www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Parnasorako bidea
Eusebio Maria Azkue
1896

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Parnasorako bidea, Eusebio Maria D. Azkue (R.M. Azkueren edizioa). Astuitar Moldagintza, 1896

 

aurrekoa hurrengoa

ALDIA

 

Neguaz darabilt beti pisu bat

      ezin ikusi dodana,

igaz baino aurten asko geiago

      gorputza astundu deustana.

 

Igaz neukan nik bizarra baltza

      eta aurten daukat zuria,

eztakit zelan biurtu nazan

      urik bako errotarria.

 

Igaz aginak danak kontauta

      ogeta zazpi zirean,

aretatik gaur sei bear dodaz

      ta eztakit nora direan.

 

Nunbaizt gabetan eztakidala

      sartu iat ago-barruan

gauza bizia, ta ez ikusteko

      lo egongo nintzan orduan.

 

Neure burua zan lengo urtean

      ule baltzezko basoa;

eta aurten barriz neure ule ederra

      plagaren batek daroa.

 

Ikusten neban nik lengo urtean

      bartza urruneti bizirik;

ta aurtengo urtean eztot ikusten

      ardia eskuan geldirik.

 

Len eioko eban neure sabelak

      perol bat lapa gordinik;

eta orain gabaz okela erreak

      narabil lo egin ezinik.

 

Oinez urten ta ioaten nintzan

      zortzi legoa bidean,

eta inos bere neure kaderak

      aspertuten eztirean.

 

Orain eun pausu egin baino len

      ezin dot artu arnasarik,

eta gorputza geldituten iat

      zati bateko indar barik.

 

Zer etorri da neure ganera?

      zek nauko ni oian azpian?

aldia alda, galdu nabena

      indar aspaldi guztian.

 

Uste lei batek eztoiala inos

      aldia geure arteti...

eztoa aldia... ezer ezerantz

      geu goiaz, ai! beti, beti.

 

Bera ibilten da bizarrik bizar

      zuriz pintetan patilak,

ta agorik ago atara ezinik

      aginak txantxarrak ilak.

 

Bururik buru bere ibilten da

      zuritu ta mutulduten;

eta berbera da iabilkuna

      sabel-errotak lotuten.

 

Berake zarten deuskuz bakarrik

      burdin-zapata gogorrak;

berak belarri guztiko zurrak

      biurtuko dituz gorrak.

 

Begi guztiak baltz nai zuriak

      berak ilunduten ditu

ta Medikuak griegu berbakaz

      ezin deuskuez argitu.

 

Zeinbat aldi aldaukan edozek

      ibilten gara iakiten;

geien daukana dalako ikusten

      aurrerantz gitxi biziten.

 

Aldi-zatitzar asko iruntzita

      dago gizona makalik

eta munduti nai badau urten

      atea dauko zabalik.

 

Zati egin eta il ezinik

      aldia gagoz gu beti:

baina bera da il ta botaten

      gaituzana gu beti.

 

Berak darabilz geure erlojuak

      itsuak zarrabetak;

bere sonuak iminten dituz

      atso ta aguraak negarrez.

 

Zeinbat aldi eteda aldiak

      agertu ebala burua?

ta zeinbat barru itxiko etedau

      beti betiko mundua?

 

Guzur andiak ezarten iakaz

      aldi oneri ganera,

txakur-ausiak ioiakazanak

      ilargiari bidera.

 

Baserritarrak dagoz tabernan

      uritarrak lez kafean;

aldia emoten, aldai egiten

      eta aldia galtzean.

 

Eldu baiako dama bateri

      aldia eskonduteko,

gazteagoak urte bi osoak

      bear dituz elduteko.

 

Neguan dagoz basoak ilda;

      baina ikusten da aroaz

dana biztuten odairik bera

      ta lurra beteten loraz.

 

Aldia ezta igas doiana

      au beti dago geldirik:

ezta inos ilten; eztau igesten:

      gazte dago ta bizirik.

 

Bera neurtuten galdu direan

      urre zuri ta gorriak

esan deuskue zeinbat balio

      aldaben aldian zatiak.

 

Minitutxua ta ordu laburra,

      ta egun arpegi bikoa,

ta astea ta ila ta urte luzea,

      ta gizaldi betikoa.

 

Dagoz munduan beti geldirik

      bardin orain geuretzako,

zein geure atzean mundua ikusten

      datozan guztientzako.

 

aurrekoa hurrengoa