www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Kristau doktriņa guztiaren esplikazioaren saiakera (1)
Jose Ignazio Gerriko
1805, 1858

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Cristau doctriña guztiaren esplikazioaren sayaquera (Lenengo liburua edo tomoa), José Ygnacio de Guerrico. Mendizabalen alargunaren moldiztegia, 1858.

 

 

aurrekoa hurrengoa

OGEITA AMARGARREN DOTRIÑA

 

Jesu-Kristo gure Jaunaren Pasio santuaren historia,
edo gertaera miragarria: lau Ebanjelista santuak eskribitu
zuenetik atarea, eta bildua: bi dotriñetan partitua.

 

        Aurreko dotriña bietan aditu dituzuen ezkero probetxu andiarekin, Jesu-Kristoren pasio, eta eriotza santuaren konsiderazioa egiteko modua: eta atera bear dituzuen biotzeko afektoak, eta frutuak: beste dotriña bitan aditu bear dituzue al dezuen atenzio guziarekin: eta gogoan ondo sartu bear dituzue Jesu-Kristo, gure Salbadore, gure erosle, edo Erredenptore, eta gure Zeruko Maisu, edo erakusle guztiz maitagarriak gugatik eraman zituan neke arrigarriak, azkeneko asnasea gurutze Santuan eman arteraño: eta bidenabar bere ejenploarekin, eta bere hitzakin erakutsi zizkigun dotriña, edo ikasbide guziz probetxugarriak. Eta gaurko dotriña aldian (asko inporta duen galdera bi lenago eginda) Ostegun Santu gabean gertatu ziran gauza miragarriak aitatuko dizkitzuet: eta frutu andi bat guziok ateratzeko, eska dezagun aurretik Espiritu Santuaren argia, eta grazia, Ama Birjiña Santisimaren bitartez. Abe Maria.

        1. G. Nor izan ziran Jesu-Kristo gure Jauna aiñ biziro persegitu; aiñ gogorkiro nekaerazi, eta gurutze batean illeragin zuenak? E. Juduen Apaiz nagusiak, eta Moisesen legea puebloari erakusteko kargua zuenak erak. G. Eta zergatik Jesu-Kristori alako gaitz iritsia, eta gorroto arrigarria artu zioten gizon aiñ andi, eta errespetagarri batzuek? E. Zergatik, kanpolik santu batzuek bazirudien ere, ziran guztiz arroak, andinaiak, enbidiosoak, ondasunzaleak, eren zorion guzia munduan bakarrik billatzen zuenak: estimazio guzia erenzat bakarrik nai zuenak: eta eren jakinduri arroaz aiñ itxuturik zeudenak, nun aen esanera jarten etziran guziak aborrezitzen zituen: eta eziñ geiagoraño persegitzen zituen. Eta, nola Jesu-Kristo gure Jaunak bere guztizko mirariakin, edo milagroakin guziai on egiñaz, guzien biotzak bereganatzen zituan; eta bere ejenplo, edo bizimoduarekin, eta bere dotriñarekin bere etsai guzien iruipeneko birtutea, eta egiazko gaiztakeria, eta ipokresia aiñ argiro agertu zuen: eta Zeruko bide zuzena humiltasunaren, biotzeko pobrezaren, pazienziaren, eta alkarrekiko egiazko karidadearen gañean ezartzen, eta erakusten zuen: (Agertu bazuen ere eziñ dudatu zitekean moduan, bera zala aspaldian itxodoten zeuden Mesias, edo Salbadore egiazkoa, eta Aita eternoaren Seme propioa, naturala) geiago, eta geiago aren etsaiak itxutu ziran, gogortu ziran, eta amorratu ziran: blasfemiak esaten zituala, asmatu zioben: eta bizia gurutze batean kendu arteraño gelditu etziran eta Jaungoikoak orien itxumena permititu zuen eta alako moduan zuzendu zituan gauza guziak, nun etzuen nai izan aren Majestadeak, deabruak bere arrotasunaz, eta maliziaz itxuturik, ezagutu zezan argiro Jesu-Kristoren Jaungoikotasuna, baizik gizon utsa zalako ustean persegitu, eta illeragin zezan; orrela Jesu-Kristoren pasio, eta eriotzaren sakrifizioaren bidez, edo bitartez mundu guzia salbatzeko, eta deabruaren mendetik ateratzeko. Adoratu ditzakun, N.K., Jaungoikoaren juizio guztiz miragarriak: eta millarezko eskerrak sarri eman degiozkagun; ez bakarrik zerren erredimitu nai izan gaituan Jesu-Kristoren biziaren kostuan, baita ere, zerren Zeruko bide zuzena erakutsi nai izan digun.

