DOCTRINA CHRISTIANA
En Romance y Basquence, hecha por man
dado de D.Pedro Máso, Obispo de Cala-
horra, y la Calçada, y del Consejo del Rey
nuestro Señor, para las tierras Bascôgadas
de su Obispado, reducida por el Doctor Be
tolaça, à lenguaje mas comun, y mas vsado y
q con màs facilidad se entiende en todas
ellas, para bien, y vtilidad de sus obejas de
aquellas partes, que por largos años las
apaciente, y govierne, à gloria, y
honra de Dios nues-
tro Señor,
Amen.
Impressa con licencia en Bilbao, por Pedro Co[ ] de Ybarra
Impressor de este muy noble, y muy leal Senorio
de Vizcaya. Año de 1596.
PRINCIPIO DE LA DOCTRINA CHRISTIANA EN ROMANCE Y BASQUENCE
Kristiñau fiel gustia
dago asko obligadurik
euten debozinoea
bioz gustirik Kristoen
Kruze Santeagaz
dalako geure argia
gure izan ebelako atan hil
gu redimietarren
gure pekatuen kaptiberiorik
eta arerio deungeaganik.
Onegaiti bear dozu
sarri ziginatu, eta santiguatu
egiten dozula iru kruze.
Lelengoa bekokian
Iaun goikoak libradu gagizan
berba deugetarik
Bigarrena agoan,
Iaungoikoak libradu gagizan
berba deugetarik.
Irugarrena bularretan,
Iaungoikoak libradu gagizan
obra, eta deseo deungetarik,
esaten dogula alan.
Kruze Santearen señaleagaiti
geure arerioetarik libradu
gagizuz Iauna.
Geure Iaungoikoa.
Aiten da Semen,
da Espiritu Santuen izenean
Amen IESUS.
LAS ORACIONES DEL CHRISTIANO EN BASQUENCE
Gero errezadu bear dogu
dakiguzan oraziñoak
eta Elexa Santeak
hirakasi deuskuzanak
sinistueiten, eta egiten,
eta jakiten
aginnetan deuskuna,
hondo pronunziadurik,
sinisturik eta eginik
esaten dogula onelan.
EL PATER NOSTER EN BASQUENCE
AITA gurea,
Zeruetan zagozana.
Santifikadua izan dila zure izena
Etorri bidi
gugana zure Ereinua
Egin bidi zure borondatea,
nolan Zeruan, alan lurrean
emon egiguzu egunean
eguneango gure ogia
da parkatu
egiguzuz
gure pekatuak,
guk geure zordunai
parketan deusteguna legez
da etxi ez eiguzu
jausten tentaziñoan,
baia libradu gaigizuz
gatx gustirik. Amen Iesus.
EL AVE-MARIA EN BASQUENCE
ABE-MARIA,grazias betea,
Iauna da zugaz,
benditea zara zu
andra gustien artean,
eta benditoa da zure sabeleko
frutua IESUS.
Santa Maria,
Iaun goikoaren Amea,
erregutu egizu
gu bekatariok gaiti,
orain, da geure
eriozako horduan,
Amen IESUS.
EL CREDO EN BASQUENCE
SINISTETAN DOT Iaungoiko
Aitagan,
gustiz poderosoa, Zeruaren,
da lurraren Kriadoregan.
Eta Iesu-Kristogan
bere Seme unijenijenito
geure launagan, zeina izan zan
konzebidua
Espiritu Santuen obraz
da jaiozan Maria
B[r]ijineaganik, padezidu eban
Ponzio Pilatosen poderen azpian
iizan zan kruzifikadua, hila.
eta sepultadua, jasi zan
I[n]fernuetara irugarren
egunean erresuzitadu eban
hilaren arterean,
Igo eban Zeruetara
eta jarririk dago
Iaungoiko Aita gustiz podesoen
aldezkoatati, arik etorriko da
juzgaetan hilak, eta biziak,
sinistetan det Espiritu
Santuagan, Elexa Santa
Katolikan. Santuen komunioan
pekatuen parkaziñoean,
aragien erresurrekziñoean,
biziza betikoan.
Amen IESUS.
SALVE REGINA EN BASQUENCE
SALVE Regina,
miserikodiasko Amea,
bizizea, eta dulzura. Salbe
esperanza geurea, zure geiez
gagoz Ebaen hume
desterraduok, zuri
emaiten deusuguz zizpuruak
negar egiten dogula
erri negarrezko onetan.
Ea bada Andra Abogada
geurea, biortu egizuz
geugana zeure begi
miserikordiosok, eta
desterru au igaro ta,
erakuskuzu IESUS
zeure sabeleko Frutu benditoa.
