiena; hain adar handiak ekhartzen ditu, non aireko hegastiñak egon ahal baiditezke haren itzalean».

        33 Horlako hainitz errefauetan mintzo zitzaien, adi ahal zezaketen arauera; 34 eta parabola gabe ez zitzaien mintzatzen. Baiñan bakharrik zirenean, bere dizipuluei guziak zarozten explikatzen.

        35 Egun hartan berean erran zaroen arratsa ethorri zenean: «Iragan gaitezen uraren bertze alderat». 36 Eta populua utzirik, eraman zuten zen barkuan; eta baziren bertze barkuak ere harekien. 37 Orduan altxatu zen haize xirimola handi bat eta uhiñak sartzen ziren barkuan hura bethetzeraiñokoan. 38 Bizkitartean Jesus lo zatzan xopa gaiñean, bururdi baten gaiñean, eta iratzarri zuten ziotsotelarik: «Nausia, ez duzu antsiarik? Galtzerat goaz». 39 Iratzarri eta, bada, mehatxatu zuen haizea eta erran zioen itsasoari: «Ixil adi eta kalma». Eta berehala haizea gelditu zen eta kalma handi bat egin zen. 40 Eta erran zaroen: «Zergatik zarete horren izikor? Nola ez duzue oraiño federik?». Eta hek, izialdura handi batek hartuak, ziotsoten batak bertzeari: «Nor othe da hau?, haizeak eta itsasoak obeditzen baidute».

V. KAP.

        1 Ethorri zirenean itsasoaren bertze alderat Jerasendarren herrirat, 2 jauzten hari zela Jesus barkutik, ilkhi zitzaion gizon bat izpiritu lohiaz poseditua thonbetarik, 3 zeiñetan egiten baitzuen bere egoitza, eta nihork ezin esteka zezakena gatheez ere. 4 Ezen haiñitzetan zephoez eta gathez estekatua izan baitzen, hautsi izan zituen gatheak eta zathikatu zepoak, eta ezin nihork hezi zezaken. 5 Gau eta egun bethi thonbetan eta mendietan zegoen oihuz eta bere burua harriz porroskatzen zuela. 6 Ikusirik bada Jesus urrundanik, ethorri zitzaioen lausterka eta adoratu izan zuen, 7 oihu gora batekien erraten zioela: «Zer duzu zuk enekien, Jesus Jaungoikoaren Semea? Jainkoaz zaitut errekeritzen, ez nazazula tormenta». 8 Erraten zioen ezen Jesusek: «Ilkhi adi, izpiritu lohia, gizon horren ganik». 9 Eta galdegin izan zioen: «Nola deithzen haiz?». Ihardetsi zioen hark: «Lejionea deitzen naiz, zeren hainitz baigare». 10 Eta othoizten zuen handizki, arren ez zezan khasa herri hartarik kanporat. 11 Zen, bada, han urdalde handi bat mendiaren aldapetan bazkatzen zena. 12 Eta izpiritu gaixto hek errekeritzen zuten, erraten ziotelarik: «Igor gaitzatzu urde horietarat, sar gaitezen horietan». 13 Jesusek permetitu izan zaroen berehala; eta ilkhirik izpiritu lohi hek poseditua zegokaten gizona ganik, sarthu ziren urdetarat; eta arthalde guzia baitzen bi millen ingurua, arthiki izan zen itsasorat eta itho ziren han. 14 Urdeak bazkatzen zituztenak, bada, goan ziren ihesi, eta eraman zuten berri hori hirirat eta kanpoetarat; eta ilkhi ziren jendeak ikusterat zer egin izan zen. 15 Ethorri ziren gero Jesusen ganat eta ikusi zuten deabruaz tormentatua ohi zen hura, jarria, bestitua eta bere sensu onean; eta izitu ziren. 16 Eta ikusi zutenek kondatu baitzieten zer gerthatu zitzaioen deabruaz poseditua ohi zenari eta zer, berriz, urdaldeari, 17 berehala hasi zitzaizkon othoitzez, arren ziohan hekien basterretarik. 18 Barkurat igaten hari zela, bada, jarri zitzaion othoitzez deabruaz tormentatua izan ohi zena, arren permeti ziozan harekien izan zedin. 19 Baiñan Jesusek ez zuen nahi izan hartu; aitzitik erran zioen: «Zohaz zure etxerat, zure hurkoetarat, eta konda diozozute zein grazia handiak egin darozkitzun Jaunak eta nola urrikaldu zaizkon». 20 Goan zen, eta hasi zen predikatzen Dekapolisen, zein grazia handiak egin ziotzan Jesusek; eta guziak miretsiak zeudezen.

        21 Iragan baitzen berriz Jesus barkuan itsasoaren bertze alderat, jendetze handi bat bildu zen haren ganat itsas basterrerat. 22 Ethorri zitzaioen harat sinagogako buruzagi bat, Jairus zeritzana, eta ikusi zuenekotz arthiki zuen bere burua haren oiñetarat. 23 Eta othoiztu zuen handizki, erraten zioela: «Ene alaba hurren dut; zato, pausa diozozu eskua gaiñean, senda dadintzat eta bizi dadin». 24 Goan zen Jesus harekien; eta jarraiki zitzaioen oste handi bat, zeiñek hainitz hertsten baitzuten alde guzietarik.

        25 Eta emaste bat, hamabi urthe hetan odol isuriarekien zena, 26 miriku hainitzetarik haiñitz sofritu zuena eta zituen guziak despendatu zituen arren, batere probetxatu ez zena, aitzitik gaixkiago aurkhitzen zena, 27 aditurik mintzatzen Jesusez, ethorri zen jendetze haren artean gibeletik, eta ukitu zuen haren bestimenda; 28 zioen ezen: «Baldin uki ahal badezat bederen haren arroba, sendatua izanen naiz». 29 Eta ordu berean agortu zen haren odol-ithurria, eta sentitu zuen bere gorphutzean sendatua zela plaga hartarik. 30 Eta berehala Jesusek bere baithan ezagutu baitzuen haren ganik ilkhi zen berthutea, itzuli zen tropelaren alderat, eta erran zuen: «Nork ukitu du ene arroba?». 31 Erran izan zioten bere dizipuluek: «Ikusten duzu jende multzoak hertsten zaituela, eta diozu nork ukitu zaituen?». 32 Eta beha zegoen inguruetarat ikusteko hori egin zuena. 33 Baiñan emaste hura iziturik eta ikharaturik, baitzakien zer iragan zen haren baithan, ethorri zen eta bere burua aurthikirik haren aitziñean, aithortu zioen zen guzia. 34 Hark berriz erran zioen: «Ene haurra, zure fedeak salbatu zaitu; zohaz bakearekien eta zaren sendatua zure plagatik».

        35 Oraiño mintzo zela, ethorri ziren sinagogako buruzagia baitarik hari erraterat: «Kure alaba hill da; zergatik nekhatzen duzu gehiago nausia?». 36 Jesusek bada aditurik hek ziotena, erran zioen sinagogako buruzagiari: «Ez duzula beldurrik; sinhets zazu solamente». 37 Eta ez zuen nahi nihor jarraik zekion, Piarres eta Jakobe eta Joanes, Jakoberen anaia, baizen. 38 Ethorri zirenean sinagogako buruzagiaren etxerat, ikusi zuen jende tropela bat nigarrez eta deihagoraz zeudezenak. 39 Eta sarthu zenean, erran zaroen: «Zergatik altaratzen zarete, eta nigar egiten duzue? Neskatxa hau ez da hilla, baiñan lo datza». 40 Eta burlatzen ziren hartaz; baiñan hark guziak khendurik, hartu zituen neskatxaren aita eta ama eta berekien eraman zituenak, eta sarthu zen neskatxa zetzan lekhurat. 41 Eta harturik neskatxaren eskua, erran zioen: «Thalita cumi»; erran nahi baida: «Neskatxa, nik diotsut, alxa zaite». 42 Altxatu zen berehala neskatxa eta hasi zen ibiltzen, hamabi urthetakoa zen ezen; eta espantitu izan ziren handizki. 43 Baiñan manatu izan zaroen hertsiki begira zutela nehork jakin zezan, eta erran zaroen eman ziozatela jaterat neskatxari.

VI. KAP.

        1 Jesus handik ilkhi eta goan zen bere herrirat eta jarraiki zitzaizkon bere dizipuluak. 2 Eta sabatho eguna ethorri zenean, hasi zen irakasten sinagogan; eta entzuten zutenetarik hainitz miretsirik haren jakintasunaz, zioten: «Nondik heldu zaizko huni horiek guziak? Zer othe da huni eman kaioen zuhurzia hori? eta, Hunelako mirakuilluak egiten baidire hunen eskuz. 3 Hau ez da harotz hura, Mariaren semea, Jakoberen, Josefen, Judasen eta Simonen anaia? Hunen arrebak ere ez dire hemen gure artean?». Eta eskandalisatuak ziren haren ariaz. 4 Baiñan Jesusek erraten zaroen: «Ez ahal da profeta bat ohore gabe bere herrian baizen, bere etxean eta bere hurkoen artean baizen». 5 Eta ezin egin zuen han mirakuillurik batere, lekhat zenbait eri bakhoitz eskuak hekien gaiñean emanik baitzituen sendatu.

        6 Hala miretsia zegoen hekien sinhets-gogortasunaz; hargatik bazebillan ingurutako herrisketan irakasten. 7 Eta deithurik hamabiak, hasi zen hekien igortzen birazka; eta eman zaroen botherea izpiritu lohien gaiñean. 8 Manatu zaroen ez zezatela deusik eraman bidekotz, bere makhilla baizen; ez zakhurik, ez ogirik, ez eta zarpan dirurik; 9 baiñan ziohazela bere zapatak oiñetan eta ez zaitezela besti arroba doblez. 10 Erran zaroen halaber: «Zein ere etxetan sarthuko baitzarete, zaudete han lekhu hartarik ilkhi zaitezketen arteraiño. 11 Eta ez baitzaituzte errezibituko, ez aditu nahiko, handik ilkhitzean iharrosazue zuen oiñetako herrautsa, lekhukotasuntzat balia dadintzat hekien kontra. 12 Abiatu ziren, bada, eta predikatzen zioten populuei penitenzia egin zezatela. 13 Deabru hainitz khenzen zuten eta eri hainitz gantzutzen zuten olioz eta sendatzen.

        14 Aditu zuen, bada, errege Herodesek mintzatzen Jesusez, ezen haren izena jadan famatua zen, eta zioen: «Joanes Baptista bitztu diteke hilletarik; hargatik egiten dire hanbat mirakuillu haren eskuz». 15 Bertzek zioten: «Elias diteke». Bertzek berriz zioten: «Profeta bat diteke edo lehenagoko profetetarik bat bezalakoa». 16 Horiek aditurik, Herodesek erran zuen: «Nik ebakiarazi diodan Joanes hura da, hilletarik bitztu ditekena».