        2. Eta orain asko inporta duen beste galde bat egin dezagun: zergatik, Jesu-Kristok, Jaungoiko, eta gizon egiazkoa izanik, eta kaburik eztuen diñatasuna edukirik: eta bere odol tanta batekin, edo eskaera bakar batekin mundu guzia salbatzeko diña birtute, eta merezimentu izanik, aiñ neke, eta tormentu arrigarriak, eta alako eriotza lotsagarria sufritu nai izan zituan? E. Motibo guztiz asko, eta guztiz andiakgatik: 1. zergatik zenbat geiago bere Aita eternoaren honragatik sufritzen zuen, inozentea izanik, anbat honra, eta gloria geiago ematen zion: eta anbat gloria geiago bere gizatasunarenzat, au da, bere animarenzat, eta gorputzarenzat irabazten zuen. 2. Zerren guganako zuen amorio guztizkoa obeto agertzen zigun: bada ezer kostabage on egitearekin baño, asko nekatu, eta eriotzara bere burua gugatik emanda, agitz obeto, zeiñ andia, eta irazekia dan digun amorioa agertu zigun: eta beraren amorioan gure biotzak irazekitzeko izan ditekean motiborik andiena eman zigun. 3. Zerren gizonak pekatuagatik ez bakarrik zeuden Jaungoikoaren etsai egiñik, eta deabruaren mendean jarririk, baita ere zeuden arrotasunez, gutiziaz, eta gorputzaren gurari zikiñaz itxuturik: eta beti gaitzera makurturik, eta birtuterako pisuturik, eta nagiturik: eta pekatu guzien sustraiak diran gaitz izugarri oriek sendatzeko: eta gizonai Zeruko bideari jarraitzeko gogoa, eta indarra emateko, gauza bearrak ziran, alde batetik ejenploa, edo ikasbidea, eta bestetik Zeruko grazia eta laguntasuna. Eta biak Jesu-Kristok bere neke, eta tormentu arrigarriakin eman zizkigun: eta erakutsi zigun, guziok ditugun griña gaiztoak goitzeko, eta menderatzeko nekatu bage, eziñ iritsiko genduala, ez humilltasunik, ez biotzeko edo espirituko pobrezarik, ez animako, eta gorputzeko garbitasunik edo kastidaderik, eta ez pazienziarik; eta birtute oriek bage eziñ Jaungoikoaren amoriozko legea gordeko genduala, eta eziñ salbatuko giñala. Baña Jaungoikoagatik humillatzeko, sufritzeko, gure borondate erabagekoa ukatzeko, eta berarena egiteko alegiñak egiten baginduzen, bizioak goitu ezeze, Zeruko ondasun guziz andiak irabaziko giñituala: eta oraingo neke piska bategatik kaburik izango eztuen betiko poza, atsedena, eta gloria seguratuko genduala: eta orra zergatik konbeni zan, ez bakarrik pekatariak, baita justuak ere mundu onetan naibagetuak, penatuak, eta nekatuak izatea: bada zenbat geiago Jaungoikoari atsegin emateagatik sufritzen degun, anbat sari ugariagoa, eta gloria andiagoa betiko irabaziko degu; eta ezaguera orrekin Martiri santuak, eta beste santu guziak, eta Kristau onak, naigaberik, eta nekerik andienak, ez bakarrik pazienziarekin zeramazkien, baizik munduko tesoro guziak baño geiago estimatzen zituen: eta atsegiñarekin sufritzen zituen: aekin egiten zuen irabaziari, Jaungoikoari ematen zioten atsegiñari, eta Jesu-Kristo guruzifikatuarekin zuen antzari, edo semejanzari fede biziarekin begiratzen ziobela: eta bidez eren pekatuen zor denborala errazago munduko naibage, neke, eta trabajuakin pagatzen zuen: eta Purgatorioko pena arrigarriak sufritzetik libratzen ziran. Eta ala, Jesu-Kristo gure Jaunak, guzien Maisu, gidari, eta Kapitanak bezela, neke arrigarriak, eta eriotza lotsagarri bat aiñ humiltasun, eta pazienzia miragarriarekin sufritu nai izan zituan, guzioi, nai ta ez sufritu bear degula erakusteko: eta baita orretako bear degun Zeruko grazia, eta indarra guri iristeko, ori gogotik eskatu nai badiogu: eta orrekin batera egiazko alegiñak gere aldetik egin nai baditugu: Zerekin Jesu-Kristori pagatuko diogu bada, N.K., gugatik artu zituan nekeak? Eta zenbateraño lotsatu, humillatu, eta damutu bear ez gera, ikusirik ondo, zenbat nekatu zan Jesu-Kristo, gu galdu, eta betiko kondenatu ez gaitezen: eta ondo konsideraturik, ainbeste dijoakigun gure betiko salbazioaren egitekoan, geur aiñ lotiak, aiñ ardurabageak, aiñ nagiak, eta nekearen aiñ etsaiak gaudela? Azkartu gaitezen bada guziok: eta orrelako Jesu-Kristoren pasio santuko misterio andiak, neke arrigarriak, eta eman zizkigun ejenplo ikusgarriak orain gogoan ondo artu ditzakun; eta gero sarri, eta betaz konsideratu ditzakun.