O Klementisimea
O Piadosea.
O Birjina Maria Dulzea.
Erregutu egizu gu gaitik
Iaun goukoaren Ama Santea,
dignu izan gaitean
Iesu-Kristoen
prometimentuen.
Amen IESUS.
LOS ARTICULOS DE LA FE EN BASQUENCE
ARTIKULU Fedekoak dira amalau lelengo zazpirak, petenezietan jakaz Dibinidadeari eta beste zazpirak Iesu-Kristo gere Iaun goiko da Gizon berdaderuen Humanidade, Santisimeari pertenezietan jakazanak Dibinidadeari, dira onek.
LELENGOA sinistetea laungoiko gustiz poderoso bategan.
Bigarrena sinistetea dala Aitea.
Irugarrena sinistetea dala Semea.
Laugarrena sinistetea dala Espiritu santua.
Bostgarrena sinistetea dala Kriadorea.
Seigarrena, sinistetea dala Salbadorea.
Zazpigarrena, sinistetea dala Glorifikadorea.
Pertenezietan jakazanak humanidade santeari dira onek.
LELENGOA, sinsitetea Iesu-Kristo gure Iauna Gizonzan partes konzebidua izan zala Espiritu Santuen obraz.
Bigarrena, sinistetea Iaio zala Maria Birjineaganik geretan zala Birjina jaio baño lenago, da jaiazean, da jaioazkero.
Irugarrena, sinistetea errezibidu ebala Pasiñoa, eta eriozea gu bekatariok salbaetarren.
Laugarrena, sinistetea jasi zala Infernuetara da atera zituala Arima Santak egozanak bere etorrunen begira.
Bostgarrena, sinistetea erresuzitadu ebala irugarren egunean hilaren arterean.
Seigarrena, sinistetea igo ebala Zeruetara, da jesarririk dagoela Aita omnipotenten aldezkoatati.
Zazpigarrena sinistetea etorriko dala juzgetan hilak, eta biziak, onai emateko Gloria, gorde zituelako bere Mandamentu santuak, eta deungai pena eternea gorde ez zituelako.
LOS MANDAMIENTOS DE LA LEY DE DIOS EN BASQUENCE
MANDAMENTUAK Iaun goikoaren Legekoak dira amar.
Lelengo irurak pertenezietan jakaz Iaun goikoaren honreari, eta beste zazpirak proximuaren probetxuari.
Lelengoa da Iaungoikoa amatea gauza guztiez ganeti.
Bigarrena juramenturik egin ez eitea nezesidade baga.
Irugarrena Eguzariak gordetea
Laugarrena gurasoak honretea,
Bostgarrena iñor hil ez eitea.
Seigarrena luxuriazko pekatuetan jausi ez eitea.
Zazpigarrena ezer ostu ez eitea.
Zorzigarrena falso testimoniorik eregi ez eitea, eta ez guzurrik bere esan.
Bederazigarrena iñoen emasterik deseadu ez eitea.
Amargarrena besten ondasunik kodiziadu ez eitea.
Amar Mandamentu onek enzerretan dira bitan Iaun goikoa ametan gauza gustiez ganeti eta proximua geu legez.
LOS MANDAMIENTOS DE LA YGLESIA EN BASQUENCE
MANDAMINTUAK Eleja Ama Santakoak dira bost.
Lelengoa, Meza osoa enzutea Domeketan, da Eguzari guardetakoetan.
Bigarrena, Konfesetea gitxienaz bein urtean, edo lenago esperetan badau eriozako peligrurik
Irugarrena Komulgetea Paskua Erresurreziñokoetan.
Laugarrena, Barau egitea Elexa Ama Santean agiduetan dabenean.
Bostgarrena, pagetea amarrenak, eta Primiziak.
CO[N]FESSION GENERAL EN BASQUENCE
Ni bakatariau konfesetan natxako Iaungoiko gustiz poderosoari, Andrane Maria birjineari, Iandone Mikel Arkanjeleari, Ioandoneanez Baptisteari, Apostolu Santuai, Iandone Periari, eta San Pablori eta Zeruko Santu gustiai eta zuri Aita espiritualorri, pekatu asko egindo dala pensamintuagaz, berbeagaz, eta obreagaz, neure erruagaiti, neure errua gaiti, neure errua andiagaiti. Onegaterren erregetan deusat Andrane Maria Birjineari, Iandone Mikel Arkanjeleari, Iandoneanez Baptisteari, apostulu Santuai, Iandone Periari, eta San Pablori, eta Zeruko Santuai, eta zuri Aita espritualorri erregutu degiozula nigaiti Iaungoiko gure Iaunari.
