www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Katexima labürra
Athanase Belapeire
1696, 1983

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [faksimilea]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Catechima laburra eta Jesus-Christ goure Ginco Jaunaren eçagutcia, salvatu içateco, Athanase Belapeyre (Jean Jouis Davanten edizioa). Euskaltzaindia, 1983.

 

 

aurrekoa hurrengoa

16. igantian

 

HAMALAURGARREN KAPITÜLIA

Saint Marken; eta Letheriñen aitzineko
igantetan orhit, errege Dabitek
othoitz handiak egin zütiala popüliarentako,
üzürriak hil eraziten zütianian;
Jinkoari galthoz hura bera gal erazi lezan,
2. Reg. 24. v.14. 15. &c.
Eta Dabitek orano hoñez popülü güziareki
ihes egin ziala Absalonis,
eta Jinkoaren azotiaren pian jarri

 

 

1. ARTIKÜLIA

 

        G: Zer egiten da elizan Saint Markez eta Letheriñen hirur egünetan?

        I: Prozesione, eta othoitz handiak egiten dira, zion deitzen baitira letheriñak.

        G: Zer erran nahi dü Letheriña hitz honek?

        I: Dio othoitziak, eta gomendiak.

        G: Beraz leteriña hoiek zer dira?

        I: Orok Jinkoari egiten deritzen othoitziak popüliari begiratzeko haren khexüeritik, eta honi galthatzeko, benedika ditzan lürreko frütü aitzinatzen hasi direnak.

        G: Zergatik bi gaiza horik algarganatzen dütüzü?

        I: Zeren gosia, agorreria, eta hilzia jentetan eta aberetan algarri ardüra jarraikiten direnak, baitira Jinkoaren azotiak.

        G: Amatikatü behar dügia Jinkoaren khexueria?

        I: Bai, eskandaloak emendatzen direnaz geroz: nork bere eretzian gaizki sobera egiten; eta Jinkoaren maniak oro ostiko petan erabilten.

        G: Prozesionek nola ematzen die Jinkoaren khexueria?

        I: Ogenen dolia, eta penitenzia ager erazitenago dütielakoz, kharrika orotara eta kanpoetara ihur doela, oihü egitera bezala, egizie penitenzia, eta Jinkoari parkamentü eska zakitzoie.

        G: Zergatik goatza elizetarik elizetara?

        I: Orotan artekari saintiak ediren nahiz.

        G: Zer egiten da letheriñetan?

        I: Jinkoaren ematzeko zerbütxia ahal dakigün güzia.

 

 

2. ARTIKÜLIA

Letheriñak zer diren

 

        G: Zergatik hasten dira letheriñak?

        I: Orok algarreki galthatzen diela Jinko Aita, Seme eta Espiritü Saintiaren miserikordia: hori dioie hain ardüra erraiten diren hitz hoiek: Kirie Eleison, Christe eleison. Kirie eleison: Grekez: o Jauna egigüzü mertxede! O Krist egigüzü mertxede! O Jauna egigüzü mertxede.

        G: Gero zer erraiten da?

        I: Bereber Jesüs Kristi hersatzen gira, eranzün erazi behar gütianari bezala.

        G: Zer diotsogü?

        I: Christe audi nos, Christe exaudi nos. Dio Krist beha zakizkü; Krist emagüzü.

        G: Eta gero?

        I: Deitzen dütügü berheziki Jinkoatan diren hirur personak, Aita, Semia, eta Espiritü Saintia, zoin baita Jinko bakoitz bat: diotsogüla, Miserere nobis. Egigüzü mertxede.

        G: Letheriñen aitzinatzian zer diogü?

        I: Ama Birjinaren, aingürü, patriarka, profeta, apostolü, martir, doktor, apezküpü, konfesor, apez, diakre, fraide, ermita, birjina, alhargün dohatsü, azkenekoz saintü eta sainta güzien othoitzer gomendatzen gira.

        G: Zergatik?

        I: Jinkoaren adiskide, eta Paradüsian diren ororen, gureki othoitzetan sar eraziteko.

        G: Zer erraiten deriegü?

        I: Ora pro nobis. Othoi egizie guretako.

        G: Gero zer diogü?

        I: Arrützültzen gira Jesüs Krist Jauna gana, zoin othoitzen baitügü, gure salbatzeko egin dütianez oroz, begira gitzan gaitz güzietarik, güziz bekhatütik.

        G: Zer diogü Jesüs-Kristi?

        I: Libera nos Domine. Jauna begira gitzatzü.

        G: Eta gero?

        I: Elizako jabiak oro, eta Jinkoaren popülü güzia bakian, eta ditxa honian bizi ditian othoitzen dügü.

        G: Popüliak zer ihardesten dü?

        I: O Jinkoa enzün gitzatzü, othoiez gautzü, Te rogamus audi nos.

        G: Zer dioie, azkenzian hiruretan Agnus Dei erraiten dütügünek?

        I: Hoiez othoitzen dügü Jesüs Krist Jinkoaren axuri mündiaren bekhatien xahazalea, behar dütügünak eman ditzagün, eta ogenak parka.

        G: Othoitz haur nola ürhrnzen da?

        I: Hatsarrian bezala, Jinkoari miserikordia galdegitez.

        G: Horik direia oro?

        I: Ez. Apezak popülü güziaren izenian hitza hartzen dü, eta erraiten Pater noster: gure Aita &c.

        G: Zer dio gero?

        I: Jinkoaren othoitzeko ürgatz gitzan, erranik psalmü bat: apezak berriz Elizako behar ororen gomendiak egiten deritzo: eta popüliak ihardesten derio.

        G: Eta azkenekoz?

        I: Apezak Jesüs-Kristen izenian, Jinkoari bere popülü güziaren galthoak eskenzen deritzo hanitz othoitzez, zoin ürhenzen baitütü gomendatzen deritzola biziak eta hilak.

 

 

3. igantian

 

Leteriñen bijiliaz,
eta gañelatikoez

 

        G: Zergatik eztügü jaten aragirik hirur letheriñetako egünez?

        I: Othoitz ari girela, gure korpitzen hezteko.

        G: Zergatik eztütügü osoki barurtzen?

        I: Etzelakoz nozpait barur egiten Bazko tenpora, alageranziazko tenpora zelakoz.

        G: Elizak zer erakasten derikü hain handi diren othoitz hoiez?

        I: Egiazko othoitziaren espiritia.

        G: Othoitz hoiek aspaldikoak direia?

        I: Bai zahar dira, eta popülia saldoz hetan zabilan, lana ützirik hetara helzeko.

        G: Zergatik beraz oraiko kristiek hain herabe die ibiltera letheriña eta prozesione penazko hoietara?

        I: Debozionia arras hoztü zaielakoz.

        G: Zergatik letheriñak egiten dira Salbatore bestaren aitzinexian?

        I: Jesüs-Krist Zelialat igaiten dela, üdüri da Elizak bere behar güziak gomendatü nahi deritzola, zren jenten artekaria baita Jinkoa ganako.

 

aurrekoa hurrengoa