        G. Eta 1. Noiz asi zan Jesu-Kristoren pasio santuko gertaera guztiz miragarria: eta noiz bukatu zan? E. Asi zan Ostegun Santu gabean: eta bukatu zan Ostiral Santu arratsaldean irurak ziran orduan: eta guzia gertatu zan Paskuako jai andiaren bezperan: bada, guk orain egun osoa gaberditik gaberdira kontatzen degun bezela, orduan Juduak arratsaldeko seiretatik urrengo arratsaldeko seiretaraño bakarrik eguna kontatzen zuen.

        G. Ostegun Santu gabean, bere pasio santuaren aurretik zer egin zuen Jesu-Kristo gure Jaunak? E. Misterio guziz miragarri batzuek orduan egin zituan: 1. bere Aposloluakin legeak agintzen zuen Paskuako Bildots errearen azkeneko Aparia egin zuen: eta aditzera eman zien, apari ura aekin egitea agitz deseatu zuela. 2. Maitik jaiki, esku ojal, edo legorkai bat bere gerrian ipiñi, onzi batean ura ezarri: eta bere Jaungoikozko eskuakin Apostoluai, eta Judas bere saltzalle billabari oñak garbitu zien, Zeruko Aingeru guziak arriturik zeuzkan humilltasun parebagearekin. San Pedrok, oñak garbitzen utzi nai etzion, Jesu-Kristoren anditasuna, eta bere ezereztasuna ikusirik: baña Jesu-Kristok esan zion San Pedrori, garbitzen usten ezpazion, etzuela beragan parterik izango: etzekiala orduan zer egiten zuen: gero erakutsiko ziola. Guziai oñak garbitu ezkero, maian berriro jarri zan; eta esan zien: zuek deitzen nazue, zuen Jauna, eta Maisua: bada ala izanik, oñak nik garbitu badizuet, ikasi ezazue, alkarrekin zer egin bear dezuen: ejenploa neurk eman dizuet, nik bezela egin dezazuen. Nor arritzen ezta Jesu-Kristoren humilltasun onezaz? Eta ori guzioi erakusteko egin dituan alegiñaz, eta artu dituan neurriaz gizon egin zanetik gurutzean il zaneraño? Ala egia bazekusen, soberbia izan dala, eta beti izango dala pekatu guzien sustraia, eta guzien sortzallea: eta humilltasun egiazkoa izan bear duela orien erremedioa: eta birtute guzien zimendua, edo fundamentua.

        Ikasi dezagun bada, N.K., biotzaz humillak izaten, bada bestela Jesu-Kristori ezin jarraituko diogu, eta arrotasunagatik kondenatzen bagera, deabruaren zorigaiztoko lagunak izan bearko degu. 3. Ondoren Jesu-Kristok bere guganako amorioaren señalerik, eta prendarik andiena, eta mirari guzien miraria disponitu, eta ordenatu zuen: au da, bere gorputz, eta odol preziosisimoaren Sakramentua, eta sakrifizioa ordenatu zituan. Berak lenengo meza orduan eman zuen: berak bere eskutik Apostoluak, eta Judas bera komulgatu zituan: eta ori bera munduak diraben artean beti egiteko, Apostoluai, eta aen ondorengo Sazerdote guziai eskualdia, edo poderea eman zien. Amoriozko misterio oek hitz-gai guztiz andia due: eta bakarrik esaten dizuet orain, millarezko eskerrak txit sarri Jesu-Kristori eman bear diozkatzuela: eta Sakramentu guztiz miragarri orren frutu ugariak iristeko, sarritxo, eta ondo komulgatzeko oitura santua artzeko alegiñak egin bear dituzuela. 4. Misterio andi orien ondoren Jesu-Kristok apalondoko sermoia esaten zaion platika luze, eta txit dotrina andiak dauzkana Apostoluai egin zien: gertatuko zan guzia zekienak bezela, esan zien; nola eretatik batek bere etsaiai saldurik zeukan, eta aen eskuetan entregatuko zuen: nola San Pedrok ukatuko zuen, aiñ balentia andiarekin agindu bazion ere beste guziak larga, eta desanparatu arren, eriotza berarekin sufritzeraño jarraituko ziola: baña baita esan zuen konbertituko zala, eta gero salbatuko zala: nola eldu zan ordua, mundu onetatik bere Aita eternoagana igarotzeko: ill bear zuela; baña piztuko zala: naigabe andiak, eta persekuzio arrigarriak mundu itxuagandik sufritu bear zituala: baña etzituala iñoiz desanparatuko: bidalduko ziela Espiritu Santua, eta argituko, eta indartuko zituala. Eta geiena enkargatzen ziela alkar beti amatzea, berak amatu zituan bezela: eta onelako beste dotriña txit konsolagarriak eman zien: Eta ondoren bere Ama Birjiña Santisimari kontu eman zion, nola bere Aita eternoaren borondatea egiteagatik, eta gizonak salbatzeagatik padezitzera, eta iltzera zijoan. Nork aditzera eman ditzake alako Ama Semen artean orduan igaro ziran biotzeko afektoak, eta sentimentuak, eta Ama Birjiñaren negar samiñak? baña nolakoa ala ere bien konformidade osoa Jaungoikoaren borondatearekin! eta zein dotriña andia, gure naigabeak Jaungoikoagatik pozik eramatera gu alaitzeko!