        17 Ezen Herodes hunek jendeak igorririk harrarazi izan zuen Joanes eta estekaturik emanarazi presondegian, Herodias bere anaia Filiperen emastea zela kausa, zeiña hartu baitzuen emastetzat; 18 zeren erraten baitzioen Joanesek Herodesi: «Ez zaitzu zilhegi zure emastetzat izatea zure anaiaren emastea». 19 Horrengatik zitzaioen aiher Herodias eta nahi zukeen hillarazi; ordean ezin zagiken. 20 Ezen Herodes beldurtzen Joanesentzat, baitzakien gizon justua eta saindua zela; errespetatzen ere zuen, eta hura entzunik hainitz gauza egiten zuen eta gogotik entzuten ere zuen. 21 Ethorri zen bada halako egun bat, zeiñetan Herodesek bere sor-eguneko banketa ematen baitzaroen bere gortheko handiei, armadako ofiziale lehenbizikoei eta Galileako prinzipalei. 22 Eta sarthurik Herodiasen alaba, dantzatu zen eta agradatu zitzaioen hanbatetaraiñokoan Herodesi, bai eta harekien mahaiñean zirenei, non erregek erran izan baitzioen: «Galde diezadazu nahi duzuna eta emanen darotzut». 23 Eta juramentu ere eginik erran zioen: «Bai eki; zer ere galdetuko baidarotazu, eta hura guzia emanen darotzut, lizela ere ene erresumaren erdia». 24 Hura ilkhirik, goan zitzaion bere amari erraterat: «Zer galdetuko othe dut?». Amak ihardetsi zioen: «Joanes Baptistaren burua». 25 Eta berehala sarthurik lauster handitan errege zen lekhurat: «Galdetzen darotzut», diotsa, «orai berehala eman diezadazun plat batean Joanes Baptistaren burua». 26 Tristatu zen hortaz errege, baiñan hala ere egin izan zuen juramentua gatik eta mahaiñean harekien zirenen gatik, ez zioen nahi izan egin damurik. 27 Hala bere goardetarik bat igorri zuen mezuarekien ekhar ziozala Joanesen burua plat batean. Goardak ebaki izan zioen burua presondegian. 28 Eta ekharri zuen plat batean eta eman zioen neskatxari eta neskatxak eman zioen bere amari. 29 Hori aditurik, ethorri ziren haren dizipuluak eta eraman zuten haren gorphutza eta ezarri thonba batean.

        30 Arte hartan bildurik Apostoluak Jesusen ganat, kondatu ziotzaten egin izan zituzten guziak eta irakatsi izan zituztenak. 31 Eta erran zaroen: «Zatozte aparterat bakhar lekhu zenbaitetarat eta pausa zaitezte aphur bat». Hainitz ziren ezen haren ganat heldu zirenak, batzu bertzeen ondoan, eta ez zuten jateko astirik ere. 32 Sarthu ziren bada barku batean, eta aldaratu ziren lekhu desertu batetarat. 33 Baiñan zenbaitek ikusi baitzituzten goaten eta bertze hainitzek berriz ezagutu baitzuten hori, lauster egin zuten harat oiñez hurbilleko hiri guzietarik, eta arribatu ere ziren hek baiño lehen.

        34 Ilkhitzen hari zela, ikusi zuen Jesusek jendetze handi bat eta urrikaldu zitzaizkon, zeren artzaiñik gabeko ardiak bezala baitziren; eta jarri zen hainitz gauza hei irakasten. 35 Baiñan berandua ere baitzen, ethorri zitzaizkon bere dizipuluak eta erran zioten: «Lekhu hau desertu bat da eta muga jauzia ere da; 36 igorratzu horiek hurbilleko bordetarat eta herriskaterat, jateko behar dutena erosterat». 37 Ihardetsi izan zaroen hark eta erran: «Emozue zebonek jaterat». Hek berriz erran zioten: «Goanen othe gare erosterat berrehun kornaduren ogia, horiei jaterat emateko?». 38 Jesusek erran zaroen: «Zenbat ogi ditutzue? Zohazte, ikusazue». Eta jakin zutenean, erran zioten hek: «Bortz ogi ditugu eta bi arrain». 39 Orduan manatu zituen jarraraz zetzatela salerka belhar ferdearen gaiñean. 40 Eta jarri izan ziren herrunketan, ehunazka eta berrogoi eta hamarnazka. 41 Hartu zituen, bada, Jesusek bortz ogiak eta bi arrainak, eta begiak altxaturik zerurat, benedikatu zituen eta hautsirik ogiak eman zarozten bere dizipuluei, hek berriz eman ziotzatentzat populuari aitziñerat; eta bi arraiñak ere partitu zarozten guziei. 42 Jan izan zuten guziek, eta ase ziren. 43 Eta eraman zituzten hamabi otharre betheak, gelditu ziren zathietarik eta arraiñetarik. 44 Ziren, bada, jan zutenak bortz milla gizonetaraiño.

        45 Eta berehala bortxatu izan zituen bere dizipuluak barkuan sartzerat eta haren aitziñean goaterat uraren bertze alderat, Bethsaidako parterat, berak populua despei zezaken bizkitartean. 46 Eta jendeak igorri izan zituenean, goan zen mendirat othoitz egiterat. 47 Gaua ethorri zenean, barkua zen itsasoaren erdian eta hura bakharrik leihorrean. 48 Eta ikusirik bere dizipuluak nekhe handirekien hari zirela arrauketan, haizea zuten ezen kontra, gauazko laurgarren goardiaren inguruan, ethorri zitzaien itsasoaren gaiñean zebillala eta nahi zitzaien iragan aitziñat. 49 Baiñan hek ikusi zutenean itsasoaren gaiñean zebillala, uste izan zuten fantasma bat zela eta oihu handi bat egin zuten. 50 Ikusi zuten ezen guziek eta altaratu izan ziren. Baiñan berehala mintzatu zitzaien eta erran zaroen: «Sosega zaitezte; ni naiz; ez duzuela beldurrik». 51 Gero igan zen hekienganat barkurat eta gelditu izan zen haizea; eta hek are gehiago espantitu ere ziren bere baithan. 52 Ez zuten ezen gogoan ungi hartu ogiez egin zuen mirakuillua, itsutua baitzen hekien bihotza.

        53 Eta iragan zirenean bertze alderat, ethorri ziren Jenesarethgo leihorrerat eta han portu hartu zuten. 54 Barkutik ilkhi zirenekotz, ezagutu zuten hango jendeek. 55 Eta kurritu zituzten inguru hartako herriak eta hasi ziren ekhartzen alde guzietatik ohetan eriak, non zen aditzen zuten toki guzietarat. 56 Eta non ere sartzen baitzen herrietan, herrisketan edo hirietan, ezartzen zituzten eriak plaza publikoetan eta errekeritzen zuten utz zetzala haren bestimendaren pertalak bederen ukitzerat; eta ukitzen zuten guziak ziren sendatzen.

VII. KAP.

        1 Farisau batzu eta Jerusalemetik ethorriak ziren eskribauetarik zenbait ethorri ziren elkhar harturik Jesusen ganat 2 eta ikusirik haren dizipuluetarik zenbait esku lohiekien, erran nahi da garbitu gabeekien, jaten hari zirela, erasi zuten hekien kontra. 3 Farisauek ezen eta judutar guziek ere ez dute jaten eskuak maiz garbiturik baizen, aitzinekoen erakuspena goardatzen dutela. 4 Eta merkatutik heldu direnean ere ez dute jaten, non ez diren garbitzen; bertze hainitz gauza ere badire begiratzeko eman zaiztenik, hala nola oporren eta elzeen, kobrezko baxeren eta oheen garbitzea. 5 Galdegiten zioten bada Farisauek eta eskribauek: «Zergatik ez dabiltza zure dizipuluak aitzinekoen emankarien arauera, baiñan esku lohiekien dute jaten?». 6 Baiñan hark ihardetsi izan zaroen eta erran: «Ordu onez profetisatu izan zuen Isaiasek zuetaz, hipokritez, eskribatua den bezala: Populu hunek ezpaiñez nau ni ohoratzen, ordean horien bihotza urrun da ene ganik; 7 eta alferretan ohoratzen ere naute, gizonen erakuspenak eta ordenamenduak irazasten dituztela, 8 ezen Jainkoaren manamenduak utzirik, gizonen erakuspena duzue begiratzen, elzeak eta ophorrak garbitzen ditutzuela eta bertze horlako hainitz gauza ere egiten ditutzuela».

        9 Erraten zaroen halaber: «Bide dakizue Jainkoaren manamenduen ezeztatzen zuen tradizioneari atxikitzeko, 10 ezen Moisek erran izan du: Ohora zatzitzu zure aita eta zure ama; eta bere aita edo ama ahapaldiztatuko duena heriotzez punitua izanen da 11 Zuek diozue aitzitik: Gizon batek erraten badio bere aitari edo amari: Ene ganik diteken korbona, erranahi da ofrenda, zuri ere balia dakizula, konplitzen du legea. 12 Eta ez duzue uzten deus ere gehiagokorik egin dezan bere aitarentzat edo amarentzat, 13 ezeztatzen duzuela manera hortan Jainkoaren manamendua zebonek asmatu duzuen tradizione batez; eta horlako bertze hainitz gauza ere egiten ditutzue».

        14 Jesusek erakharririk berriz populua erran zaroen: «Adi nazazue ungi guziek eta har zazue ungi nik darotzuedana. 15 Ez da deusere gizonaz kanpokorik, haren barnean sartzeaz hura hidoizta ahal dezakenik; baiñan gizonaren baitharik ilkhitzen direnak dire hura lohitzen dutenak. 16 Nihork baldin beharriak baditu aditzeko, adi dezala». 17 Gero sarthu zenean etxean, galdegin zioten bere dizipuluek hea zer erran nahi zuen parabola hark. 18 Eta erran izan zaroen: «Zuek ere horren tontoak zarete? Ez duzue, bada, konprenitzen kanpotik gizonaren barnerat sartzen den deusek ezin hura hidoizta dezakela; 19 zeren hura ez baida sartzen haren bihotzerat, baiñan baidoha sabelerat, handik sekretetarat, berekien daramala janari guziek lohi duketena? 20 Baiñan», ziotsoten, «gizona baitharik ilkhitzen direnak dire hura lizuntzen dutenak, 21 ezen gizonen barnetik eta bihotzetik ilkhitzen ohi dire pensamendu gaixtoak, adulterioak, fornikazioneak, gizon hiltzeak, 22 ebaskoak, abariziak, gaixtakeriak tronperiak, lohikeriak, begi gaizkoatua, blasfemioa, orgilleria, zoramendua. 23 Horiek guziak barnetik heldu dire eta horiek dute lizuntzen gizona».

        24 Eta handik altxaturik, goan zen Tirgo eta Sidongo parterat eta, etxe batean sarthu baitzen, ez zuen nahi nihork jakin zezan, baiñan ezin gorde zen. 25 Ezen han zela aditurik, emaste bat, zeiñaren alaba poseditua baitzen izpiritu gaixto batez, sarthu zen berehala eta arthiki zen haren oiñetarat. 26 Emaste hura zen paganoa eta ethorkiz Sirofenisiarra, eta othoitzez zegokon, arren khasa zezan deabrua haren alaba ganik. 27 Baiñan Jesusek erran izan zioen: «Utzaku sasia deitezen behin haurrak, ezen ez da ungi haurren ogia hartzea eta xakurrei etxatzea». 28 Hark berriz ihardetsi zioen eta erran: «Hala da, Jauna, baiñan xakur xumeak ere mahain azpian jaten dute bederen haurren ogi papurretarik». 29 Orduan erran izan zioen: «Hitz horrengatik, bada, zohaz; ilkhi da deabrua zure alaba ganik». 30 Eta goan zenean bere etxerat, aurkhitu zuen ilkhi zela deabrua eta alaba ohe gaiñean zetzala.

