www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Bertsuak
Manex Etxamendi
1895-1954, 1972

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Antzerkia, Lauaxeta (Jon Kortazarren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1990

 

aurrekoa hurrengoa

EZ JAKIN ZER ARI DIREN

 

                Airea: Neguaz primadera zenean jabetu.

 

Ixtorio bitxi bat

heldu zaut gogora.

Ez otoi eni galda

delako kondaira

Nun noiz gertatua den,

ala den gezurra.

Kanorerik ez badu,

badauka biperra.

 

Herri pobre bateko

meria zitaken,

Barneko zoladura

lur hutsez baitzuten.

Hantxet sator ausart bat

ari-izana zen

Pulo zikin batzuez

salaren funditzen.

 

Kargatua izan zen

Simun oihan-zaina

Satorraren biltzeaz,

—ohorezko lana!—

Bizirik hartu zuen

sator hobenduna,

Kontseiluko gizonek

zezaten kondena.

 

Kontseilua bildurik,

hango kalapita!

Auzapezak pozoina

gaztigutzat hauta,

Axuanta oihuka

zezatela urka,

Erretzearen alde

mintzo errienta.

 

Bakotxak bazerasan

nahi zuen hitza:

—Kasola bat uretan

ito bagineza?

—Etsenplutzat atean

zertako ez itza?

—Lehertzen baginio

haintzurraz kabeza?

 

Jakes guarda xoil-xoila

ixilik baitzagon,

Lagunak azkenean

jabeldu zitzaizkon:

«Gauza trenkatu gabe

ez gaitezke egon.

Zure zentzuak, Jakes,

ea ba zer dion?».

 

«Hobendun batek aski

behar du sofritu.

Zuen sei gaztiguak

ezti tut kausitu.

Behar dugu satorra

garrazki punitu,

Bizirik ehorzterat

funski kondenatu!».

 

Abisu eder horrek,

—segitu bazuten—

Satorra hiltzetikan

salbatu zukeien.

Guarda gizagaizoak

naski etzakien

Bere xede horrekin

zertarat ari zen.

 

Mundu huntan ikusten

dugula holako,

Gaizkirako bezala

berdin ongirako,

Aise aitor nezake,

bizia lekuko.

Bi kasu aipatzen tut

guzien arteko.

 

Juduek uste zuten,

Jesu-Kristo hilez,

Suntsituko zutela

betiko ahalgez.

Bainan pizteko sanja

tonban atxemanez

Jesus zoin ontsa etzen

trufatu hekiez.

 

Elizaren etsaiak

fraileak kasatu

Eta munduan gaindi

herraz berduratu.

Fedeak gisa hortan

behar du hedatu,

Fedegaberi esker

orotan loratu!

 

1906

 

aurrekoa hurrengoa