        G. Eta arrezkero, zer egin zuen Jesu-Kristo gure Jaunak bere pasio santuari asiera emateko? E. Orduko Judas gaiztoak, gaizki komulgatu, eta deabrua bere biotzean zuela, geiago itxuturik, eta gogorturik alde egin zuen: eta egiñik zeukan trato madarikatua osatzera, edo bere Maisu dibinoa bere etsaiai entregatzeko neurriak artzera joan zan. Eta Jesu-Kristo beste amaika Apostoluakin Jetsemanira erretiratu zan: eta Jetsemaniko baratza edo hortu batean sartu baño lenago guziai esan zien: zaudete emen, nik nere Aitari orazio egin artean: eta arturik berekin San Pedro, Santiago, eta San Juan, sartu zan aekin baratza artan: eta abiatu zan tristetzen, eta penatzen bere artean: eta esan zien, eriotzaraño tristuraz beterik dago nere anima: alabaña bizia kentzeko diña pena, edo naigabea sentitzen zuen. Emen itxo ezazue: eta esna zaudete nerekin batera: eta piska bat alde egiñik eta auzpez etziñik, bere Aitari orazio egin zion, eta esaten zion: nere Aita, al bada, igaro bedi nigandik kaliz au, edo ill bearra: baña ez bedi egin nik nai dedana, ezpada zuk nai dezuna. Esango balu bezela gizatasunak berez ipiñi du ill bearra, eta onen deseo naturalak biziarenzat, eta atzerapenak eriotzarentzat eskaera au eragiten dit, o nere Aita: baña Espiritua prest dago zuk nai dezun guzirako, eta ala egin bedi zure borondatea. Eta orra N.K., guziok egin bear degun orazioa gere naigabetan, eta batez ere iltzeko zoria datorkigunean. Orazio onetan ordubete gutxianez iraun zuen, eta biurtu zan bere iru Apostoluetara, eta irurak lo arkitu zituan. Eta San Pedrori esan zion: Simon, lo zaude? eta guziai orobat esan zien: ezin nerekin batera ordu batean esna egon izan zerate? jaiki zaitezte: zaudete esna: eta orazio egizue, tentazioan erori etzaitezten: Espiritua prest dago, baña aragia argala dago. Eta ona guzionzat abisu bat txit premiazkoa: bada tentazioan ez sartzeko, edo uste bage tentazioa datorkigunean ez erorteko ezaguturik gere argaltasuna, Zeruko grazia, eta indarra gogotik eskatu bear degu. Ori esanik, berriz biurtu zan Jesu-Kristo bere Aita eternoari orazio egitera, esaten ziola: nere Aita: ni iltzea gauza bearra bada, egin bedi zure borondatea. Eta Apostoluetara biurturik, lo berriz topatu zituan, eta zer eranzun etzekiela gelditu ziran, eta aek utzirik, irugarren aldian orazio egitera biurtu zan: eta aiñ penaturik, eta tristeturik zegoan, ze bere Aita maiteak Aingeru bat konfortatzera, edo indartzera bidaldu zion: eta guzia kongojaz beterik, eta agoniazko puntuan zegoalarik ere orazioari geiago, eta geiago egiten zion: eta ainbesteraño bere barru guzia estutu zitzaion, nun odolezko izerditan jarri zan: eta lurra bustitzeraño odola zerion. Ona, N.K. gure konsiderazio guzia ondo merezi duen gauza, izan ditekean arrigarriena, eta miragarriena. Martiri santuai tormenturik andienak, eta eriotzarik gogorrenak pozik sufritzeko