        31 Jesus berriz ilkhirik Tirgo basterretarik, ethorri zen Sidonen gaindi Galileako itsaso alderat, Dekapolisko basterren erditik iragaten zela. 32 Eta ekharri zioten gizon bat gorra eta mutua, eta errekeritu zuten haren gaiñean pausatzeaz eskua. 33 Orduan Jesusek jende artetik aparterat hura eramanik, ezarri zituen bere erriak haren beharrietan, eta thu egiñik ukitu zioen mihia. 34 Eta begiak zerurat altxaturik, egin zuen suspira bat eta erran izan zioen: «Ephpheta»; erran nahi da, «idek zaite». 35 Berehala ideki ziren haren beharriak eta lexatu zen haren mihia eta mintzo zen trebeki. 36 Jesusek manatu zaroen nihori ez errateaz, baiñan zenbatenaz hark gehiago debekatzen baitzaroen, eta hanbatenaz hek gehiago kanporatzen zuten. 37 Eta zioten hainitz miresten zutelarik: «Ungi egin ditu gauza guziak; adiarazi daroe gorrei eta mintzarazi ditu mutuak».

VIII. KAP.

        1 Egun hetan nola jendetze handi bat baitzen Jesusekien eta ez baitzuten jatekorik, deithu izan zituen bere dizipuluak eta erran zaroen: 2 «Urrikaltzen zait populu hau, ezen badu ja hirur egun enekien daudezela eta ez dute jatekorik. 3 Eta baldin igortzen baditut barurik bere etxetarat, flakatuko dire bidean; ezen horietarik zenbait urrundik ethorriak dire». 4 Ihardetsi izan zioten bere dizipuluek: «Nola aurkhi ahal liteke ere ogirik aski desertu huntan haukien asetzeko?». 5 Eta galdegin zaroen: «Zenbat ogi ditutzue?» Ihardetsi zioten hek: «Zazpi». 6 Orduan manatu zuen populua jar zedillala lurraren gaiñean; eta harturik zazpi ogiak, eskerrak errendatu eta hautsi zituen, eman zarozten bere dizipuluei, hek populuari partitzeko; eta partitu izan ziotzaten. 7 Bazituzten halaber arrain guti batzu ere, zeiñak benedikatu baitzituen, eta manatu zituen parti ziotzatela populuari. 8 Jan zuten, bada, eta ase ziren; eta altxatu zituzten zazpi otharre betheak gelditu izan ziren zathitarik. 9 Baziren jan zutenak laur milla presunen ingurua; eta igorri zituen. 10 Handik berehala sarthurik barku batean bere dizipuluekien, ethorri zen Dalmanuthako parterat.

        11 Eta ethorririk farisauak, hasi ziren harekien ihardukitzen eta hura tentatu nahiz, galdetu zioten zerbait seiñale zerutik erakuts ziozatela. 12 Baiñan Jesusek bihotzaren barnetik hatsbeherapen bat eginik erran izan zuen: «Zergatik dagot nazione hau seinale galdez? Erraten darotzuet egia, ez zaioela emanen jenderazione huni seiñalerik». 13 Eta hek han utzirik, sarthu zen berriz barkuan eta iragan zen bertze alderat.

        14 Ahantzi zitzaien, bada, dizipuluei ogiak hartzea eta ogi bakhar bat baizen ez zuten berekien barkuan. 15 Eta Jesusek eman baitzaroen manu hau: «Begira zaitezte ungi Farisauen altxagarritik eta Herodesen lebamitik», 16 uste zuten hek eta elkharri ere erraten zaroen: «Eki hori, ogirik zeren ez dugun». 17 Eta hori ezaguturik Jesusek, erran izan zaroen: «Zergatik darasazue zuen gogoan ogirik ez duzuela? Oraino ez duzue ezagutzarik, ez adimendurik? Oraiño gogorkitua duzue zuen bihotza? 18 Begiak ditutzuelarik ez duzue ikusten, beharriak ditutzuelarik ez duzue aditzen. Eta ez zarete gehiago orhoitzen. 19 Bortz ogi hautsi izan nituenean bortz milla gizonentzat, zenbat saski altxatu zinituzten zathiz betheak? «Erran zioten hek: «Hamabi». 20 Eta zazpi ogi hautsi izan nituenean laur milla gizonentzat, zenbat otharre altxatu zinituzten, puskaz betheak? «Zazpi», diotsate hek. 21 Eta erran zaroen: «Nolatan, bada?. Ez duzue, bada, oraiño konprenitzen zer erran nahi dudan?».

        22 Ethorri zirenean bada Bethsaidarat, ekharri izan zioten itsu bat eta othoiztu zuten, arren uki zezan. 23 Hartu zuen itsua eskutik, eta eramanik herriaz kanporat, egin zioen thu begietarat, eta eskuak haren gaiñean emanik, galdegin zioen hea deusik ikusten zuen. 24 Itsuak behaturik erran zioen: «Ikusten ditut gizonak dabiltzala haritzak balire bezala». 25 Gero berriz ere eman ziotzan eskuak begien gaiñean eta hasi zen ikusten hobeki eta sendatu zen bain ungi, non klaroki ikusten baitzituen gauza guziak. 26 Eta igorri izan zuen bere etxerat, erraten zioelarik: «Zohaz zure etxerat, eta baldin sartzen bazare herrian, ez diozazula erran nihori hunelakorik».

        27 Goan zen handik Jesus bere dizipuluekien Filipe Zesareako herrisketarat; eta bidean egin zaroen galde hau bere dizipuluei: «Nor naizela diote gizonek?». 28 Ihardetsi zioten hek eta erran: «Batzuk Joanes Baptista, bertzeek Elias, bertzeek berriz lehenagoko profetetarik bezalako bat». 29 Orduan erran izan zaroen: «Eta bada zuek, nor naizela diozue?». Piarresek ihardetsi zioen eta erran: «Zu zare Kristo». 30 Eta mehatxurekien debekatu zaroen, ez ziozatela nihori erran hartaz hori.

        31 Denbora berean hasi zitzaien deklaratzen halabeharra zela gizonaren Semeak sofri zezan hainitz, izan zedin erreprobatua kargudunez, aphezen prinzeez, eta eskribauez izan zedin hillarazia; eta hirur egunen buruan bitz zedin hilletarik. 32 Eta mintzo zen hortaz ageriki. Orduan Piarresek harturik aparterat, erantzuten hasi zitzaioen. 33 Baiñan itzulirik eta bere dizipuluei behaturik, erreprenitu zuen garrazki Piarres, erraten zioelarik: «Zohaz, aldara zaite ene ganik, Satana, zeren ez baiduzu gusturik Jainkoaren gauzentzat, aitzitik bai lurrekoentzat».

        34 Eta erakharririk populua bereganat bere dizipuluekien batean, erran zaroen: «Baldin nihork nahi badu ene ondoan ethorri, egin biozo ukho bere buruari, eta ekhar beza bere gurutzea eta jarraik bekit niri. 35 Nork ere ezen nahiko baidu bere burua salbatu, galduko du; eta nork ere galduko baidu bere burua ene gatik eta Ebanjelioa gatik, salbatuko du. 36 Eta zer probetxu luke gizonak, irabaz baleza ere mundu guzia, baldin galtzen balu bere burua? 37 Edo zer eman dezake gizonak bere buruaren ordaintzat? 38 Ezen nihor ahalkatzen bada nitaz eta ene hitzaz arraza adultera eta bekhatoros hunen artean, Gizonaren Semea ere ahalke izanen da hartaz, noiz eta ere ethorriko baida bere Aitaren glorian bere aingeru sainduekien». 39 Hau ere erran zaroen: «Erraten darotzuet egia, badirela hemen direnetarik zenbait hillen ez direnik, ikusi izan gabetakorik arribatzen Jainkoaren Erresuma bere botherearekien».

IX. KAP.

        1 Handik sei egunen buruan Jesusek harturik Piarres, Jakobe eta Joanes eraman zituen mendi gora batetarat hek bakharrik berekien aparterat, eta tranfiguratu izan zen hekien aitziñean. 2 Haren bestimendak egin ziren argia bezain distiant eta elhurra bezain xuri; hain xuri bai, non ez bailiteke posible bolazalek lurraren gaiñean hain xuririk egin lezan. 3 Eta agertu zitzaizten Elias eta Moises Jesusekien mintzo zirela. 4 Orduan Piarresek hitza harturik, erran zioen Jesusi: «Nausia, ungi gare hemen; egitzigun hemen hirur etxola, bata zuretzat, bertzea Moiserentzat eta bertzea Eliasentzat». 5 Ez zakien ezen zer erraten zuen; hain ziren ezen izituak eta harrituak. 6 Denbora berean hedoi batek estali zituen eta ethorri zen boz bat hedoipetik, erraten zuena: «Hauxe da ene Seme maite maitea; hau adi zazue». 7 Eta berehala behatu baitzuten alde guzietarat, nihor gehiago ez zuten ikusi Jesus bera baizen zela hekiekien. 8 Menditik jausten hari zirela, manatu zaroen nihori ez ziotzatela erran ikusi zituzten gauzak, Gizonaren Semea hilletarik bitztuko denean baizen.

        9 Eta hek gauza bere baithan gordea atxiki zuten, elkharri galdegiten zaroelarik, zer erran nahi othe zuen errate hunek: hilletarik biztuko denean. 10 Gero galdegin zioten eta erran: «Zer erraten dute, bada, Farisauek eta eskribauek, Elias ethorri beharra dela lehenago?» 11 Ihardetsi izan zaroen Jesusek: «Egia da, Elias ethorriko da lehenago eta gauza guziak bere estaturako ditu eta Gizonaren Semeaz eskribatua izan den bezala, hark ere sofrituko du hainitz; gaitzetsia eta mesprezatua izanen da. 12 Baiñan erraten darotzuet zuei, Elias bera jadan ethorri izan dela, eta haren gaiñean egin izan dutela nahi zuten guzia, hartaz eskribatua izan den bezala. 13 Ethorri izan zenean bere bertze dizipuluetarat, ikusi zuen jende mulzo handi bat hekien inguruan eta eskribauak hekiekien zihardukatela.

