www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Parnasorako bidea
Eusebio Maria Azkue
1896

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Parnasorako bidea, Eusebio Maria D. Azkue (R.M. Azkueren edizioa). Astuitar Moldagintza, 1896

 

aurrekoa hurrengoa

MUNDUA BILOIZIK

 

Gaitx da ezagututea

barruti gizonak,

deungen deungenak daukez

min gozoak eta onak.

Munduan biziteko

bata besteagaz

gizon guztiak dabilz

mozorro banagaz.

 

Gizonak gaur geienak

bakoitza bi dira,

agertuten etxake

barrua arpegira:

baleuke leio bana

eta argi barruak

gizonak litzatekez

munduko aingeruak.

 

Aginakaz iatorko

borreruen garra

eta zatituten dau

bere Amaren bularra.

Mutiletan etxeko

ta auzoko piztiak

ilteko egiten dituz

alegin guztiak.

 

Beti dabilz burruka

nebaak eta arrebaak

eta etxean ereiten

negar ta atsakabak:

gudan ioaten bada

asten da suturik,

nortzuk eztakizanak

kentzeko mundurik.

 

Gudea!!! gizon deungak

mundura ekarria,

belu sendotuten dan

munduko zauria:

lenengoa imini eban

Luzifer okerrak

eta beste guztiak

deungak eta alperrak.

 

Ibili ezarren beti

munduan gudea

ezta agaiti gizona

izaten obea:

ogei urte baino len

neskatxa zoroak

aiztu eragiten deutsez

bere gurasoak.

 

Eztau mutilak egiten

obea eskontzeak,

guzurrez iantziten dau

orduan lotseak.

Bera deungea izan da

ona irudituteko,

guzur-azi atsitua

prest dago ereiteko.

 

Ikusizuz gizon bi

alkarren besoti

barreka, irudi baten

pozik ta gogoti:

benetako barriak

batenak eztira,

gogoka dagoz zelan

alkar bota azpira.

 

Ikusizu gizon bat

Eleizan sarturik,

belaunak lurrean ta

begiak baturik...

ezta santua izan da

Eleizan egoten,

ezpada andra bateri

karta bat emoten.

 

Ikusizu gizon bat

eta ze gizona!

Parisen eta Londresen

ikasten egona:

da gizon iakintsua

ta arpegi garbia

fede satua bako

kristinau barria.

 

Ikusizu gizon bat,

bada ondo ikusi lei,

kenduten dituzana

euneko berrogei;

karidadeagaiti

beti dago emola

kenduteko asmuagaz

pobreai odola.

 

Ikusizuz lau gizon

matraila-gorriak,

zeintzuk orain sei urte

eukezan zorriak:

orain dagoz etxeak

ta ortuak eginik,

baina euren lapurretak

autortu ezinik.

 

Ikusizu gizon bat

iai ta domeketan

ez Eleizan, ezpada

bere bearretan:

au da Kristinau ona

Eleizarik barik:

onentzat ilda gero

eztago Eleizarik.

 

Ikusizu gizon bat

geu legez iaio zana

eta euskalduna entzunda

lotsatuten dana:

au ez alzan aurkitu

Ernani-ganean

euskeraz Ingelesa

puskatu zanean.

 

Ikusizu gizon bat

sarri moskorturik

eta inos ez ziskuan

bat ere dirurik:

ezta Alkate ez Jueza

ain gizon abila

gizon andiago da...

erriko Alguazila.

 

Onek lango gizonak

topetan dira aurrez

menpetuka daukenak

mundua negarrez.

Mina dauke dontsua

biotza deungea,

barritsuak saria

ta isilak nekea.

 

aurrekoa hurrengoa