indarrak eman zien Jesu-Kristo bera arkitzen da tranze onetan aiñ naigabetua, ta turbatua! Nundik datorkio argaltasun aiñ arrigarri ori, aiñ prest bazegoan ere tormento guziak aiñ borondate osoarekin gugatik sufritzeko? Erakutsi nai izan zigun, N.K., 1. egiazko gizona zala, Jaungoikozko persona batetan bazan ere, pekatuaz kanpora, beste gure argaltasun guziak bere gañ artu zituala: gurea zala orduan agertzen zuen argaltasuna, eta bere borondatez estadu tristegarri, eta nekagarri artan jarri nai izan zuela: gure argaltasunak ekarten dizkigun, edo bestela datozkigun estutasunetan, zer egin bear degun erakusteko; au da, orazio egin eta Jaungoikoaren nai santuarekin gure borondatea bat egiteko: eta ori pozik egiteko, Martiri santuak bezela, berak eman bear digu indarra: eta ala eman zien martiriai: bada berenez, gu bezela, argalak ziran. 2. Erakutsi nai izan zigun, alako tristura, eta agonia arrigarrian jarteko motibo guztiz andiak zituala: bada ikusten zegoan eraman bear zituan neke, eta oñaze arrigarriak: afrentak: desprezioak: lotsak, eta injuria guztiz mingarriak: eta oriek baño geiago penatzen zuen ikusteak banaka-banaka bere Aita Eternoari gizonak itxuturik, egiten ziozkaten, eta aurrera ere egingo ziozkaten ofensa guztiz andiak: eta ainbeste milloi animaren kondenatu bearra, zerren onerako, eta gaitzerako zuen libertadeaz, edo aukeraz gaizki usatuko zuen: eta onerako, eta salbaziorako eman zien graziaren laguntasunaz baliatu naiko etziran eta bere pasio, eta eriotzaren frutua aentzat alferra izango zan: gauza oriek zenbateraño Jesu-Kristoren biotza eztutzen zuen, nork aditzera eman lezake? Alabaña orretako bear da ezagutu, zenbateraño Jesu-Kristok bere Aitaren honra, eta gizonaren salbazioa deseatzen zuen. Eta 3. orrela argiro erakutsi zigun, zenbateraño gure pekatuak iguitu, edo aborrezitu bear ditugun: eta nolako alegiñak egin bear ditugun, ez berriz pekatura biurtzeko; baizik bizitza berri bat egiteko: beti esna, erne, eta kontuz gaudela, tentazioai alde egiteko: bada aditu dezuen bezela, guziok gera gerez guziz argalak: eztegu geregan fiatu bear: okasio gaiztoai, eta peligro, edo arriskuai alde egiten ezpadiegu, galduak gera: baña kontuz bizi, eta orazioaz armaturik bagaude salbatuko gera. A! zenbat zor dizugun, gure Jesus ona! Eta zeiñ itxuak gauden! Zu, gure pekatuakgatik, eta gu salbatzeagatik, odolezko izerditan, aiñ tristura, kongoja, eta agonia arrigarrian! Eta gu, aiñ zenzubageak, aiñ ajolabageak, eta aiñ ardurabageak, gure animak ezerezkeria batzuekgatik kondenatzen: eta aiñ esker gaiztoarekin zuri eranzuten, eta ofenditzen! Lotsatu gaitezen arren N.K.; eta gure buruak erremediatu ditzakun: miserikordia arren guzaz: damu degu, Jauna, zu ofendituaz: modu onetan logratzeko Zeruko gloria, zeña deseatzen dizuedan guztioi Aitaren, eta Semearen, eta Espiritu Santuaren izenean. Amen.