        14 Eta berehala populu guzia espantitu zen eta izitu Jesus ikustean, eta lauster eginik haren ganat, salutatu zuten. 15 Orduan galdegin zaroen: «Zertaz dihardukazue zuen artean?». 16 Eta jendetze haren artetik batek hitza harturik, erran zioen: «Nausia, ekharri izan dut ene semea zureganat, zeina poseditua baida izpiritu mutu batez. 17 Hartzen duen guzian arthikitzen du lurraren kontra, eta haurrari arrapoa dario, hortzak karraskatzen ditu, eta ihartzen hari da guzia; othoiztu ditut zure dizipuluak, arren khen diozaten izpiritu gaixto hura, eta ezin egin dute». 18 Ihardetsi zaroen Jesusek eta erran: «O jende sinheste gabeak, noiz arteraiño pairatuko zaituztet? Ekharrazue haurra ene ganat». 19 Ekharri izan zioten eta Jesus ikusi zuenekotz izpirituak, iharrosi zuen haurra, eta lurrerat eroririk itzulika zebillan haguna zarioela. 20 Jesusek galdegin zioen haurraren aitari: «Zenbat denbora du hori gerthatzen zaioela?». Eta hark erran zioen: «Bere haurtasunetik. 21 Eta maiz aurthiki izan du surat eta bai urerat, galarazi nahiz; baiñan deusik ahal badagizu, gaitzatzun urrikari eta lagun gaitzatzu». 22 Jesusek ihardetsi zioen: «Baldin sinhets ahal badezazu, gauza guziak ahalkor zaizko sinhesten duenari». 23 Berehala haurraren aitak erran zioen oihuz eta nigarrez zegoelarik: «Sinhesten dut, Jauna; hel zakizkit ene sinhetsgogorrean». 24 Eta ikusirik Jesusek populua tropelaka heldu zela, mehatxatu zuen izpiritu lohia erraten zioelarik: «Izpiritu gorra eta mutua, nik manatzen haut: ilkhi adi haur horren ganik eta gehiago ez hadin sar horren baithan». 25 Orduan izpiritu hura ilkhi zen oihu handi bat eginik eta haurra hainitz porroskaturik; eta egin zen haurra hilla bezala, halako maneraz non hainitzek baitzioten hill ere zela. 26 Baiñan Jesusek eskutik harturik altxatu zuen eta jaiki zen haurra. 27 Jesus sarthu zenean etxean, bere dizipuluek galdegin zioten apartean: «Zergatik ezin guk kasatu dukegu deabru hura?» 28 Jesusek ihardetsi zaroen: «Deabru suerte horiek ezin khen daitezke orazionez eta barurez baizen». 29 Handik ilkhirik goan ziren Galilean gaindi eta ez zuen nahi nihork jakin zezan.

        30 Bizkitartean irakasten zaroen bere dizipuluei eta erraten: «Gizonaren Semea libratua izanen da gizonen eskuetarat eta hillen dute eta biztuko da hillen denetik hirurgarren egunean». 31 Baiñan hek ez zuten deusik konprenitzen hizkuntza hortan eta izi ziren hari galdegiterat horren explikazionea. 32 Ondoan ethorri ziren Kafarnaumerat eta etxerat zirenean, galde egin zaroen: «Zertaz minzo ziñeten elkharren artean bidean?».

        33 Hek ordean ixillik zeudezen, zeren bidean iharduki izan baitzuten elkharren artean, zein ziteken hetarik handiena. 34 Eta jarri zenean, erakharri zituen hamabiak eta erran zaroen: «Baldin nihork nahi badu izan lehenbiziko, izanen da guzietarik azkena eta guzien zerbitzaria». 35 Gero hartu zuen haurtxo bat eta hekien erdian emanik, besarkatu zuen eta erran zaroen: 36 Nork ere errezibituko baidu hunelako haurtxoetarik bat ene izenean, ni errezibitzen nauke; eta nork ere ni errezibitzen bainau, eta hark ez nau ni xoilki errezibitzen, baiñan bai ni igorri izan nauena». 37 Orduan Joanesek hitza harturik, erran zioen: «Nausia, ikusi dugu gizon bat zure izenean deabruak khentzen dituena, zeiña ez baida gureetarik, eta debekatu dugu».

        38 Baiñan Jesusek ihardetsi zioen: «Ez dezazuela debeka; ez da ezen nihor, ene izenean mirakuillu bat egin dukenean, berehala nitaz gaizki minza ahal daitekenik. 39 Ezen zuen kontra ez dena, zuen alde da. 40 Hala nork ere emanen baidarotzue beira bat ur ene izenean, zeren Kristorenak zareten, erraten darotzuet egia, ez duela galduko bere saria. 41 Eta baldin nihork eskandalisatzen badu ene baithan sinhesten duten xume hautarik bat, hobe luke haiñak,errota barri bat lephoan amarraturik, etxa lezaten itsasoan behera.

        42 Baldin zure eskuak trebekaratzitzen bazaitu, ebaki zazu; hobe da zuretzat sartzea bizitzean esku bakhoitzdun, ezen ez bi esku ditutzula goatea ifernurat, behinere iraungituko ez den surat; 43 zeiñetan hekien harra ez baida hiltzen eta sua ez baida iraungitzen. 44 Eta baldin zure oiñak behatztoparazten bazaitu, ebaki zazu; hobe da zuretzat maingu ere sartzea bizitze eternalean, ezen ez bi oiñak ditutzula arthikia izatea ifernurat, behiñere iraungituko ez den surat; 45 zeiñetan hekien harra ez baida hiltzen eta sua ez baida iraungitzen. 46 Baldin zure begiak bazaitu eskandalisatzen, iraz zazu; hobe da zuretzat okher sartzea Jainkoaren erresuman, ezen ez bi begiak ditutzula arthikia izatea ifernuko surat; 47 zeiñetan hekien harra ez baida hiltzen eta sua ez baida iraungitzen. 48 Ezen guziak suaz gazituak izan beharrak dire, hala nola biktima guziek gatzaz gazituak izan behar baidute.

        49 Gauza ona da gatza; baldin ordean gatza gezatzen bada, zertaz gazituko duzue? Izan zazue zeben baithan gatza, eta duzuen bakea elkharren artean».

X. KAP.

        1 Jesus handik abiaturik ethorri izan zen Judeako bazterretarat Jordanaz bertze alderat, eta tropelak bildu izan baitziren berriz haren ganat, hasi zen ohi bezala berriz ere hei irakasten. 2 Eta Farisauak ere harat ethorririk, galdez zegozkon hura tentatzea gatik, hea zilhegi zaioen gizonari bere emastea uztea. 3 Baiñan ihardetsi zaroen eta erran: «Zer manatu izan darotzue Moisek?». 4 Hek berriz erran zioten: «Moisek permetitu izan du separazioneko eskribu bat eginik emastea uztea». 5 Jesusek ihardetsi zaroen eta erran: «Zuen bihotzeko gogortasuna gatik eman darotzue ordenamendu hori. 6 Baiñan kreazionearen hastetik Jainkoak gizon bat eta emaste bat egin zituen. 7 Horren gatik du utziko gizonak bere aita eta bere ama, eta da egonen bere emastearekien. 8 Eta dire izanen biak haragi bat eta hala gaur gehiago ez dire bia, baiñan haragi bat. 9 Jainkoak bat egin izan duena, beraz, ez beza gizonak separa». 10 Etxerat zenean, bada, bere dizipuluek galdegin zioten gauza hortaz beraz, 11 eta erran zaroen: «Nork ere utzten baidu bere emastea eta bertze bat esposatzen, adulterioa egiten du haren kontra. 12 Eta baldin emasteak utzten badu bere senharra eta bertze batekien ezkontzen bada, adulterioa egiten du».

        13 Orduan ekharri ziotzaten haurtxo batzu uki zetzantzat eta dizipuluek arbuiatzen baitzituzten mehatxurekien hekien presentatzailleak, 14 Jesusek hori ikusirik, damu hartu zuen eta erran zaroen: «Utzatzitzue haurtxoak ethortzerat ene ganat, eta ez detzatzuela debeka; horlakoena da ezen Jainkoaren erresuma. 15 Erraten darotzuet egia: Nork ere ez baidu errezibituko Jainkoaren erresuma haurtxo baten antzura, ez dela han sartuko». 16 Eta besarkaturik haurtxo hek eta eskuak hekien gaiñean emanik, benedikatu zituen.

        17 Ilkhitzen hari zela bideari emateko, ethorri zitzaioen lausterrez presuna bat eta haren aitzinean belhaurikaturik galdegin zioen: «Nausi ona, zer egin behar dut bizitze eternala ardiesteko?». 18 Jesusek ihardetsi zioen: «Zergatik deithzen nauzu ona? Ez da nihor onik, Jainkoa bera baizen. 19 Manamenduak badakiztzu: Ez dezazula egin adulteriorik, ez dezazula nihor hill, ez dezazula ebats, ez derrazula falso testimoniorik, ez diozozula egin nihori bidegaberik, ohora zatzu zure aita eta ama». 20 Eta hark ihardetsi zioen: «Nausia, horiek guziak begiratu izan ditut neure gastetasunetik». 21 Jesusek bada behaturik, onetsi zuen eta erran zioen: «Gauza bat eskas duzu oraiño: Zohaz, ditutzun guziak sal zatzitzu, eta emotzute pobreei,eta izanen duzu thresor bat zeruan; zato gero eta segi nazazu ni». 22 Baiñan gizon hura hitz horrek tristaturik goan zen guzia doloratua, zergatik ontasun hainitzen jabe baitzen.

        23 Orduan Jesusek ingurutarat behaturik, erran zaroen bere dizipuluei: «Ala nekhez sarthuko baidire Jainkoaren Erresuman diru hainitz dutenak». 24 Eta espantituak baitziren hitz horietaz dizipuluak, Jesusek berriz erran zaroen: «Ene haurrak, ala gaitx baida aberatstasunetan bere fidantzia ematen dutenak sartzea Jainkoaren Erresuman. 25 Errexago da kamelu bat orratz baten zilhotik iragatea, ezen ez aberats bat Jainkoaren Erresuman sartzea». 26 Eta are gehiago miresten zuten, ziotelarik: «Eta nor, beraz, salba ahal diteke?». 27 Baiñan Jesusek hei behaturik, erran zaroen: «Hori gizonen baithan inposiblea da; ez ordean Jainkoa baithan, guziak ezen posible dire Jainkoarentzat».

        28 Orduan Piarres hasi zitzaioen erraten: «Huna guk utzi izan ditugu guziak eta jarraiki gaitzkitzu zuri». 29 Jesusek ihardetsi zioen: «Erraten darotzuet egia: Nihor ez da utzi dukenik etxea edo bere anaia edo bere arrebak edo bere aita edo bere ama edo bere haurrak edo bere lurrak ene gatik eta Ebanjelioa gatik, 30 zeiñek ez baidu errezibituko ehunetan hanbat oraindanik mende huntan berean, etxe eta anaia eta arreba eta ama eta haur eta lur, atsekabekien batean; eta ethorkisuneko mendean bizitze eternala ere. 31 Ordean lehenbiziko zirenetarik hainitz izanen dire azkeneko eta hainitz azkeneko zirenetarik berriz lehenbiziko».

        32 Eta bidean zihoazela Jerusalemerat igateko, aitziñean zihoakoten Jesus eta espantituak eta izituak zihoazen haren ondotik. Jesusek hartu zituen berriz ere hamabiak aparterat, eta hasi zitzaien erraten zer arribatu behar zitzaion: 33 «Huna non goazen Jerusalemerat, eta Gizonaren Semea libratua izanen zaie aphezen prinzeei eta eskribauei eta kargudunei; eta kondenatuko dute heriotzerat eta libratuko paganoen eskuetarat. 34 Eta trufa egiñen diote, thu eginen diote bisaiarat, azotatuko dute eta hillaraziko dute eta hilletarik biztuko da hirurgarren egunean.