ELEJA AMA SANTEAREN SAKRAMENTUAK DIRA ZAZPI
LELENGO bostak dira nezesidadekoak, edo errezibidurik, edo deseadurik zeinzuk bagarik ezin iñor salbadu leitekean, hetxietan badituz menosprezioagaiti. Beste biak dira borondatezkoak.
LELENGOA da Bautismoa.
Bigarrena Konfirmaziñoa.
Irugarrena Komuninoa.
Laugarrena Penitenzia.
Bostgarrena Extrema Unziñoa.
Seigarrena Ordea Sazerdotala.
Zazpigarrena Matrimoniñoa.
OBRAK MISERIKORDIAZKOAK DIRA AMALAU
Zazpi Espiritualak, eta zazpi korporalak.
Espiritualak dira onek.
LELENGOA irakastea estakianari.
Bigarrena konseju ona emaitea bear dabenari.
Irugarrena korrijietea erratuetan dabena.
Laugarrena parketea injuriak.
Bost garrena konsoletea tristea.
Sei garrena sufrietea pazienziagaz geure proximoen gatxak, eta flakezak.
Zazpigarrena erregutuetea Iaun goikoari biziak gaiti, eta hilak gaiti.
Korporalak dira onek
LELENGOA bisitetea gejoak.
Bigarren jaten ematea gosetu danari.
Irugarrena edaten ematea egarti danari.
Laugarrena kautiboa erreskatetea.
Bostgarrena billosa janzitea.
Seigarrena peregrinoari ostatua emaitea.
Zazpigarrena hilak enterretea.
Areriak Arimakoak dira iru
Lelengoa da Mundua.
Bigarrena da Demoninoa.
Irugarrena da Aragia.
Pekatu Kapitalak dira Zazpi
Lelengoa, Soberbia.
Bigarrena, Abarizia.
Irugarrena, Luxuria.
Laugarrena, Irea.
Bostgarrena, Gulea.
Seigarrena, Inbidia.
Zazpigarrena, Nagitasuna.
Onen kontra dagoz zazpi birtute
Soberbiaren kontra, Humildadea.
Abariziaren kontra, Largezea.
Luxuriaren kontra, Kastitatea.
Iren kontra, Pazienzia.
Gulen kontra, Tenplanzea.
Inbidiaren kontra, Karidadea.
Nagitasuen kontra, Dilijenzia.
DEL PECADO VENIAL Pekatu beniala bederazi gaukagaz
parkaetan da
Lelengoa, Meka enzunakaz.
2. Komulgeteakaz
3. Iaungoikoen berbea enzunakaz
4. Obispoen Bendiziñoeakaz.
5. Pater nosterakaz.
6. Konfesinoe jeneralakaz.
7. Ur bedeinkatuakaz.
8. Ogi bedeinkatuakaz
9. Bularretan golpe emonakaz.
Birtute teologalak dira iru
Lelengoa, Fedea.
Bigarrena, Esperanzea.
Irugarrena, Karidadea.
Birtute kardinalak, dira lau
Lelengoa, Prudenzia.
Bigarrena, Iustizia.
Irugarrena, Fortaleza.
Laugarrena, Tenplazea.
Arimako potenziak, dira iru
Lelengoa, Zenzuna.
Bigarrena, Gogoa.
Irugarrena, Borondatea.
Sentiduak gorpuzekoak dira bost
Lelengoa begiakaz ekustea.
Bigarrena belarriakaz enzutea.
Irugarrena agoagaz gustetea.
Laugarrena surrakaz usai egitea.
Bostgarrena eskuakaz ukutuetea.
Doeak espiritu santuenak dira zazpi
Lelengoa Sabiduriazgo Doea
Bigarrena entendimentuzgo Doea.
Irugarrena konsejuzko Doea.
Laugarrena fotalezazko Doea.
Bostgarrena zienziako Doea.
Seigarrena piedadeko Doea.
Zazpigarrena Iaungoikoen bildurreko Doea.
Frutuak espiritu santuenak dira amabi
Lelengoa, Karidadea.
Bigarrena Bakea.
Irugarrena Longanimidadea.
Laugarrena Benignidadea.
Bostgarrena Fedea.
Seigarrena Kontinenzia.
Zazpigarrena Gozua.
Zorzigarrena Pazienzia.
Bederazigarrena Bondadea.
Amargarrena Mansedunbrea.
Amakagarrena, Modestia.
Amabigarrena, Kastidadea.
|