 

 

Aurreko dotriñaren beraren gañean.

 

        Ostegun santu gabeko misterio andi asko aditu dituzue aurreko irakorraldian. Eta orain aditu bear dezue: 1. nola Jesu-Kristo preso artu zuen: 2. nola Anasen, eta Kaifasen etxetan presentatu zuen, eta illeragitea erabaki: eta 3. nola San Pedrok bere Maisua ukatzeko argaltasuna izan zuen, baña bereala konbertitu zan, eta penitenzia egin zuen: eta dotriña onetatik frutu andi bat ateratzeko, eskato dezagun Espiritu Santuaren argia, eta grazia, Ama Santisimaren bitartez. Abe Maria.

        G. Zer egin zuan Jesu-Kristok hortuko orazioa bukatu zuenean? E. Erakutsi zuen orazioak berez dakarren alaitasuna: bereala jaiki zan: bere Apostoluetara etorri zan: esnatu zituan: eta esan zien: jaiki zaitezte: goazen, bada or dator, ni saldurik naukana, eta nere etsaiai entregatzera datorrena. Eta bereala agertu zan Judas traidorea, soldaduz, eta jendetalde andi batez lagundurik, ezpataz, eta makillaz armaturik. Eta iges egin etzegien, eta seguro preso artu zezaen, Judasek berak señalea lenago eman zien, esaten ziela: nik musu emango diodana da zuek preso artu bear dezuena? eta kontuz eldu, eta eraman bear dezuena: eta aurrea arturik gerturatu zitzaion, eta billautasunik izugarrienarekin esan zion Ave Rabi: agur Maisua: eta musu eman zion: eta Jesu-Kristok guztizko pazienzia, eta amorioarekin esan zion: Judas nere adiskidea, zertara etorri zera? Esango balio bezela, izanik zu nere diszipulu, eta Apostolu maitea, pakezkoa dirudian musu gezurti batekin nere etsaiai entregatzen nazu? Baña etzan ez kupitu, eta ez lotsatu, eta damutu: eta bereala bere maisuaren etsaietara biurtu zan, eta bere traizioaren saria, edo ogeita amar diruak artu zituan. Nor arritzen ezta emen, N.K. Judasen billaukeriaz, eskergabekeriaz, eta aren biotzaren gogortasunaz? Eta Jesu-Kristoren mansotasun, sufrimentu, eta karidadeaz? A! zer ejenplo, eta ikasbide andiak oek guretzat! Aserratzen gera guziok Judasen kontra, eta arrazoi andiarekin: baña ark egin zuan maldade, eta gaiztakeri arrigarria bera geurk egiten degu, eta ez gera gere buruaren kontra aserratzen, ez gera lotsatzen, ez gera damutzen. Judasen traizioa gorputzeko begiakin ikusi zan, zerren kanpotik agertu zan: baña, guk pekatu mortal bat egiten degun guzian, orobat Jesu-Kristo saltzen degu: eta bearbada Judasek baño merkeago: eta zerren pekatu mortal ori gorputzeko begiakin ikusten ez degun: eta animako begiakin, eta fedearen argiarekin begiratu nai eztiogun, ezertan eztaukegu, Judas bera beziñ kulpadunak bagera ere. A! zeiñ itxuak gauden N.K. eta orazioaren eta konsiderazioaren zeiñ premia añdia daukagun, Zeruko argia iristeko, eta gure pekatuen larritasuna ondo ezagutzeko, eta bear bezela damutzeko, eta penitenzia egiazkoa egiteko! Bada aiñ ardurabage pekatuak egin arren penarik ematen eztigue: eta argatik erremediatzen ez gera. Jesu-Kristok arren argitu gaitzala guziok, eta baita digula, beraren antzera humillak, mansoak, sufrituak izateko, eta alkar biotzez amatzeko, eta erruki izateko bere grazia. Bazekian ondo aren dibina Majestadeak gertatuko zitzaion guzia: eta ala ere, alde, edo iges ordean, bera aurrean jarri zitzaien jentetalde aei guziai, eta galdetu zien: Noren billa zatozte? Eta eranzun zioben: Jesus Nazareno billatzen degu. Eta esan zien: Ni naiz. Eta hitz onekin beste bage erori ziran. Eta Jesusek itxon zien: eta berriz galdetu zien: Nor billatzen dezue? Eta esan zioben: Jesus Nazareno billatzen degu: bada ni besterik billatzen ezpadezue, osan dizuet, ni naizala, eta nerekin daudenai utzi egiezue, pakean dijoatzen. Eta arako bera preso artzeko lizenzia eman zienean, zenzatu ordean, eta aren poderio neurribagea ezagutu ordean; tropelkeka eldu zioben, eta txit gogorkiro itxatxi zioben gaizkille andi bat baliz bezela. Orduan Apostoluak galdetu zioben: ea erak defenditzea nai zuen: eta eranzueraren zai egon gabe, San Pedrok bere zelo andiarekin ezpata golpe balez belarria kendu zion Mateo zeritzan Pontifizearen serbitzari bati. Baña Jesu-Kristok San Pedroren erabageko ausardia erreprenditu zuen, bere borondatez iltzera zijoala, eta konbeni zala esan zion: eta ikutuaz beste bage belarria osatu, eta sendatu zion Malkori: eta an zeuden jende guziai esan zien Jesu-Kristok: lapur bat banintz bezela, armaz, eta makillaz beterik, ni arrapatzera etorri zerate: egunoro Jerusalengo Tenploan guzioi erakusten ikusi nazue, eta iñork eskurik egotzi eztidazue. Etzan artean ordua etorri: etzuen artean deabruak eskurik, edo lizenziarik: eldu da ia ordua: oraiñ nere Aitak lizenzia ematen dio, nai duen guzia nerekin egiteko. Eta orduan soldaduak eren kapitanarekin, eta beste ofiziale batzuekin, gure Jesus ona gogorkiro lotu zuen, preso eramateko: eta Apostoluak ikaraturik, iges egin zuen. Eta emen gogoan ondo artu ezazue nola Jesu-Kristo milagroak egiten ari zala, eta nor zan argiro erakusten zuela, bere borondatez bere etsaien eskuetan jarri zan: zerren berak padezitzea, eta gugatik iltzea konbeni zan: eta bidez ekusi ezazue, zeiñ ezerezak, eta argalak geran gerez guziok; bada Apostoluak, agindu ezkero Jesu-Kristori, eriotzaraño lagunduko ziobela, eta beragatik, bear bazan, illko zirala: guziak, preso ikusi zuenean, larga zioben, eta iges egin zuen: eta ala humillatu gaitezen, eta Jesu-Kristogan gure konfianza guzia ezarri dezagun.