        35 Orduan ethorri zitzaizkon Jakobe eta Joanes Zebedearen semeak eta erran zioten: «Nausia, nahi ginduke guk, galdetu gogo darotzuguna egin ziñezagun». 36 Ihardetsi zaroen: «Zer nahi duzue egin diezazuedan?». 37 «Eman diezaguzu», diotsate, «bata zure eskuiñeko aldean eta bertzea zure ezkerrekoan jar gaitezen zure glorian». 38 Baiñan Jesusek erran zaroen: «Ez dakizue zer galdetzen duzuen. Edan dezakezue nik edan behar dudan kalixa, eta nik bathatua izan behar dudan bathaioan izan ahal zaitezkete bathaiatuak». 39 Ihardetsi zioten bek: «Egin dezakegu hori». Jesusek berriz erran zaroen: «Nik edan behar dudan kalixa edanen duzue, hala da; eta nik bathaiatua izan behar dudan bathaioaz bathaiatuak izanen zarete. 40 Ordean ene eskuineko edo ezkerreko aldean jartzea, ez dagot niri zuei ematea, baiñan haiñei emanen zaie, zeinei preparatua izan baitzaie».

        41 Eta hori aditurik, bertze hamarrak hasi ziren hasarratzen Jakoberen eta Joanesen kontra. 42 Baiñan Jesusek bere ganat erakharririk erran zaroen: «Badakizue populuen gaiñean authoritate dutenek erakusten dutela hekien gaiñean bere nausitasuna, eta hekien prinzeek bere manuko dagozkatela hek. 43 Ordean ez da horla izanen zuen artean; aitzitik nork ere nahiko baidu izan handiena, eta hark beharko du izan zuen muthill. 44 Eta nork ere nahiko baidu izan zuetarik lehenbiziko, eta beharko du izan guzien zerbitzari. 45 Ezen Gizonaren Semea ere ez da ethorri izan zerbitzatua izaterat, aitzitik bai zerbitzatzerat eta bere bizia ematerat hainitzen erresketamenduarentzat».

        46 Ondoan ethorri ziren Jerikorat eta Jerikotik ilkhitzen hari zela bere dizipuluekien eta jendetze handi batekien, itsu bat Bartimeo, Timeoren semea, zegoen jarria bide basterrean eske; 47 eta aditurik Jesus Nazarethekoa zela, hasi zen oihuz erraten: «Jesus, Dabiden Semea, nauzun urrikari». 48 Eta mehatxuz zegozkon hainitz, zegoela ixillik; bainan hark oihua hagitz zaraman gorago: «Dabiden Semea, nauzun urrikari». 49 Orduan Jesus gelditu zen; eta manatu zuen erakhar zezatela; eta deithu zuten erraten ziotelarik: «Egizu kuraie; altxa zaite; deitzen zaitu». 50 Eta hura bere kapa etxaturik, altxatu zen eta ethorri Jesusen ganat. 51 Jesusek hitza harturik, erran izan zioen: «Zer nahi duzu egin diezazudan?». Itsuak ihardetsi zioen: «Nausia, egizu ikus dezadan». 52 Jesusek, bada, erran zioen: «Zohaz, kure fedeak salbatu zaitu». Eta instant berean hasi zen ikusten eta jarraiki zitzaion Jesusi bidean.

XI. KAP.

        1 Jerusalemerat hurbildu zirenean eta Bethaniarat Olibetako mendiaren aldetik, igorri zituen bere dizipuluetarik bia, 2 eta erran zaroen: «Zohazte zuen aitziñean den herriska hortarat eta han sarthu zaretenekotz, aurkhituko duzue asto ume bat estekatua, zeiñaren gaiñean nihor ez baida oraino jarri izan; lexa zazue eta ekhar diezadazue. 3 Eta baldin nihork erraten badarotzue: Zer hari zarete?, errazue: Jaunak baidu horren beharra. Eta berehala utziko du hunat ekhartzerat». 4 Goan ziren, bada, eta aurkhitu zuten asto umea estekatua kanpoan, athe aitziñean, bi bideen erdian, eta lexatu zuten. 5 Eta han zirenetarik zenbaitek, erran zaroen: «Zer hari zarete, asto ume hori lexatzen baiduzue?». 6 Ihardetsi izan zaroen hek Jesusek manatu izan zaroen bezala; eta utzi zaroen eramaterat. 7 Ekharri zioten, bada, asto umea Jesusi, estali izan zuten bere tresnez eta jarri zen haren gaiñean. 8 Haiñitzek halaber hedatu zituzten bere bestimendak bidean, bertzek berriz adarrak ebakirik arboletarik hedatzen zituzten hura iragaten zen tokian. 9 Eta hala aitziñean zihoazenak, nola ondotik heldu zirenak, oihuz zeudezen erraten zutelarik: «Hosana, agur eta gloria. 10 Benedikatua dela Jaunaren izenean heldu dena. Benedikatua dela gure aita Dabiden Erresuma heldu zaikuna. Hosana, agur eta gloria zeruen gorenean». 11 Sarthu zen gero Jesus Jerusalemen eta goan zen tenplurat eta alde guzietarat behatu ondoan, berandua ere baitzen jadan, goan zen Bethaniarat hamabi Apostoluekien.

        12 Biharamunean Bethaniatik ilkhitzen zirela, gosetu zen. 13 Eta ikusirik urrundik fiko ondo bat ostoak zituena, ethorri zen hea deusik aurkhituko othe zuen hartan; eta hurbildu zenean, ez zuen aurkhitu ostorik baizen, ez zen ezen fikoen denbora. 14 Orduan Jesusek erran zioen fiko ondoari: «Hemendik harat gehiago sekulan hire ganik nihork jan ez dezala fruiturik». Eta aditu zuten haren dizipuluek hori.

        15 Jerusalemerat ethorri eta sarthu zen tenpluan, eta hasi zen khentzen handik saltzen eta erosten hari zirenak eta arthiki zituen ganbiadoreen mahaiñak eta uso kolonba salzailleen alkhiak. 16 Ez zuen ere uzten nihor, erabill zezan gauzarik batere tenplutik. 17 Eta hari zitzaien irakasten, erraten zaroelarik: «Eskribatua ez da ene etxea othoitzeko etxea izanen dela deithua nazione guzietan? Bizkitartean zuek egin duzue hura ohoiñen gordelekhu bat». 18 Hori aditurik, aphezen prinzeak eta eskribauak bilha zebiltzan nola galaraz othe zezaketen; beldur zitzaizkon ezen, zeren populu guzia espantutan baitzegoen haren dotrinaz. 19 Arratsaren gaiñerat ilkhitzen zen hiritik.

        20 Biharamun goizean iragaten zirela, ikusi zuten fiko ondoa erroetarik ihartua. 21 Eta orhoiturik, Piarresek erran zioen: «Nausia, huna zuk madarikatu izan duzun fiko ondoa non den ihartua». 22 Jesusek hitza harturik erran zaroen: «Duzuen Jainkoa baithan fidanzia. 23 Erraten darotzuet egia: Nork ere erranen baidioke mendi huni: Khen adi hortik eta arthik adi itsasorat, eta hori bere bihotzean dudarik gabe, baiñan sinhetsirik erran duken guzia egiñen dela, hala eginen zaio. 24 Hargatik darotzuet erraten: Zer ere othoitzez galdetuko baiduzue, sinhetsazue ardietsiko duzuela, eta hala helduko zaizkitzue ere. 25 Ordean othoitzean jartzen zaretenean, baldin deusik nihoren kontra baduzue, barkha diozozue, zuen Aita zeruetan denak ere zuei barkha dietzatzuentzat zuen bekhatuak. 26 Ezen baldin zuek barkhatzen ez baduzue, zuen Aita zeruetan denak ere ez darozkitzue barkhatuko zuen bekhatuak».

        27 Ondoan ethorri ziren berriz Jerusalemerat; eta tenpluan zebillala, ethorri zitzaizkon aphezen prinzeak, eskribauak eta kargudunak. 28 Eta erran zioten: «Zer authoritatez egiten ditutzu gauza horiek eta nork eman darotzu bothere horien egiteko?». 29 Jesusek, bada, ihardetsi izan zaroen eta erran: «Nik ere gauza bat nahi darotzuet galdegin. Ihardets diezadazue eta ondoan erranen darotzuet zer authoritatez egiten ditudan gauza horiek. 30 Joanesen bathaioa zerutik zen ala gizonetarik? Ihardets diezadazue». 31 Baiñan hek elkharren artean arrozoinatzen zuten ziotelarik: «Baldin erraten badugu zerutikan zela, erranen daroku: zergatik, beraz, ez duzue hura sinhetsi: 32 Erraten badugu berriz gizonetarik zela, beldur izateko gare populuarentzat». Ezen guziek zadukaten Joanes egiazki zela profeta. 33 Eta hala ihardetsi zioten Jesusi eta erran: «Ez dakigu». Jesusek berriz erran zaroen hei: «Nik ere ez darotzuet erranen zer authoritatez egiten ditudan horiek».

XII. KAP.

        1 Gero hasi zitzaien Jesus paraboletan erraten: «Gizon batek landatu izan zuen mahasti bat, inguratu zuen hesiz eta egin zuen lurrean putzu bat dolhareentzat, bastitu zuen dorre bat, eta laborariei alokaturik mahastia, goan zen lekhu urrun batetarat. 2 Sasoiña ethorri zenean, igorri zaroen mahastizainei bere zerbitzari bat, hekien ganik errezibitzeko mahastiko fruituetarik zor ziotena. 3 Baiñan hek hura harturik zehatu zuten eta igorri hutsik. 4 Berriz igorri izan zaroen bertze zerbitzari bat, eta hura buruan zaurthu izan zuten eta injurio suerte guziak egin ziotzaten. 5 Bertze bat oraiño igorri izan zuen; hura hill zuten, eta bertze hainitz ere igorri baitzarozten ondoan, hetarik batzuek zehatu eta bertzeak berriz hill zituzten. 6 Fiñean seme bakhoitz eta maite bat izan eta hura ere igorri izan zaroen azkenekotz, erraten zuelarik ezen: Agian ene semearentzat izanen dute zerbait ikustate. 7 Baiñan mahastizaiñek bere artean erran zuten: Huna primua; zatozte, hill zagun eta guretzat izanen da ontasuna. 8 Harturik, bada, hill zuten eta arthiki mahastitik kanporat. 9 Zer egiñen othe du, beraz, mahastiaren jabeak? Ethorriko da, galaraziko ditu mahastizaiñ hek eta emanen daroe bere mahastia bertzei. 10 Eskriturako erran hau ez duzue irakurri: Bastitzailleek arbuiatu izan duten harria egin izan da kantoineko harri burua; 11 Jaunaz egiña izan da hori eta da gauza miragarria gure begietan?». 12 Aiher ziren bada haren gelditzerat, baiñan beldur populuarentzat, ezagutu zuten ezen hetaz minzo zela parabola hortan; eta hura han utzirik, goan ziren handik.

        13 Gero igorri izan ziotzaten farisauetarik eta herodiarretarik zenbait, hura bere hitzetan atzeman nahiz. 14 Eta hek ethorririk, erran izan zioten: «Nausia, badakigu egiatia zarela eta nihoren antsiarik ez duzula, ezen ez diozu behatzen gizonaren iduriari, baiñan egiazki irakasten duzu Jainkoaren bidea. Zilhegi da tributua pagatzea Kaesari?». 15 Eta hark ezaguturik hekien hipokrisia erran zaroen: «Zergatik tentatzen nauzue? Ekhar diezadazue denario bat ikus dezadan». 16 Ekharri zioten eta hark erran zaroen: «Norena da figura hau eta eskribu hau?». «Kaesarena», diotsate hek. 17 Jesusek ihardetsi izan zaroen eta erran: «Errenda diotzatzue, beraz, Kaesaren direnak Kaesari eta Jainkoaren direnak Jainkoari». Eta miretsi zuten haren errepusta.

        18 Ondoan ethorri zitzaizkon saduzearrak, zeiñek erraten baidute ez dela hillen bizterik, eta galde hau egin zioten: 19 «Nausia, Moisek eskribuz utzi izan daroku: Baldin norbeiten anaia hiltzen bada eta uzten badu emastea haurrik gabe, har dezala haren anaiak haren emastea, bere anaia zenari leinu egiteko. 20 Ziren, bada, zazpi anaia eta lehenbizikoa ezkondu zen emaste batekien, eta hiltzen haurrik utzi gabe. 21 Bigarrenak hartu izan zuen emaste hura, eta hiltzen, eta hark ere ez zuen utzi haurrik; hirurgarrenak ere gauza bera. 22 Eta horla horla zazpiek izatu zuten bere emastetzat eta batek ere ez zuen izan haurrik haren ganik; guzien ondoan hiltzen emaste hura ere. 23 Erresurrezionean, bada, hilletarik biztuko direnean, hetarik zeiñen emaste izanen da? Zazpik ezen izan dute emaste». 24 Jesusek ihardetsi zaroen eta erran: «Ez duzue ikusten enganatzen zaretela, zeren ez baitdakizkitzue Eskriturak, ez eta zer den Jainkoaren botherea. 25 Ezen hillak biztuko direnean, ez dire ezkonduko ez gizonak, ez emazteak, baiñan izanen dire zeruetan aingeruak diren bezala. 26 Hillen bizteaz denaz bezanbatean, ez duzue irakurri Moiseren liburuan, nola erran izan zioen Jainkoak berroaren erdian: Ni naiz Abrahamen Jainkoa, Isaaken Jainkoa, eta Jakoben Jainkoa? 27 Ez da bada hillen Jainkoa; baiñan bai biziena. Beraz hagitz tronpatzen zarete».

        28 Orduan eskribauetarik bat, zeiñek aditu izan baitzuen nola zihardukaten, ikusirik Jesusek ungi ihardetsi izan zaroela, hurbildu zitzaioen eta galdegin zioen: «Zein da manamendu guzietako lehena?». 29 Jesusek bada ihardetsi zioen: «Manamendu guzietako lehena baida: Adi zazu, Israel; zure Jainko Jauna, Jainko bakharra da. 30 Eta, Maitatuko duzu zure Jainko Jauna zure bihotz guziaz, zure arima guziaz, zure izpiritu guziaz, eta zure indar guziaz. Hori da lehenbiziko manamendua. 31 Bigarrena berriz horren idurikoa da: Maitatuko duzu zure lagun proximoa zure burua bezala. Ez da bertze manamendurik horiek baiño handiagorik». 32 Eta erran zioen eskribauak: «Hala da, Nausia; egia erran duzu Jainko bakhar bat dela eta hartaz bertzerik ez dela; 33 eta hura maitatzea bere bihotz guziaz, bere adimendu guziaz, bere arima guziaz, eta bere indar guziaz eta maitatzea lagun proximoa bere burua bezala, gehiago dela holokausta eta sakrifizio guziak baiño». 34 Jesusek, bada, ikusirik zuhurki ihardetsi zuela, erran izan zioen: «Ez zare urrun Jainkoaren Erresumatik». Eta geroztik nihor ez zen atrebitzen hari galderik egiterat.

        35 Ondoan Jesusek erraten zaroen tenpluan irakasten hari zela: «Nola erraten dute eskribauek Kristo Dabiden semea dela? 36 Dabid bera manera huntan mintzatu da ezen, Izpiritu Sainduaren inspirazionez: Erran izan dio Jaunak ene Jaunari: Jar zaite ene eskuineko aldean, ezar detzadan artean zure etsaiak zure oiñen azpiko alkhitzat? 37 Beraz Dabidek berak deitzen du hura bere Jauna. Eta nondik da haren semea?». Eta populuaren parte handi batek gogo onez aditzen zuen.

        38 Eta erraten zaroen bere irakasteko maneran: «Begirautzue eskribauetarik, zeiñek lakhet baidute arroba luzeekien ibiltzea eta plaza publikoetan agurrak izatea, 39 bai eta sinagogetan lehenbiziko kadiretan eta banketetan lehenbiziko plazetan jartzea; 40 zeiñek iresten baidituzte alhargunen etxeak, orazione luzeak egiten dituztelako atzekian. Halakoek kondenazione garratzago bat izanen dukete».

        41 Eta Jesus jarririk zegoela thresoraren aitziñean, beha zegoen nola populuak etxatzen zuen dirua harat eta nola hainitz aberatsek ematen zuten haiñitz. 42 Ethorri zen, bada, alhargun pobre bat eta eman zituen bi kornadu xume, zeiñek egiten baizuten ardit bat. 43 Orduan bere dizipuluak bere ganat deithurik erran zaroen Jesusek: «Erraten darotzuet egia, alhargun pobre horrek eman duela gehienik thresorerat eman duten guzietarik. 44 Ezen bertze guziek frankiaz zutenetik eman dute; horrek ordean bere pobreziatik eman du zuen guzia».

XIII. KAP.

        1 Eta tenplutik ilkhitzen hari zela, erran zioen bere dizipuluetarik batek: «Nausia, beha zazuia nolako harriak eta nolako asentuak diren». 2 Baiñan Jesusek ihardetsi zioen eta erran: «Ikusten ditutzu asentu handi horiek guziak? Ez da geldituko harria harriaren gaiñean destruitua izanen ez denik».

        3 Ondoan jarria zegoela Olibetako mendian tenpluaren biztan, galdegin izan zioten Piarresek, Jakobek, Joanesek eta Andresek: 4 «Erraguzu noiz horiek gerthatuko diren eta zer seiñale izanen den gauza horiek guziak konplitu beharko direnean». 5 Horren gaiñean Jesus hasi zitzaien erraten: «Begirautzue nihork engana ez zaitzaten. 6 Ethorriko dire ezen ene izenean hainitz erranen dutenak: Ni naiz Kristo. Eta enganatuko dituzte haiñitz. 7 Noiz ere, bada, adituko baiduzue mintzatzen gerlez eta gerla hotsez, ez zaiteztela izi; ezen horiek hala beharrak dire, baiñan ez diteke oraiño akhabantza. 8 Altxatuko da ezen populua populuaren kontra eta erresuma erresumaren kontra, eta izanen dire lur ikharatzeak lekhu haiñitzetan eta goseteak. Horiek ditezke doloreen hastapenak.

        9 Ordean zuek goardia emozue zuen buruei; eramanen zaituzte ezen juieen batzarretarat, azotaraziko zaituzte sinagogetan, eta presentatu beharko duzue ene ariaz gobernadoreen eta erregeen aitziñean han nitaz lekhukotasun bihurtzeko. 10 Ordean lehenago behar du izan Ebanjelioak predikatua nazione guziei. 11 Eta eramanen zaituztenean hekien eskuetarat libratzeko, ez zaiteztela aitziñetik gogoan behar zer erranen diozueten; bainan zer ere ordu hartan berean emanen baitzaitzue, eta hura errazue; ez zarete ezen zuek izanen mintzatuko zaretenak, baiñan bai Izpiritu Saindua. 12 Orduan libratuko du anaiak anaia heriotzerat eta aitak semea; altxatuko ere dire umeak burasoen kontra eta hillaraziko dituzte. 13 Eta gaitxetsiak izanen zarete mundu guziaz ene izena gatik; baiñan azkeneraiño iraunen duena izanen da salbatua.

        14 Ikusiko duzuenean, bada, desolamenduzko abominazionea behar ez den lekhuan ifinia —irakurtzen duenak adi dezala—, orduan Judean izanen direnek egin bezate ihes mendietarat; 15 etxe gaiñean ditekena ez bedi jauts etxerat, ez barnerat sar, zerbait eramateko guraz. 16 Eta landan ditekena ez bedi bihur gibelat bere tresnen hartzerat. 17 Zorigaitz ordean emaste izorrentzat eta unhideentzat egun hetan. 18 Egiozue othoitz Jainkoari horiek gertha ez daitezen neguan. 19 Ezen izanen dire egun hek halako tribulazionezkoak, non Jainkoak lehenbizi kreaturak egin zituenetik hunat ez baida izan halakorik, ez izanen ere sekulan. 20 Eta baldin Jaunak laburtu ez balitu egun hek, nihor ez liteke salbatuko ere; baiñan hautatu izan dituen bereziengatik gutitu ditu egun hek. 21 Orduan baldin nihork erraten badarotzue: Huna non den Kristo, edo, Horra non den, ez dezazuela sinhets. 22 Altxatuko dire ezen Kristo falso batzu eta profeta falso batzu, zeiñek egiñen ere baidituzte mirakuilluak eta gauza espantagarriak, enganatzea gatik posible balitz hautatuak berak ere. 23 Begirautzue beraz zuek; huna non erraten darozkitzuedan ezen guziak aitziñetik.

        24 Baiñan aflikzionezko egun hekien ondoan, iguzkia ilhunduko da eta ilhargiak ez du emanen bere argia. 25 Izarrak eroriko dire zerutik eta zeruetan diren bothereak ikharatuko dire. 26 Orduan ikusiko dute Gizonaren Semea hedoipean dathorkela bothere eta gloria handirekien. 27 Eta igorriko ditu bere aingeruak bere hautatuen biltzerat munduaren laur kantoiñetarik, lurraren basterretik zeru basterreraiño.

        28 Bada ikhasazue horren gaiñean konparazione bat fiko ondotik hartua: haren adarrak jadan ustertzen hasten direnean eta ostoak agertzen zaizkonean, ezagutzen duzue uda hurbill dela. 29 Hala zuek ere ikusten ditutzuenean gauza horiek arribatzen, jakin zazue Gizonaren Semea hurbillean ditekela eta athe athean. 30 Erraten darotzuet egia, ez dela iraganen jenderazione hau, non ez diren konplitzen horiek guziak. 31 Zerua eta lurra iraganen dire, baiñan ene hitzak ez dire iraganen. 32 Egun hartaz eta orenaz denaz bezanbatean, nihork hura ez daki, ez zeruan diren aingeruek, ez Semeak ere, Aitak berak baizen.

        33 Begirautzue; zaudete atzarriak, eta egizue othoitz, ez dakizue ezen noiz diteken denbora hura. 34 Hala nola kanporat dohan gizon batek uzten baidu bere etxea bere zerbitzarien artharen azpian, hei zeinei bere egin behar duten obra exleiturik, eta manatzen baidio athalzaiñari dagoela atzarria. 35 Zaudete beraz atzarriak, ez dakizue ezen noiz ethorriko diteken etxeko jauna, arratsean ala gauerditan ala oillarritean ala goizean; 36 uste gabean ethor ditekenean, aurkhi ez zaitzaten lohakhatuak. 37 Eta zuei erraten darotzuedana, guziei erraten dioketet: zaudete atzarriak».