        G. Eta nola, eta nora eraman zuen gure Jesus ona, preso artu ezkero? E. Deadarka, injuria arrigarriak eginaz, loturik eraman zuen, lenengo Anas Pontifizearen etxera, au zan Kaifas, urte artako, Sumo Pontifizearen Aitagiarraba: eta biak ziran gizon guztiz arroak, eta Jesu-Kristoren etsai andiak. Eta Anasek, abisu emanik, bidaldu zuen loturik, ola gaitzgille andi bat baliz bezela gure Jesus guztiz humilla, eta mansoa Kaifasen etxera, examinatu, eta eriotzara kondenatu eragin zezan: eta orduko Kaifasek erakarri zituan bere etxera Sazerdoteak, Eskribak, eta puebloko zarrak edo prinzipalenak, Jesu-Kristo preso ikusteko ansiarekin zeudenak. San Pedro ere, urrutitik Jesu-Kristori jarraio ziola, etorri zan Kaifasen etxeraño: eta atari barruan sarturik surtan berotzen jarri zan: eta begira zegoan, zertan gelditzen zan bere Maisuari ematen zioen tratu gaiztoa.

        Kaifasee guzien aurrean Jesu-Kristori galdetu zion bere diszipuluen, eta bere dotriñaren gañean: dotriña gaizto, edo gezurtiren bat erakutsi balu bezela: eta Jesu-Kristok eranzun zion txit egokiro: ezkutuan ezer nik erakutsi ez det: agerian, guziak aditzen nabela, Tenploan, eta zuen Sinagogaetan, Juduak bitzen diran tokietan, nere dotriña erakutsi det. Galdetu egiezu bada aditu nabenai berai. Arrazoi oberik ezin eman zezakean, bere burua, eta bere dotriña defenditzeko: baña itxumen geiegi zeukren arrazoia aditzeko, eta ezagutzeko. Eta gaizki eranzun balu bezela, Pontifizearen Ministro batek ausardia andiarekin lotsagarrizko masalleko bat, edo golpe arrigarri bat eman zion Jesu-Kristori, esaten ziola: Orrela eranzuten diozu Pontifizeari? Eta gure Jesus humillak (bertan kastigatu, eta Infernura bota bazezakean ere Ministro lotsagabe ura) pazienzia andiarekin eranzun zion: Nik gaizki hitz egin badet, zertan erakutsi ezazu: baña ondo hitz egin badet, zertako jotzen, edo eritzen nazu? Eta ona, N.K., iñork injuriatzen gaituaneko ondo gogoan sarturik eduki bear degun ejenplo, edo ikasbide guztiz ederra: bendekuari, edo aserretasunari ez lekurik eman, baizik Jesu-Kristoren gisa pazienziaz armatu, eta modu onarekin hitz egin.