XIV. KAP.

        1 Zen, bada, Bazko eta ogi lebami gabekoen besta bi egunen buruan; eta aphezen prinzeak eta eskribauak zebiltzan bilha, nola Jesus fiñeziaz atzemanen zuten eta hillaraziko zuten. 2 Zioten ordean: «Ez da hori egin behar besta egunean, zerbait alborotamendu altxa ez dadin populuaren artean».

        3 Jesus, bada, Bethanian zela Simon lepratsuaren etxean eta mahaiñean zegoela, ethorri izan zen emasteki bat, jarro bat nardo burutuzko ungentu preziatuz bethea zakharkena; eta jarroa hautsirik, isuri izan, zuen haren buruaren gaiñerat. 4 Ziren, bada, zenbait hori bere baithan gaitxetsi zutenak eta ziotenak: «Zertako galdu behar zen ungentu hori horla? 5 Sal ahal ziteken ezen ungentu hori hirur ehun denario baiño gehiagotan eta eman pobreei». Eta bazarasaten emaste haren kontra. 6 Baiñan Jesusek erran zaroen: «Utzazue gaxoa; zergatik, damu egiten diozue? Obra on bat egin du ene alderat. 7 Bethiere ezen pobreak zuekien dituzketzue eta nahi duzuenean hei ungi egin ahal diozokezue; ordean ni ez nauzue bethi izanen. 8 Ahal duena hunek egin du; gantzutu du aitziñerat ene gorphutza ehortz orduko. 9 Erraten darotzuet egia: non ere predikatua izanen baida Ebanjelio hau mundu uniberso guzian, hunek egin duena ere kondatua izanen da hunen laudoriotan».

        10 Orduan Judas Iskariotez hamabietarik bat goan zen aphezen prinzeetarat Jesus hei libratzeko xedez. 11 Hek hori aditzeaz atsegin hartu zuten eta agindu ere zioten dirua emateko eta ordutik atiza bilha zebillan hura hei libratzeko.

        12 Lebami gabeko ogien lehenbiziko egunean, bada, zeinetan Bazkoko bildotsa sakrifikatzen baitzuten, erran izan zioten bere dizipuluek: «Norat nahi duzu goazen eta prepara diezazugun Bazkoa jateko behar dena?». 13 Igorri zituen bere dizipuluetarik bia eta erran zaroen: «Zohazte hirirat eta bathuko zaitzue gizon bat pegar bat ur daramana; jarraik zakizkote hari. 14 Eta non ere sarthuko baida, errozue etxeko jaunari: Nausiak dio: Non da ene dizipuluekien Bazkoa janen dukedan lekhua? 15 Erakutsiko darotzue hark gela handi bat aphaindua; eta han prepara diezaguzue behar dena». 16 Goan ziren haren dizipuluak eta ethorri izan ziren hirirat eta hark erran bezala aurkhitu zuten eta preparatu zuten Bazkoko behar zitekena.

        17 Arratsa ethorri zenean, bada, ethorri zen harat hamabiekien. 18 Eta mahaiñean zeudezela eta jaten hari zirela, erran zaroen Jesusek: «Erraten darotzuet egia, zuetarik batek tradituko nauela, zeiñek enekien jaten baidu». 19 Eta hek hasi ziren tristatzen eta batek bertzearen ondoan galdetzen: «Ni othe naiz?». 20 Ihardetsi izan zaroen: «Hamabietarik bat da, zeiñek eskua platean enekien ematen baidu. 21 Gizonaren Semea badoha alabainan, hartaz eskribatua izan den bezala: baiñan zorigaitz gizon hainarentzat, zeinetetaz Gizonaren Semea izanen baida traditua; hobe liteke gizon harentzat egundaiño sorthu ez balitz».

        22 Jaten hari zirela, hartu izan zuen Jesusek ogia eta benedikaturik hautsi zuen eta eman zaroen, erraten zaroelarik: «Har zazue, hau ene gorphutza da». 23 Ondoan harturik Kalixa, eskerrak errendatu eta, eman zaroen eta edan zuten guziek hartarik. 24 Eta erran zaroen: «Hau ene odola da, testament berrikoa, zeiña isuriko baida haiñitzentzat. 25 Erraten darotzuet egia, ez dudala edanen hemendik harat mahastiko fruitu huntarik, hura berririk Jainkoaren Erresuman edanen dudan eguneraiño».

        26 Eta eskerren emateko himno bat kantatu ondoan, goan ziren Olibetako mendirat. 27 Orduan erran zaroen Jesusek: «Guziak eskandalisatuko zarete nitaz gau huntan, eskribatua da ezen: Jonen dut arzaiña eta barraiatuko dire ardiak. 28 Baiñan hilletarik biztuko naizenean, goanen naiz zuen aitziñean Galilearat». 29 Piarresek bada erran zioen: «Guziak eskandalisa balitez ere zutan, ni ordean ez naiz egiñen». 30 Jesusek erran zioen: «Erraten darotzut egia, zuk zeronek gaurko gau huntan berean, oillarrak bietan kantatuko duken baiño lehen hirur aldiz arnegatuko nauzula». 31 Baiñan hark are lehia gehiagokorekien ziotson: «Zurekien hill behar banu ere, ez zaitut arnegatuko». Eta orobat erraten zuten guziek ere.

        32 Ondoan ethorri ziren Jethsemani deitzen zen lekhu batetarat eta han erran zaroen bere dizipuluei: «Jar zaitezte hemen, ene othoitza egin dukedan artean». 33 Harturik bada Piarres, Jakobe eta Joanes berekien, hasi zen izitzen eta enkoniatzen. 34 Eta erran zaroen: «Tristatua da ene arima heriotzeraiñokoan; zaudete hemen atzarriak». 35 Eta urrunxeago goanik, arthiki zuen bere burua lurrerat othoitzez zegoela, baldin egin baziteken, urrun zedin haren ganik oren hura. 36 «Ene Aita, ene Aita», ziotsan; «gauza guziak posible dire zuretzat; aldara zazu kalix hau ene ganik; halarik ere, bada, egin bedi zure borondatea eta ez enea». 37 Ethorri zen gero bere dizipuluetarat, eta aurkhiturik lo zauntzala, erran zioen Piarresi: «Simon, lo zauntza? Ezin egon zare oren batez atzarria? 38 Zaudete atzarriak eta egizue othoitz, sar ez zaitezten tentazionean; izpiritua agudo da, ordean haragia flako». 39 Eta berriz ere goanik, egin zuen othoitz solhas bera zaukala. 40 Gero ethorririk, berriz ere aurkhitu zituen oraino lokhartuak, hekien begiak ezen kargatuak ziren eta ez zakiten zer ihardets ahal ziozoketen. 41 Ethorri zen oraiño hirurgarrenean eta erran zaroen: «Egizue lo orai eta pausa zaitezte; aski da; ethorri da orena; huna non Gizonaren Semea dohan libratua izaterat bekhatorosen eskuetarat. 42 Altxa zaitezte, goazen; huna non den ni traditzen nauena hemendik hurbill».

        43 Eta oraiño minzo zelarik, ethorri zen Judas Iskariotes hamabietarik bat eta harekien batean jende tropa handi bat ezpatekien eta garrotekien, aphezen prinzeez, eskribauez eta kargudunez igorriak. 44 Eman zaroen, bada, traidoreak seiñalea, erraten zaroela: «Nori ere nik musu emanen baidiot, eta hura diteke; zatxezkate hari eta eramazue segurki». 45 Eta ethorri zenean, berehala hurbildurik Jesusen ganat, erran zioen: «Agur, Nausia». Eta eman zioen musu. 46 Orduan hek eskua gaiñean eman zioten eta hartu zuten. 47 Han zirenetarik batek ezpata atheraturik, jo zuen aphez handiaren muthilla eta ebaki zioen beharria. 48 Jesusek hitza harturik, erran zaroen: «Ohoin baten ondoan bezala heldu zarete ene ganat, ezpatekien eta makhillekien ene hartzerat. 49 Egun oroz zuen artean nintzen tenpluan irakasten hari nintzela, eta ez nauzue hartu; baiñan konplitu behar dute Eskriturek». 50 Orduan bere dizipuluek utzi zuten eta goan ziren guziak ihesi. 51 Gizon gaste bat, bada, jarraiki zitzaioen mihise bat baizen soinean ez zuela; eta hartu nahi baitzuten, 52 mihisea utzirik, itzuri zitzaien bulhuzgorria.

        53 Eraman zuten Jesus aphez handia ganat eta bildu ziren harat aphez guziak eta eskribauak eta kargudunak. 54 Piarres, bada, jarraiki zitzaioen urrundik aphez handiaren etxeko eskaratz barneraiño eta jarri zen sehiekien su basterrean berotzen. 55 Bizkitartean aphezen prinzeak eta batzar guzia lekhukotasun bilha zebiltzan Jesusen kontra hura hillarazitzeko, eta ez zuten aurkhitzen. 56 Hainitzek ezen lekhukotasun falsoak bihurtzen zituzten haren kontra; ordean hekien lekhukotasunak ez ziren akort batzuek bertzenekien. 57 Batzuk bada altxaturik, ekharri zuten lekhukotasun falso bat haren kontra, erraten zutelarik: 58 «Aditu baidugu guk hau erraten: Desegiñen dut nik tenplu eskuz egin hori eta hirur egunez bertze bat bastituko dut, eskuz egiña izanen ez dena». 59 Baiñan hekien testimonio hori ere ez zen balia zitekena. 60 Orduan aphez handiak guzien arterat jaikirik, galdegin zioen Jesusi erraten zioelarik: «Ez duzu deusik ihardesten hauk zure kontra ekhartzen dituzten testimonioen gaiñean?». 61 Baiñan Jesus ixillik zegoen eta ez zuen deusere ihardetsi. Berriz galdegin zioen aphez handiak eta erran: «Zu zare Kristo Jainko benedikatuaren Semea?». 62 Jesusek erran zioen: «Ni naiz; eta ikusiko duzue Gizonaren Semea jarria Jainkoaren majestatearen eskuiñean, heldu dela zeruko hedoien gaiñean». 63 Orduan aphez handiak bere tresnak hautsirik, erran zaroen: «Zertako behar dugu gaiñerako lekhukorik? 64 Aditu duzue blasfemioa. Zer zaitzue?» Guziek kondenatu zuten hiltzea merezi zuela. 65 Denbora berean hasi zitzaizkon batzu bisaiarat thu egiten eta begiak estalirik zaphardalako ematen, erraten ziotelarik: «Pensa zak nork jo hauen». Eta muthillek mazelakoak ematen ziotzaten.

        66 Arte hartan Piarres beherean baitzen eskaratzean, ethorri zen harat aphez handiaren neskatoetarik bat, 67 eta ikusirik Piarres berotzen zegoela, beha beha jarririk, erran zioen: «Zu ere Jesus Nazarethekoarekien ziñen». 68 Baiñan hark ukhatu zuen eta erran: «Ez dut ezagutzen ere eta ez dakit zer erran nahi duzu». Eta ilkhi zen kanporat eskaratzaren aitziñerat; eta oillarrak jo zuen. 69 Eta neskato batek ondoan oraiño han ikusi baitzuen, erran zaroen berehala han zirenei: «Hau jende hetarik diteke». 70 Baiñan hark ukhatu zuen berriz ere. Eta handik aphur baten buruan berriz han zirenek ere erran zioten Piarresi: «Segurki zu hetarik zare, ezen galilearra zare». 71 Hura orduan hasi zen arneguz eta juramentuz erraten: «Ez dut ezagutzen ere zuek diozuen gizon hori». 72 Eta berehala jo zuen oillarrak bigarren aldiko eta orhoitu zen Piarres Jesusek erran izan zioen hitzaz: «Oillarrak bietan jonen duen baiño lehen, hiruretan ukhatuko duzu nitaz». Eta jarri zen nigarrez.

XV. KAP.

        1 Eta goiz goizean berehala, batzarra atxikirik aphezen prinzeek kargudunekien eta eskribauekien eta konseillu guziarekien batean, estekaturik Jesus eraman zuten eta eman Pilatusen eskuetarat. 2 Pilatusek galdegin zioen: «Zu zare judutarren erregea?». Jesusek ihardetsi zioen eta erran: «Zuk diozuna naiz». 3 Bizkitartean hainitz gauzez akusatzen zuten aphezen prinzeek. 4 Pilatusek, bada, berriz ere galdegin zioen eta erran: «Ez duzu deus ihardesten? Ikusazu zenbat gauzez akusatzen zaituzten». 5 Baiñan Jesusek ez zuen deusik ihardetsi gehiago; halako maneraz non miretsia baitzegoen Pilatus.

        6 Bazkoko bestetan, bada, largatzen ohi zaroen presonieretarik nahi zuketen bat. 7 Eta zen orduan bat Barrabas zaritzana sedizioneko lagun batzuekien preso ezarria, zeiñek sedizionean egin ere baitzuen heriotze bat. 8 Ethorri zenean, bada, populua palazioaren aitziñerat, hasi zitzaizkon galdetzen egin ziozatela bethiere egiten ohi ziotena. 9 Pilatusek, bada, ihardetsi zaroen eta erran: «Nahi duzue larga diezazuedan judearren erregea?». 10 Bazakien ezen inbidiaz eman zutela aphezen prinzeek haren eskuetan. 11 Ordean aphezek zirikatu zuten populua galdetzerat larga ziozatela lehenago Barrabas. 12 Pilatusek, bada, berriz ere ihardetsi zaroen eta erran: «Zer nahi duzue, beraz, egin dezadan judutarren erregeaz?». 13 Baiñan hek berriz ere erran zioten oihuz: «Gurutzefika zazu hori». 14 Pilatusek erraten zaroen: «Ordean zer gaizki egin du?». Eta hek are orduan oihua gorago zaramaten erraten zutelarik: «Gurutzefika zazu hori». 15 Pilatusek, bada, populuaren gogara egin nahiz, largatu zaroen Barrabas; eta Jesus azotaturik eman zaroen eskuetarat gurutzefikatzeko.

        16 Orduan soldaduek eraman zuten palazioko salarat eta bildu zuten konpaiñia guzia. 17 Eta bestitu ondoan eskarlatazko kapa batez, eman zioten arantze bihurkatuz egiñikako khoroa bat. 18 Ondoan hasi zitzaizkon salutatzen erraten ziotelarik: «Agur, judearren erregea». 19 Jotzen zioten burua kanabera batez; eta thu egiten zioten bisaiarat eta belhaunikaturik adoratzen zuten. 20 Horla trufatu ondoan hartaz, khendu zioten eskarlatazko kapa hura eta bestiturik bere soiñekoz, eraman zuten gurutzefikatzerat.

        21 Eta gizon bat Simon Zirenakoa zaritzana, Alexandreren eta Rufusen aita, borda batetarik heldu zela han iragaten zena, bortxatu zuten haren gurutzea eramaterat. 22 Gero eramanik Golgotha daritzan lekhu batetarat, zeiñek erran nahi baidu Kalbariako lekhua, 23 eman zioten edaterat arno mirharekien nahastatua; baiñan ez zuen hartu nahi izatu. 24 Eta gurutzefikatu izan zutenean, partitu zituzten haren bestimendak, zortherat etxaturik nork zer eramanen zuen. 25 Zen, bada, egunaren hirurgarren orena, hura gurutzefikatu zutenean. 26 Eta zen haren kondenazionearen kausa eskribatua manera huntan: «Judearren erregea». 27 Gurutzefikatu zituzten harekien bi ohoin ere, bata haren eskuiñetarik eta bertzea ezkerretarik. 28 Eta horla konplitua izan zen Eskriturak erran zuena: «Gaixtagiñen herrunkan ezarria izan da». 29 Handik iragaten zirenek zeraunsoten blasfemioz, burua higitzen zutelarik eta erraten ziotelarik: «Hea bada, Jainkoaren tenplua urratzen duana, eta hirur egunik barnean berriz bastitzen duana. 30 Salba zak hire burua gurutzetik jautsirik». 31 Halaber aphezen prinzeek ere eskribauekien batean trufa egiten zutelarik, zioten: «Bertzeak ditu salbatu eta bere burua ezin salba dezake. 32 Kristo Israelgo erregea jauts bedi orai gurutzetik, ikus dezaguntzat eta sinhets dezaguntzat». Harekien gurutzefikatuak zirenek ere laidoztatzen zuten orobat.

        33 Eguberdia ethorri zenean, ilhunbeek estali zuten lur guzia bederatzi garren oreneraiño. 34 Eta bederatzi garren orenean Jesusek egin zuen oihu handi bat, erraten zuelarik: «Eloi, eloi, lama sabahtani»; zeiñak erran nahi baidu: «Ene Jainkoa, ene Jainkoa, zergatik abandonatu nauzu?». 35 Eta han zirenetarik zenbaitek hori aditurik zioten: «Orizue, Elias deithzen du». 36 Denbora berean goan zen bat lausterka esponia bat minagrez bethetzerat, eta hura seska bati iretxikirik presentatu_. zioen, erraten zuelarik: «Utzazueia», ikusagun hea ethorriko den Elias hori gurutzetik khentzerat». 37 Jesusek, bada, oihu handi bat eginik, errendatu zuen izpiritua. 38 Denbora berean tenpluko bela egin zen bi zathi, gaiñetik hasi eta behereraiño. 39 Eta ikusirik han aitzinean zegoen ehun gizonen kapitaiñak oihugora hura egiñik hill zela, erran zuen: «Egiazki gizon hori Jainkoaren Semea zen». 40 Baziren halaber han emastekiak urrundik beha zeudezenak, zeiñen artean baitzen Maria Magdalena, Maria, Jakobe gastearen eta Josefen ama, eta Salome; 41 zeiñak jarraikitzen baizitzaizkon Galilean zenean eta zeiñek laguntzen ere baitzuten bere ontasunetarik; eta baziren oraiño bertze haiñitz ere harekien Jerusalemerat ethorri izan zirenak.

        42 Arratsa ethorri zenean, zeren sabatoaren bezpera eta preparazioneko eguna baitzen, 43 ethorri izan zen Josef Arimathiakoa, zeina baitzen kargudun ohorezko bat eta zeiñak halaber idurikitzen baitzuen Jainkoaren erresuma, eta goan zen ausarki Pilatusen ganat Jesusen gorphutza galdetzerat. 44 Pilatusek miretsirik hain lauster hill othe zen, erakharri izan zuen zenteneroa eta galdegin zioen hea jadan hiltzen. 45 Eta hill zela jakin eta zenteneroa ganik, eman zioen gorphutza Josefi. 46 Josefek, bada, mihise bat erosirik, erautsi zuen Jesus gurutzetik, eta mihiseaz estalirik ezarri zuen arroka bat zilhaturik egina zen thonba batean eta itzuli zuen harri bat thonbaren bokanerat. 47 Maria Magdalena, bada, eta Maria Josefen ama beha zeudezen, non ematen zen.

XVI. KAP.

        1 Sabato eguna iragan zenean, Maria Magdalenak eta Maria Jakoberen amak, eta Salomek, erosi izan zituzten aromatak Jesus hetaz gantzutzerat ethortzeko. 2 Eta goiz goizean partiturik astearen lehenbiziko egunean, ethorri ziren thonbarat iguzkia atheratzean. 3 Zioten ordean elkharren artean: «Nork khenduko daroku harria thonbaren athetik?». 4 Baiñan behatzearekien batean ikusi zuten harri hura khendua, eta hagitz baitzen ere handia. 5 Eta thonbarat sarthurik, ikusi zuten gizon gaste bat jarria eskuiñetarik, arroba xuri batez bestitua; eta izitu ziren. 6 Baiñan hark erran zaroen: «Ez zaiteztela izi; Jesus Nazarethekoaren bilha zabiltzate, gurutzefikatua izatu denaren; biztu da; ez da hemen; huna lekhua hura ezarri zutena. 7 Baiñan zohazte eta errozue haren dizipuluei eta Piarresi, badohala zuen aitziñean Galilearat; han ikusiko duzue erran izan darotzuen bezala». 8 Emasteki hek ilkhirik thonbatik, abiatu ziren ihesi, ikharak hartu zituen ezen eta izialdurak; eta ez zioten deusik erran nihori; hain ziren ezen izituak.

        9 Bizturik bada Jesus, astearen lehenbiziko egun goizean agertu zitzaion lehenik Maria Magdalenari, zeiña ganik khendu baitzituen zazpi deabru. 10 Hura goan zitzaien erraterat harekien ohi zirenei, zeiñak dolamenez baizeudezen eta nigarrez. 11 Baiñan hek aditu zutenean bizi zela eta hark ikusi zuela, ez zuten sinhetsi.

        12 Horren ondoan berriz agertu zitzaien bertze iduri baten azpian hetarik biei, borda batetarat ziohazela. 13 Eta hek ethorririk erran zioten bertze dizipuluei, baiñan hek ere ez zituzten sinhetsi.

        14 Azkenean agertu zitzaien hamekei mahaiñean zeudezela; eta erreportxu egin zaroen bere sinhets gaitztasunaz eta bihotzeko gogortasunaz, zeren ez baitzituzten sinhetsi hura biztu zela ikusi izan zutenak. 15 Ondoan erran zaroen: «Zohazte mundu guzirat; predika diozozue Ebanjelioa kreatura guziei. 16 Sinhetsiko duena eta bathaiatua izanen dena salbatua izanen da; baiñan sinhetsiko ez duena, kondenatua izanen da. 17 Sinhetsiko duketenei jarraikiko zaizte mirakuillu hauk: ene izenean khasatuko dituzte deabruak, lengoaia berriez mintzatuko dire; 18 sugeak khenduko dituzte; baldin zerbait edarihillgarri edan balezate ere, ez diote kalterik egiñen; erien gaiñean eskuak pausatuko dituzte eta sendatuko dire».

        19 Eta Jesus Jauna hunela hei mintzatu ondoan, altxatu zen zerurat eta jarria dago Jainkoaren eskuiñetarik. 20 Hek berriz goan ziren predikatzerat lekhu guzietan, Jaunak hekiekien obratzen zuela eta bere hitza indarztatzen zuela hari zarraizkon mirakuilluez.