        Kaifasen etxera batu ziran Apaiz nagusiak, eta aen batzarre, edo Konzilio lagun guziak Jesu-Kristo illeragiteko testimonio billa zebiltzan: eta ezin arkitu zituen ondo zetorkienak: eta testigu batzuek jaiki ziran, eta testimonio falso bat esan zuen, seguratzen zuela, aditu ziobela esaten: eskuz egindako Tenplo au nik desegingo det, eta irugarren eguneko berriz jasoko det. Eta aen testimonioak etziran konformatzen. Eta Jesu-Kristo ixilik zegoan. Eta orduan Kaifasek jaikirik, eta kolera bizian sarturik esan zion: zergatik zure kontra esaten dituen testimonioai eranzuten eztiezu? Eta Jesu-Kristok hitzik egiten etzuen, eta Sumo Pontifizeak esan zion: Jaungoiko biziaren izenean konjuratzen zaitut; esan egiguzu bertan: Kristo, eta Jaungoikoaren Semea zeran? Eta bere Aitaren izenari zion errespetoagatik, eranzun zion: bai ni naiz, eta esaten dizuet, orain errezibitu nai eztezuen Salbadorea, zerren pobre, eta humill datorren, ikusiko dezuela Jaungoiko guztiz poderosoaren eskuitik eta Zeruko odei gañean datorkizuela. Eta hitz ikaragarri oekin bildurtu, eta zenzatu ordean, geiago itxutu, eta gogortu ziran: eta blasfemia andi bat aditu balue bezela, Kaifasek atsegin artu zuen Jesu-Kristo illerazotzeko aitzakia arkitu zuelako; eta aserre andi bat erakutsiaz, bere soñekoak urratu, eta lagunai esan zien: blasfematu du: testigu bearrik eztegu: zeurok aditu dezue oraiñ esan duen blasfemia. Zer deritzozue merezi duela? Eta guziak erabatera esan zuen; eriotza merezi du: ill bear du. Eta orra, N.K., gorrotoak, eta enbidiak zertaraño itxutu zituen Juduen agintariak, eta Juez andiak: Jesu-Kristogan etzuen ikusi santidade miragarri bat baizik: aren egiteko, edo lan guziak izan ziran gaitz, edo eritasun mota guziak, aginduaz beste bage, sendatzea: illak hitz bakar batekin piztutzea: guziai on egitea: eta Zeruko Maisuak bezela arako bidea guziai erakustea. Eta ala ere eziñ ikusi zuen, zerren aen arrotasuna, eta hipokresia agertu zuen; eta ori, ez gaizki nai zielako, baizik eren buruak ezaguerazotzeko, eta erremediatzeko. Jaungoikoak arren libra gaitzala guziok erabageko pasioetatik. Erabaki zuenean bada Juduen agintariak Jesu-Kristo illeragitea, aren persona entrogatu zien soldadu gogorrai, eta eren serbitzari lotsagabeai, Jesu-Kristo zaitu zezaen, eta nai zuen desprezio guziarekin tratatu zezaen. Eta erak pozik eren etxetara joan ziran sosegu galantean lo egitera; urrengo egunean berriz juntatzeko, eta eren neurriak artzeko asmoarekin. Eta bitartean, gau triste artan guzian gure Salbadore inozenteak zenbat sufritu zuen, nork aditzera eman lezake? soldadutzar aek, eta beste jendegiro billau lotsabage aek guziak lotu zuen gure Jesus maitea, eta abiatu ziran bata bastearen leian, Errege guzien Erregea, eta Zeruaren, eta lurraren jabea zan gure Salbadoreari txistuz, eta karkaisez aurpegia betetzen. Zer deshonra, desprezio, eta injuria arrigarriagorik asma liteke? Baña nola gure Jesus maiteak bere guztizko pazienziarekin, eta santidade miragarriarekin bere etsaiak erak lotsatzen zituan: ikusi etzezan, nork burlatzen, eta despreziatzen zuen, begiak trapu zatar batekin estali zioten, eta batzuek buruan jotzen zuen, beste batzuek masallekoak ematen ziozkaten, eta injuria geiago egin bearrez, esaten zioten: asma ezak, nork jo aben, Profeta aizen ezkero: eta guziak iji aja, oiu, eta burla egiten zioten: eta gau guzia gure Jesus ona atormentatzen igaro zuen. Eta norgatik ori guzia gure Jesus maiteak sufritu zuen? Gugatik, N.K., eta gure pekatuakgatik: gu betiko tormentuetatik libratzeagatik: guri pekatuen egiazko penitenzia egiten erakusteagatik: eta baita Zeruko gloria iristeko, gure borondate txarra, eta gurari gaiztoak ukatu, egunoroko gurutzea, edo naigabeak sufritu, eta berari jarraio bear diogula erakusteagatik.

        Azkartu gaitezen bada arren guziok, eta Jesu-Kristori gogotik jarraio diozagun. Eta oraiñ azkenik, ikusi dezagun gau artan bertan Jesu-Kristok izan zuen beste naigabe guztiz andi bat. Zeiñ izan zan ori? San Pedro Apostoluaren ukoa. Bada, bere Maisu dibinoa estadu negargarri artan ikusi zuenean, lenaz abisaturik bazeukan ere, ollarrak bi bider kantatu baño lenago, iru bider ukatuko zuela: eta San Pedrok berak agindu bazion ere, beste guziak uzten, edo desanparatzen bazuen ere, berak etzuela desanparatuko, berarekin ill bear bazuen ere: orra aren balentia zertara etorri zan, eta nola okasioak erakutsi zuen, berez zeiñ argala zan: bada Pontifizearen neskatxa batek, eta beste serbitzari batzuek esan ziobenean; ura ere Jesu-Kristoren diszipulua zala; illko zuelako beldurrak artu zuen: eta beiñ, eta berriz eta irugarren aldian ukatu zuen: eta ezagutzen ere etzuela, juramentu, eta birau egiñaz aseguratu zuen. Eta bereala ollarrak bigarren aldian kantatu zuen. Eta Jesu-Kristok, zegoan tokitik, errukiz begiratu zion, eta bere pekatu arrigarria ezagutzeko, eta damutzeko, argia eta grazia eman zion. Eta bereala okasioak alde egin, eta negarrez abiatu zan, eta bere bizi guzian egunoro negar malkoak txit ugari botatzen zituan, bere Maisua, eta alako Maisua ukatu zuelako damuaren indarrez: eta Jesu-Kristok barkatu ezeze, bere Elizako buru egin zuen; eta San Pedrok, bere bizi guzia, Jesu-Kristo bere indar guziakin serbitzen, eta mundu guziari ezaguerazotzen igaro zuen: eta azkenik Jesu-Kristogatik eriotza tormentuen artean sufritu zuen. Eta orra, N.K. guretzat egiazko penitenziaren ispillu ederra: humillatu gaitezen bada, gure argaltasuna, eta gaiztakeria ezaguturik: pekatuari gorroto andi bat artu degiogun: bizitza berri bat gogotik egin dezagun: eta orrela iritsiko degu betiko gloria. Amen.

 

aurrekoa hurrengoa